Για τον κλιματικό νόμο:
Εμείς λέγαμε από το 2020 ότι πρέπει να έρθει ο κλιματικός νόμος, ο οποίος θα καθορίσει την κοινωνική και οικονομική ζωή του τόπου, για τις επόμενες δεκαετίες. Δυστυχώς και αυτός γίνεται με fast-track διαδικασίες, οι οποίες δεν δικαιολογούνται για τέτοιας βαρύτητας νομοσχέδιο. Λείπει η απαραίτητη διαβούλευση με την κοινωνία, και δεν αναφέρομαι στην τυπική διαβούλευση, η οποία πραγματοποιήθηκε με κατάθεση προτάσεων, οι οποίες όμως δεν ελήφθησαν υπόψιν.
Όταν μιλάμε για κλιματικό νόμο, μιλάμε για την πράσινη μετάβαση, για την αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου και τη ριζοσπαστική αναδιάρθρωση της οικονομίας. Είναι αυτονόητο επομένως ότι θα έπρεπε να συμμετέχει η κοινωνία των πολιτών και οι φορείς της. Δεν έγινε αυτό. Τουλάχιστον στην ακρόαση των φορέων τη Δευτέρα, 23.5.2022 στην κοινή συνεδρίαση των αρμόδιων Επιτροπών της Βουλής, επιμείναμε και καλέσαμε 34 φορείς ώστε να κατατεθούν οι απόψεις τους, τουλάχιστον εκεί.
Όλοι συμφωνούν στην ύπαρξη της κλιματικής κρίσης και στην αναγκαιότητα λήψης μέτρων. Διανύουμε τη δεκαετία μηδέν. Εδώ φτάσαμε με το μοντέλο ανάπτυξης που είχε βασιστεί στην ιδεολογία του νεοφιλελευθερισμού: η αγορά θα αυτορρυθμίσει τα πάντα έως και την κλιματική αλλαγή και το οποίο είναι σαφές ότι δεν απέδωσε και μας έχει οδηγήσει στα πρόθυρα της καταστροφής του πλανήτη.
Στη δικιά μας πολιτική σκέψη ο κλιματικός νόμος θα έπρεπε να στοχεύει σε ένα διαφορετικό παραγωγικό μοντέλο. Με την εμπλοκή της κοινωνίας σε όλα τα στάδια, τόσο στον σχεδιασμό όσο και στην υλοποίηση. Με απαραίτητο το στοιχείο της δίκαιης μετάβασης, το κοινωνικό αποτύπωμα, την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας.
Είναι ιδιαίτερα σημαντικό ότι το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) της Κυβέρνησης του 2019, πλέον δεν συμβαδίζει με τους πιο φιλόδοξους κλιματικούς στόχους της Ε.Ε (Ευρωπαϊκός κλιματικός νόμος, fit for 55, Repower EU), και είναι σαφές ότι πρέπει να αναθεωρηθεί. Έχουμε κάνει και κοινοβουλευτικές παρεμβάσεις γι’ αυτό και δεν έχουμε δει ακόμα ούτε καν το προσχέδιο του ΕΣΕΚ. Έτσι όπως έχει παρουσιαστεί ο κλιματικός νόμος υπάρχει σύγχυση μεταξύ των ενδιάμεσων κλιματικών στόχων για το 2030 και το 2040 με το αναθεωρημένο ΕΣΕΚ, που θα ακολουθήσει. Ενώ μπαίνουν φιλόδοξοι επιμέρους στόχοι στο νομοσχέδιο, δεν είμαστε σίγουροι ότι θα συμβαδίζουν με τους στόχους του ΕΣΕΚ, και κυρίως, πόσο νομικά δεσμευτικοί θα είναι αφού θα να τελούν υπό την αίρεση τυχόν διαφορετικών προβλέψεων στο ΕΣΕΚ.
Ο κλιματικός νόμος είναι ένα σωστό βήμα αλλά πολύ δειλό, φοβικό, με μεγάλη καθυστέρηση και τελείως ανεπαρκές. Προφανώς οι νόμοι αλλάζουν με άλλους νόμους, και μια προοδευτική κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ- ΠΣ θα προχωρούσε σε ένα συνεκτικό κλιματικό νόμο, ο οποίος δεν θα αφορά αποκλειστικά και μόνο στον τομέα της ενέργειας, αλλά όλους τους στόχους της βιώσιμης ανάπτυξης του ΟΗΕ ώστε να διασφαλιστεί η ομαλή μετάβαση προς την κλιματική ουδετερότητα με κοινωνικά δίκαιο τρόπο. Απαιτούνται καίριες παρεμβάσεις για την ταχεία απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα και την μετάβαση με όρους κοινωνικής δικαιοσύνης. Η ζωή όμως προχωρά και αυτό σημαίνει ότι λιγνιτικές μονάδες και ορυχεία που κλείνουν, και λήγουν οι περιβαλλοντικοί τους όροι αποκαθίστανται και δεν ξανανοίγουν. Εξαρτάται από το πότε θα έρθει η νέα Κυβέρνηση λοιπόν, ώστε να σας απαντήσω για τα περιθώρια κινήσεων που θα υπάρχουν. Εμείς έχουμε σχεδιασμό που συνδυάζει την περιβαλλοντική προστασία, την ενεργειακή ασφάλεια και βεβαίως, φθηνή ενέργεια για τους πολίτες της χώρας.
