Ομιλία του προέδρου της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, Σωκράτη Φάμελλου, στην Ολομέλεια της Βουλής
.
Κυρίες και κύριοι Βουλευτές, κύριοι Υπουργοί, είναι ξεκάθαρο ότι ο λόγος, για τον οποίον ζήτησα να μιλήσω, είναι τα σοβαρότατα προβλήματα τα οποία εντοπίζονται στη χώρα μας, ιδιαίτερα στον τομέα της πολιτικής προστασίας και -θα έλεγε κανείς- της επιβίωσης, γιατί μιλάμε πλέον για μια αγωνία επιβίωσης. Προφανώς, θα μου δοθεί ευκαιρία να αναφερθώ και σε θέματα του νομοσχεδίου.
Όμως, κυρίες και κύριοι Βουλευτές, είναι προφανές ότι ζούμε μια πρωτοφανή καταστροφή από ένα ακραίο καιρικό φαινόμενο που έχει ισοπεδώσει το μεγαλύτερο τμήμα της Θεσσαλίας. Ο ΣΥΡΙΖΑ χθες, με την παρουσία του σε όλους τους νομούς με τουλάχιστον δέκα και πάνω στελέχη μέλη του κοινοβουλίου και της κεντρικής επιτροπής αλλά και όλες τις νομαρχιακές, ήθελε πρώτα από όλα να στηρίξει τη Θεσσαλία, να στηρίξει τους πολίτες, αυτούς που δοκιμάζονται και βέβαια, να στηρίξει τους θεσμούς και τις λειτουργίες, και τις δραστηριότητες και τις θεσμικές λειτουργίες. Και το ίδιο θα κάνουμε και κοινοβουλευτικά. Γιατί πρέπει να σας πω -και νομίζω το καταλαβαίνουν και οι Υπουργοί, με κάποιους εκ των οποίων βρεθήκαμε εκεί- ότι υπάρχει αγωνία στην περιοχή και η αντίδραση στην απουσία απαντήσεων θα είναι ο θυμός, θα είναι η ένταση και η αμφισβήτηση της κοινωνικής συνοχής. Μας ανησυχεί ότι η περιοχή υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να έρθει αντιμέτωπη και με δημογραφικό πρόβλημα .
Εμείς, λοιπόν, επειδή δεν θέλουμε η λειτουργία της πολιτείας και της κοινωνίας να οδηγεί σε αδιέξοδες καταστάσεις και θέλουμε η πρότασή μας να οδηγήσει σε επίλυση προβλημάτων, επειδή πιστεύουμε ότι υπάρχει δυνατότητα στην πατρίδα μας να προκόψει κάποιος και όχι πάντα να πλήττεται από τις αδυναμίες της πολιτείας, αναλαμβάνουμε αυτήν την πρωτοβουλία και φέρνουμε το θέμα για συζήτηση στη Βουλή και για το πώς φτάσαμε ως εδώ και για το τι πρέπει να γίνει σήμερα και για το τι πρέπει να γίνει αύριο. Γι’ αυτόν το λόγο, κυρία Πρόεδρε, ανακοινώνω ότι ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ σήμερα θα αναλάβει την πρωτοβουλία και θα καταθέσει αίτημα για τη διεξαγωγή συζήτησης σε επίπεδο πολιτικών αρχηγών για τα αδιέξοδα της Νέας Δημοκρατίας που μας έφεραν μέχρι εδώ, για τις ευθύνες που δυστυχώς δημιούργησαν σοβαρά προβλήματα, αλλά και για το τι πρέπει να κάνουμε σήμερα και αύριο, για να στηρίξουμε τον τόπο, να δώσουμε και θεσμικές προτάσεις για το σήμερα αλλά και ένα σχέδιο ανάκαμψης Θεσσαλίας.
Δεν υποτιμούμε την πρόταση για εξεταστική επιτροπή, κύριοι συνάδελφοι του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ. Θεωρούμε ότι πάντα υπάρχει περιθώριο στον κοινοβουλευτικό διάλογο να ερευνηθούν ζητήματα. Επιτρέψτε μου να προσθέσω κάτι, όμως. Γνωρίζουμε τις ευθύνες. Πιθανά να προκύψει και δευτερεύουσα ή άλλη ανάγνωση. Δεν το υποτιμώ. Ο κοινοβουλευτικός διάλογος είναι χρήσιμος, είναι θεσμός, είναι δημοκρατία. Αλλά την ευθύνη τη γνωρίζουμε. Γνωρίζουμε και την κλιματική κρίση, γνωρίζουμε όμως και την αδράνεια και τις ελλείψεις και οφείλουμε να προσθέσουμε με το επίπεδο των πολιτικών αρχηγών μία άλλη συζήτηση, που πρέπει να γίνει στη Βουλή άμεσα. Δεν μπορούμε να περιμένουμε. Οι άνθρωποι δεν έχουν αύριο στην περιοχή και ήδη καθίσταται πολύ πιθανή η οριστική αποχώρησή τους από τη Θεσσαλία. Το καταλαβαίνετε και νομίζω ότι μοιραζόμαστε την ίδια αγωνία.
Να συζητήσουμε τι εντοπίσαμε και τι πρέπει να γίνει άμεσα. Γιατί εμείς θέλουμε να ξεκινήσουμε με τις προτάσεις. Η καταστροφή δεν έχει περάσει. Το είπα χθες σε αρκετές δημόσιες δηλώσεις. Μη θεωρείτε ότι, επειδή τελείωσαν τα φαινόμενα, έχει σταματήσει η κρίση πολιτικής προστασίας. Αντίθετα, εξελίσσεται ένα σοβαρό πρόβλημα, ιδιαίτερα πρόβλημα ποιότητας της ζωής και της υγείας. Άρα, πρέπει η πολιτεία να δηλώσει δημόσια ότι το πρόβλημα πολιτικής προστασίας και η έκτακτη ανάγκη συνεχίζεται και αυτό σημαίνει και ιδιαίτερα απαιτητικό συντονισμό. Δεν σημαίνει μόνο δηλώσεις. Γιατί δεν βλέπουμε τον συντονισμό στο πεδίο.
Πρώτος κίνδυνος είναι η δημόσια υγεία. Είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος που έχουμε σήμερα. Και είναι η πρόσβαση στις βασικές υποδομές της ζωής. Είναι η επιβίωση το πρώτο ερώτημα σήμερα στη Θεσσαλία. Ποιο είναι το συμπέρασμα που προκύπτει από την κατάσταση που επικρατεί, ποιες είναι οι μεταρρυθμίσεις που λείπουν; Ότι στο σχέδιο πολιτικής προστασίας της χώρας -που δεν έχει, βέβαια- ένα κομμάτι που απαιτείται είναι ο σχεδιασμός στην Πολιτική Προστασία για ένα σχέδιο έκτακτης ανάγκης στη δημόσια υγεία, που να έχει συντονιστικό κέντρο, που να έχει άμεσες προμήθειες στον πληθυσμό, όπως πχ αντισηπτικά, μάσκες, που να έχει θεσμούς και δομές που να είναι ενεργοποιημένες και να είναι προετοιμασμένες, να έχουν «προπονηθεί». Συγχωρέστε με για τον όρο.
Άρα, καταλαβαίνουμε ότι δεν αρκεί αυτό που ονομάζει Πολιτική Προστασία ο κ. Μητσοτάκης ή αυτό το «άδειο πουκάμισο» του Υπουργείου που έχει δημιουργήσει. Άλλο πράγμα είναι η Πολιτική Προστασία, η ενιαία αρχή που είχαμε εμείς προτείνει με την κυρία Γεροβασίλη τότε. Είναι μια άλλη ανάγνωση που δεν έχει και κομματισμό. Δεν έχει κομματισμό η πολιτική προστασία. Απαιτείται δράση. Σήμερα δεν υπάρχει αυτός ο μηχανισμός. Υπάρχουν εθελοντές, υπάρχουν πρωτοβουλίες, υπάρχουν δηλώσεις του Υπουργείου. Δεν υποτιμώ τις δηλώσεις του Υπουργείου για τα θέματα δημόσιας υγείας. Δεν υπάρχει, όμως, μηχανισμός στην περιοχή. Θα σας εξηγήσω.