Για τον κλιματικό νόμο και την απολιγνιτοποίηση στη Δυτική Μακεδονία:
Ανέφερα στην ομιλία μου, στην πρώτη συνεδρίαση των αρμόδιων επιτροπών στην Βουλή, ότι το πρώτο παράδειγμα πράσινης μετάβασης το έχουμε. Είναι η απολιγνιτοποίηση και δυστυχώς όχι η απανθρακοποίηση της Δυτικής Μακεδονίας. Σημείωσα όλα τα αρνητικά που έγιναν χωρίς σχεδιασμό, με την κοινωνία απ’ έξω, δίχως τους απαραίτητους πόρους, χωρίς να προχωρούν σε αντικατάσταση των λιγνιτικών μονάδων που κλείνουν με ΑΠΕ αλλά δυστυχώς με την προώθηση του φυσικού αερίου.
Η ημερομηνία απολιγνιτοποίησης που αναφέρεται στον κλιματικό νόμο είναι η 31.12. 2028. Βέβαια αυτό που βλέπουμε μέχρι τώρα από την πρακτική της κυβέρνησης είναι, η ημερομηνία αυτή να αλλάζει αναλόγως με το ακροατήριο που μιλούν οι Υπουργοί ή ο Πρωθυπουργός. Ωστόσο, δεν υπάρχει καμία αναφορά για ημερομηνία απανθρακοποίησης ή αποαεριοποίησης του μείγματος της ηλεκτροπαραγωγής. Μας πάνε δηλαδή στο 2050; Εξηγήσαμε και επιμείναμε για πολλοστή φορά ότι το φυσικό αέριο είναι ορυκτό καύσιμο, το οποίο έχει ημερομηνία λήξης.
Δεν μπορούμε να δεχτούμε σε καμία περίπτωση την αντικατάσταση του λιγνίτη με το φυσικό αέριο. Αυτή την επιλογή της κυβέρνησης, που έγινε για επικοινωνιακούς λόγους και για την εξυπηρέτηση των συμφερόντων του φυσικού αερίου, πληρώνει σήμερα ο κόσμος πολύ ακριβά.
Οι επιλογές αυτές οδήγησαν την χώρα να εξαρτάται από γεωπολιτικούς παράγοντες που επηρεάζουν την αγορά ενέργειας των ορυκτών καυσίμων. Οι ΑΠΕ δεν έχουν τέτοιους κινδύνους, αλλά για να χωροθετηθούν σωστά και να έχουν την κοινωνία μαζί τους, θα πρέπει πρώτα να ολοκληρωθεί το Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο και οι Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες στις περιοχές Natura 2000. Και για ακόμα μια φορά θα υποστηρίξουμε την ενεργειακή δημοκρατία και την αποκέντρωση στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με την προώθηση των Ενεργειακών Κοινοτήτων που διαχέουν το όφελος της μετάβασης στις τοπικές κοινωνίες.
Για το «Εξοικονομώ» και την Ηλεκτροκίνηση:
Έχει μείνει πίσω το Εξοικονομώ. Είναι απλήρωτο το 2021 κι έχει ήδη πάρει παράταση. Στην ηλεκτροκίνηση υπάρχουν φιλόδοξοι στόχοι όπως ότι το ¼ νέων εταιρικών αυτοκινήτων ιδιωτικής χρήσης, θα πρέπει να είναι αμιγώς ηλεκτρικά ή υβριδικά ηλεκτρικά το 2024, όταν το 1ο σχέδιο Κινούμαι Ηλεκτρικά, δεν έχει καταφέρει να πουλήσει παρά μόνο ποδήλατα και ελάχιστα αυτοκίνητα.
Εάν δεν επιδοτηθεί ουσιαστικά η ηλεκτροκίνηση, θα γίνονται προγράμματα και ο κόσμος θα αγοράζει μόνο ηλεκτρικά ποδήλατα γιατί δεν μπορεί να δώσει τόσα λεφτά. Αν πιστεύεις πραγματικά στην ηλεκτροκίνηση, την επιδοτείς σε πολύ μεγάλο βαθμό. Αλλιώς ξαναβλέπουμε τη μη-δίκαιη μετάβαση και φτάνουμε στο σημείο όπου οι φτωχοί και ευάλωτοι θα πληρώνουν δύο φορές παραπάνω την ενέργεια. Αυτό γιατί θα χρησιμοποιούν τη «βρώμικη» ενέργεια, η οποία θα έχει παραπάνω φόρους ή δεν θα έχουν αυτοκίνητο. https://www.youtube.com/embed/GBW8UIsoW4M?rel=0