Εμείς πάντως είμαστε διατεθειμένοι να προσφέρουμε. Χθες ήταν η κυρία Λινού μαζί μου, ο κ. Ηλιόπουλος, η κυρία Τζούφη, πάρα πολλά στελέχη που γνωρίζουν και τον υγειονομικό κλάδο. Δεν είναι, όμως, μόνο οι Βουλευτές. Δεν θέλω να περάσω σε μια πολιτικοποίηση του σχεδιασμού. Συνεισφέρουμε εμείς από όποια θέση βρίσκεται ο καθένας μας. Γιατί υπάρχουν και οι φορείς που έχουν επιχειρησιακή παρέμβαση.
Τι σημαίνει, όμως, πρόβλημα ποιότητας ζωής και δημόσιας υγείας;
Πρώτο ζήτημα. Υπάρχει σοβαρότατο και εκτεταμένο πρόβλημα με τα νεκρά ζώα. Ο δήμαρχος Παλαμά, που μίλησα χθες μαζί του, μας είπε ότι δεν έχει καμία βοήθεια στον τομέα αυτό. Στο Δήμο Φαρκαδόνας μάς είπαν ότι η τελική πρόταση είναι να τα θάβουν οι δήμοι. Δεν θα μπω στα τεχνικά εργαλεία. Δεν θα κινδυνολογήσω. Σας λέω, όμως, ότι υπάρχει ένα μεγάλο υγειονομικό ζήτημα. Και ειλικρινά προσπαθώ να αποφύγω τη δική μου συμμετοχή, ως τεχνοκράτης και μηχανικός, στη συζήτηση επιχειρησιακών εργαλείων. Είναι δουλειά της πολιτείας. Εμείς συμμετέχουμε εδώ πολιτικά στη συζήτηση.
Δεύτερο ζήτημα. Δεν υπάρχουν μηχανήματα έργου και διαδικασία ορθής αποκομιδής και απομάκρυνσης των στερεών αποβλήτων. Και τα στερεά απόβλητα πλέον έχουν λάσπες, κτηνοτροφικά απόβλητα, μπορούν να έχουν λιπάσματα, μπορεί να έχουν επικίνδυνα απόβλητα, μπορεί να έχουν βιομηχανικά υπολείμματα, μπορεί να έχουν υγειονομικά απόβλητα. Πάντως, εδώ υπάρχει ένα σοβαρό πρόβλημα που θέλει ορθή διαχείριση και διάθεση. Δεν υπάρχει. Η εταιρεία αποκομιδής και αποτέφρωσης νεκρών ζώων δεν μπορεί να ανταπεξέλθει στο φορτίο. Πιθανά είναι αληθές. Μου μεταφέρθηκε. Πάντως, η πολιτεία δεν έχει δώσει απάντηση.
Επιπλέον, χρειάζεται είτε αποστράγγιση -που δεν μπορεί να γίνει εύκολα- είτε εκτεταμένο πρόγραμμα ψεκασμού και για κουνούπια αλλά και για πιθανά άλλους υγειονομικούς κινδύνους. Ας μείνω σε αυτόν τον όρο.
Χρειάζονται μέτρα προστασίας για τους πολίτες, μάσκες, ρούχα. Δεν έχουν στεγνά ρούχα οι πολίτες εκεί. Χρειάζονται γαλότσες. Χρειάζονται φόρμες. Χρειάζονται γάντια. Αυτά πρέπει να λυθούν οργανωμένα. Και επίσης, χρειάζονται απολυμαντικά, χλωρίνες, αντικουνουπικά. Δεν μπορεί να είναι αυτά αποσπασματικά.
Ταυτόχρονα, πρέπει να υπάρξει μια προτεραιότητα στις υγειονομικές υποδομές. Ένα κέντρο υγείας -στον Παλαμά, αν δεν κάνω λάθος- πλημμύρισε με ενάμισι μέτρο νερό. Μεταφέρθηκε σε ένα γυμναστήριο μαζί με κάποιους άστεγους. Εμείς χθες, τα κλιμάκια του ΣΥΡΙΖΑ -και μιλάω στον πληθυντικό, γιατί ήμασταν πολλοί- πήγαμε στα Φάρσαλα, στον Παλαμά, στη Φαρκαδόνα, στη Λάρισα, στα αναχώματα του Πηνειού, πήγαμε στο Βόλο, στο παλιό λιμεναρχείο, στο Στεφανοβίκειο, στο Κιλελέρ, στην Κάρλα, σε πάρα πολλά πεδία, όπου είναι πραγματικά τα προβλήματα και δώσαμε συνέντευξη Τύπου με προτάσεις ad hoc. Στήσαμε ένα μηχανισμό και καταθέσαμε προτάσεις.
Τρίτο ζήτημα υπάρχει βασικό θέμα ακόμα στις οδικές συνδέσεις. Το είχα επισημάνει στους δύο Υπουργούς, με τους οποίους συναντηθήκαμε στο Συντονιστικό. Δεν διαφωνώ ότι είχατε την ίδια αντίληψη και εσείς, ότι οι βασικές συνδέσεις πρέπει να αποκατασταθούν πολύ γρήγορα. Το αποτέλεσμα; Δημιουργήθηκε δευτερογενές πρόβλημα στην εθνική οδό -δεν ήταν το ίδιο με αυτό που είχαμε τότε εντοπίσει-, είναι κομμένη η σιδηροδρομική οδός, αλλά έχουμε και θέματα προσβάσεων. Υπάρχουν χωριά που ήταν ακόμα πλημμυρισμένα. Ο Βλοχός, το Κεραμίδι μπορεί να μην έχουν τέσσερα μέτρα νερό, αλλά να έχουν ενάμισι.
Εδώ υπάρχει ζήτημα, διότι δεν υπάρχει σχεδιασμός ασφάλειας για τους βασικούς εθνικούς άξονες. Είτε μιλάμε για το ατύχημα με το βυτιοφόρο στην Αθηνών-Κορίνθου είτε μιλάμε για την περίπτωση του πλημμυρικού κινδύνου, στα σχέδια πολιτικής προστασίας, κύριοι Υπουργοί, πρέπει να εισαχθεί ένα επιπλέον εργαλείο για τις βασικές συνδέσεις που έχουν θέματα ασφάλειας, που δεν υπήρχε και πρέπει να προστεθεί, ή δεν ήταν αποτελεσματικό εκ του αποτελέσματος.
Δεύτερον, υπάρχουν ακόμα θέματα υδροδότησης και ηλεκτροδότησης. Τα συζητήσαμε. Εμείς τα είπαμε την Πέμπτη. Εμείς πήγαμε πρώτη φορά την Πέμπτη. Την Πέμπτη το μεσημέρι ήμασταν εκεί στο Συντονιστικό Κέντρο, προσωπικά εγώ. Υπάρχουν, λοιπόν, θέματα ηλεκτροδότησης και υδροδότησης. Καταλαβαίνετε τον κίνδυνο. Συνδυάζεται με τον υγειονομικό κίνδυνο που περιγράψαμε. Και στον Παλαμά και στη Φαρκαδόνα έχουμε πλημμυρισμένα χωριά και βέβαια, πρέπει να εξετάσουμε, λαμβάνοντας υπόψη και τα ρήγματα στα αναχώματα -προσθέστε το και αυτό στο έργο που έχετε να κάνετε- γιατί υπάρχουν ρήγματα στα αναχώματα τα προστατευτικά, τον δευτερογενή κίνδυνο σε νέο πλημμυρικό φαινόμενο, μιας και δεν υπάρχει η ασφάλεια του παρελθόντος. Δεν είναι ίδια η κατάσταση της υδρολογίας, όπως ήταν πριν από αυτή την καταστροφή.
Εδώ πρέπει να πούμε κάτι πολύ συγκεκριμένο, γιατί υπάρχουν και αντικρουόμενες απόψεις -εγώ συμφωνώ ότι από τη μεριά της πρόληψης και της ασφάλειας πρέπει να η πολιτεία να διασφαλίζει την παροχή καθαρού πόσιμου νερού. Είναι ευθύνη της πολιτείας να το εξασφαλίζει , πώς όμως θα γίνει αυτό; Με τους ελέγχους που πρέπει να πολλαπλασιαστούν.
Άρα, ενεργοποιείστε τα ερευνητικά ιδρύματα της χώρας, τα δημόσια πανεπιστήμια -γιατί μιλάμε για τη δημόσια παιδεία πάντα- και προσθέστε την ορθή παρακολούθηση της ποιότητας πόσιμου νερού με υποστήριξη και της Αυτοδιοίκησης. Γνωρίζω ότι υπάρχουν περιοχές με καθαρό πόσιμο νερό.
Ήμουν και εγώ χθες στη Λάρισα και μιλάω με τους αυτοδιοικητικούς. Γνωρίζω και τον διάλογο που έχει ανοίξει για τον Βόλο. Ξεκαθαρίστε το. Πρέπει να είναι ξεκάθαρες οι τοποθετήσεις για την κοινωνία. Συμφωνώ και επαναλαμβάνω να είμαστε από την πλευρά της πρόληψης, να προλαμβάνουμε τον κίνδυνο.
Υπάρχει, όμως, θέμα δημόσιας υγείας και για έναν ακόμα λόγο. Το πλημμυρικό φαινόμενο με την παράσυρση αποβλήτων, δημιουργεί πλέον έναν κίνδυνο στους υδροφορείς. Άρα, λοιπόν, θέλει πιο συχνό έλεγχο των γεωτρήσεων, γιατί δεν γνωρίζουμε τι θα κατεισδύσει από αυτή τη διαδικασία. Προσθέστε το αυτό, παρακαλώ, στα πρωτόκολλα.
Πάμε λίγο στη σίτιση και τη στέγαση. Ήταν πραγματικά ακραίο το ότι ακούσαμε από τον Δήμαρχο Παλαμά χθες ότι έχει 8.000 μερίδες στη σίτιση του κόσμου. Είναι πολύ μεγάλο νούμερο. Εδώ δεν το καταλαβαίνουμε. Το παρακολουθούμε λες και είναι ταινία στη τηλεόραση. Όχι, είναι ζωή ή μάλλον είναι αγωνία και αμφισβήτηση επιβίωσης.
Εδώ θέλω να συγχαρώ τους εθελοντές που ήταν χθες και στον Παλαμά και στη Φαρκαδόνα. Έμαθα ότι μία εθελοντική ομάδα κουζίνας δίνει πάνω από 4.000 μερίδες. Να τους συγχαρούμε και να πούμε ότι και εμείς με την Αλληλεγγύη για Όλους και με την κομματική μας λειτουργία θα είμαστε εκεί για να βοηθήσουμε. Όμως, εδώ πρέπει και η πολιτεία να παίξει έναν ρόλο, δεν μπορεί να στηριζόμαστε μόνο στους εθελοντές, γιατί προκύπτει ότι κάτι τέτοιο γίνεται. Και βέβαια, υπάρχει ένα μεγάλο θέμα έλλειψης στέγης -στη Φαρκαδόνα το εντοπίσαμε με τον Δήμαρχο και τη δημοτική ομάδα, τους αντιδημάρχους- γύρω στα δύο χιλιάδες άτομα.
Προσέξτε, οι κατεστραμμένες κατοικίες δεν μπορούν να δώσουν λύσεις στέγασης μέσα σε δύο εβδομάδες. Είναι άλλο ο καθαρισμός των κατοικιών που δεν έχουν καταστραφεί που μπορεί προσωρινά να δοθεί λύση με φιλοξενία ή κάποια πρόχειρη εγκατάσταση να φιλοξενηθούν οι άνθρωποι και άλλο οι κατεστραμμένες κατοικίες. Όταν έχουμε κατεστραμμένες κατοικίες, μιλάμε για μία μακροχρόνια διαδικασία αποκατάστασης. Άρα, θέλουμε και άλλου είδους κτηριακές υποδομές.
Εδώ, πάντως, εμείς θέλουμε να πούμε ότι προκύπτει και ένα ζήτημα κόστους. Συμφωνούμε απολύτως ότι υπάρχει ένα θέμα κόστους. Πώς μπορεί να λυθεί το θέμα της χρηματοδότησης; Κατ’ αρχήν, πρέπει να σας πω ότι έχουμε πολύ μεγάλη ανησυχία, αν έχετε την ικανότητα να το διαχειριστείτε. Έχουμε πολύ μεγάλη ανησυχία γι’ αυτό. Να σας αποδείξω γιατί. Από τους Ευρωβουλευτές μας, αλλά και από τον κοινοβουλευτικό έλεγχο που έχουμε κάνει εμείς εδώ, προκύπτει ότι από το Ταμείο Ανάκαμψης η απορρόφηση για αντιπλημμυρικά έργα της Κυβέρνησης των «αρίστων» ήταν μόλις 0%. Στα αντιπλημμυρικά 0%. Για τη δασοπροστασία 2,46%. Για την πολιτική προστασία και πρόληψη 0,52%. Ο κ. Παπαδημούλης τα ανακοίνωσε αυτά τα νούμερα. Συνολικά στα έργα από το Ταμείο Ανάκαμψης για πολιτική προστασία 0,5% και μαθαίνουμε ότι απεντάσσονται αντιπλημμυρικά έργα από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Κατ’ αρχήν, λοιπόν, δεν έχετε την επάρκεια να διαχειριστείτε τους πόρους που έχει ήδη η χώρα μας. Μαθαίνουμε, όμως, ότι στη συζήτηση που έκανε ο «άριστος» κ. Μητσοτάκης στις Βρυξέλλες, όχι απλά δεν κέρδισε νέους πόρους, αλλά του υπέδειξαν ότι δεν έχει απορροφήσει πόρους και συζήτησαν για το πώς θα ανακατανείμουν τους πόρους αυτούς.
Μισό λεπτό. Εδώ έχουμε παραδείγματα άλλων χωρών, που τουλάχιστον από ό,τι έχει προκύψει στην ειδησεογραφία, έχουν μία πολύ πιο αποτελεσματική και έγκαιρη αντίδραση στις φυσικές καταστροφές. Αναφέρω και το παράδειγμα της Σλοβενίας..
Όμως, υπάρχει ένα ερώτημα: Η χώρα μας έχει κάνει κάτι σωστό για να κερδίσουμε επιπλέον πόρους; Για αυτόν τον λόγο, λοιπόν, σας ανακοινώνω ότι ανέλαβα την πρωτοβουλία και κατέθεσα προσωπικά σήμερα ερώτηση και αίτηση κατάθεσης εγγράφων προς τον κ. Μητσοτάκη .
Ζητάμε, λοιπόν, από τον κ. Μητσοτάκη να μας δώσει τα έγγραφα που να αποδεικνύουν ότι έγκαιρα είχε εντοπίσει ποια είναι η ποσοτικοποίηση της ζημιάς και είχε αιτηθεί συγκεκριμένα και κατάλληλα χρηματοδοτικά εργαλεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πρώτον, την εκταμίευση συγκεκριμένου ποσού και δεύτερον, πιθανά την πρόταση δημιουργίας νέων χρηματοδοτικών εργαλείων, διότι η κλιματική κρίση δημιουργεί και νέα πιθανά φαινόμενα και νέες ανάγκες.
Περιμένουμε, λοιπόν, αποδείξεις, κύριε Μητσοτάκη. Δεν φτάνει το ενδιαφέρον που δείξατε με την επίσκεψη. Θα μπορούσατε το ίδιο το αίτημα να το υποβάλλετε κι αλλιώς, για να μάθετε ότι μπορείτε να ανακατανείμετε τους πόρους που πιθανά αφήσατε αναξιοποίητους. Δεν πειράζει, όμως. Η δημοσιοποίηση ενός προβλήματος ή μιας ανάγκης, πέρα από το ότι δημιουργεί μία κατήφεια, γιατί είναι πρόβλημα, προσθέτει. Διεκδικεί πόρους.
Εμείς, λοιπόν, θέλουμε αποδείξεις, αλλά τις θέλουμε σύντομα τις αποδείξεις. Μην περιμένετε κάνα μήνα. Δώστε μας αύριο τα έγγραφα που έχετε καταθέσει, για να υποστηρίξετε την πατρίδα μας. Γιατί αλλιώς θα είναι υποκρισία όλο αυτό το παιχνίδι, ξεκάθαρη υποκρισία.
Υπάρχει και ένα θέμα πολιτικής συζήτησης, όμως. Εμείς προσφέρουμε με προτάσεις και νομίζω ότι το διαπιστώσατε. Υπάρχει ένα θέμα πολιτικής συζήτησης για το πώς φθάσαμε έως εδώ. Γιατί είναι αθωράκιστη η χώρα σήμερα και γιατί μέσα σε δύο εβδομάδες αναγκαζόμαστε να συζητήσουμε για την αθωράκιστη Ελλάδα στις πυρκαγιές και τώρα για την αθωράκιστη Ελλάδα στις πλημμύρες. Είναι μόνο ένα εξωτερικό πρόβλημα; Είναι μόνο η κλιματική κρίση;
Σας το έχουμε ξαναπεί. Η κλιματική κρίση είναι πραγματικότητα και ήταν νομοθετημένο από το 2016 η προετοιμασία της χώρας γι’ αυτήν και δεν κάνατε πολλά πράγματα γι’ αυτό, αλλά δεν είναι άλλοθι. Διότι όταν γίνει άλλοθι, θα δημιουργήσει και αναξιόπιστη σχέση με την κοινωνία και ανεπάρκεια στην πολιτεία. Δυστυχώς, αυτό το καλοκαίρι και οι πυρκαγιές και οι πλημμύρες απέδειξαν ότι υπάρχει οξύτατο πρόβλημα ανεπάρκειας και στη χώρα, αλλά και στην Κυβέρνηση.
Ειλικρινά, κύριε Σταϊκούρα, επειδή σας άκουσα, και επειδή σέβομαι και την επιστημονική μου ιδιότητα, μην λέτε ότι αλληλοτροφοδοτούνται οι κρίσεις. Διότι όλοι γνωρίζουν πώς λειτουργεί η μετεωρολογία και τα κλιματικά φαινόμενα, αλλά εδώ αλληλοτροφοδοτείται και γίνεται ντόμινο η ανεπάρκειά σας. Αυτό είναι το πρόβλημα στη χώρα, ότι από τη μία ανεπάρκεια πάμε στην άλλη ανεπάρκεια και η χώρα πράγματι, δεν έχει άμυνες. Αυτό είναι η μεγάλη μας ανησυχία. Άκου δικαιολογία που σκέφτηκαν, την αλληλοτροφοδότηση των καιρικών φαινομένων!
Δεν γνωρίζουν ότι υπάρχει η παγκόσμια ανάγνωση και η διευρυμένη ανάγνωση της μετεωρολογίας. Το πρόβλημα είναι στην πατρίδα μας τί κάνατε. Κάνατε τη χώρα μας καλύτερη ή κάνατε βήματα προς τα πίσω; Διότι τελικά από τον εκσυγχρονισμό που ακούσαμε στις Προγραμματικές Δηλώσεις, δυστυχώς, μας πάτε σε αναχρονισμό. Και αντιεπιστημονικό αναχρονισμό. Ούτε την επιστήμη εμπιστεύεστε, γιατί φθάσατε να αμφισβητείτε τους επιστήμονες για να καλύψετε τη δική σας ανεπάρκεια, να δικαιολογήσετε τα αδικαιολόγητα.
Εδώ, λοιπόν, διαπιστώνουμε ότι η πολιτική προστασία δεν έλαβε υπόψη τις επίσημες ανακοινώσεις και της ΕΜΥ και του Αστεροσκοπείου, που από την 1η Σεπτεμβρίου, τρεις ημέρες πριν από την εκδήλωση του φαινομένου, είχαν εντοπίσει και την πρώτη έκφραση του φαινομένου της Δευτέρας, δηλαδή κυρίως στη Μαγνησία, και την αναπαραγωγή στην κεντροδυτική Θεσσαλία. Και τι κάνατε; Και θα πούμε και άλλα ενδιαφέροντα γι’ αυτό.
Ξέρετε πού φθάσαμε; Να βλέπουμε διαγκωνισμούς Υπουργών για το ποιος έχει την ευθύνη. Αυτό είναι η Κυβέρνηση Μητσοτάκη. Το μπαλάκι στον άλλο, για να μην πω για το απίστευτο που μαλώνουν οι Υπουργοί με τον κ. Αγοραστό για το ποιος έχει την ευθύνη των αντιπλημμυρικών έργων και ποιος τα έκανε. Ξεχνάτε ότι είστε στο ίδιο κόμμα; Θέλετε να σας το θυμίσουμε εμείς; Η ευθύνη έχει ονοματεπώνυμο, κομματικό ονοματεπώνυμο και είναι κολοσσιαία η ευθύνη και δεν μπορείτε να κρυφτείτε. Ο «Ιανός» ήταν ένα πολύ μεγάλο καμπανάκι, αλλά ούτε αυτό ακούσατε.
Εμείς δεν θέλουμε τέτοιες καθυστερήσεις, εμείς θέλουμε η Ελλάδα να διακρίνεται για τα κατορθώματά της, αλλά υπήρξε μία τραγική διάψευση και της αριστείας και της επιτελικότητας και μας ανησυχεί, ξέρετε, όχι γιατί εκτίθεστε, αλλά γιατί η χώρα πηγαίνει πίσω και γιατί υπάρχουν καταστροφικές επιπτώσεις στην πατρίδα μας.
Προσέξτε. Είναι δυνατόν να είναι αριστεία το ότι η Ελλάδα δεν υλοποιεί τυπικές συμβατικές υποχρεώσεις έναντι της Ευρωπαϊκής Ένωσης; Είναι δυνατόν να είναι αριστεία το ότι δεν έχουν ακόμη αναθεωρηθεί ως όφειλαν τα σχέδια διαχείρισης κινδύνου πλημμύρας, που έπρεπε να παραδοθούν στην Ευρώπη 31 Δεκεμβρίου του 2021; Ούτε τα τυπικά, δηλαδή, δεν υλοποιείτε και μάλιστα να αποκαλύψω ότι το σχέδιο διαχείρισης κινδύνου πλημμύρας της Θεσσαλίας, που έπρεπε να αναθεωρηθεί και να ολοκληρωθεί μέχρι τον Δεκέμβριο του 2021, ανατέθηκε τον Αύγουστο του 2022 με δεκαοκτώ μήνες χρονοδιάγραμμα και προβλέπεται η παράδοσή του τον Φεβρουάριο του 2024. Και όταν ολοκληρωθεί και η οποιαδήποτε έγκριση και ο έλεγχος θα δείτε ότι έχουν περάσει, τουλάχιστον, δυόμισι χρόνια ανεπάρκειας, το αποτύπωμα της Κυβέρνησης Μητσοτάκη!
Το ίδιο ισχύει με τα σχέδια διαχείρισης λεκανών απορροής ποταμού, αλλά το ίδιο ισχύει, δυστυχώς και με τα παραδοτέα του 2018. Και εδώ πρέπει να περάσουμε σε κάποιες αποδείξεις, κυρία Πρόεδρε, γιατί γίνεται μία πάρα πολύ μεγάλη συζήτηση που είναι επικίνδυνη, όμως, για τη χώρα μας.
Πρώτο ζήτημα: Γνώριζε η πολιτεία ότι έχει σχέδια διαχείρισης κινδύνου πλημμύρας από το 2018 που η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ μέσα στη χρεοκοπία κατάφερε και για πρώτη φορά ολοκλήρωσε στην Ελλάδα; Εγώ θέλω να ευχαριστήσω όλους και όλες που δούλεψαν τότε, γιατί είχα και την ευθύνη του Υπουργείου και παρέδωσα για πρώτη φορά σχέδια διαχείρισης κινδύνου πλημμύρας.
Διαβάζω, λοιπόν –και θα το καταθέσω- έγγραφο του Οκτωβρίου του 2022 –γνωρίζετε ποιος ήταν κυβέρνηση- του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας που αναφέρεται στο σχέδιο αντιμετώπισης εκτάκτων αναγκών πλημμυρικών φαινομένων «Δάρδανος 2». Τι λέει, λοιπόν; Λέει ότι η χώρα για την αξιολόγηση και διαχείριση των κινδύνων πλημμύρας έχει θεσπίσει ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο για την αξιολόγησή τους με στόχο τη μείωση των αρνητικών συνεπειών και πολλά ακόμα. Άρα ήταν εν γνώσει της Πολιτικής Προστασίας το σχέδιο διαχείρισης κινδύνου πλημμύρας του 2018. Καταθέτω το πρώτο έγγραφο.
Τι έχει κάνει, όμως, η ελληνική πολιτεία γι’ αυτό το σχέδιο διαχείρισης κινδύνου πλημμύρας, το οποίο ολοκληρώσαμε το 2018 και κυρώσαμε -αν δεν κάνω λάθος- Ιούνιο-Ιούλιο του 2018 και αποστάλθηκε σε όλους τους φορείς μέχρι το τέλος του 2018; Διαβάζω την έκθεση για την εφαρμογή του προγράμματος αυτού, δηλαδή το πώς εξελίσσεται η υλοποίηση του έργου αυτού, όχι η νέα μελέτη, αλλά η παλιά που είχε όλες τις «κόκκινες» περιοχές εντοπισμένες επάνω.
Αθήνα, 2022. Μέτρο πρώτο για το διαμέρισμα Θεσσαλίας. Η ανάπτυξη συστήματος παρακολούθησης, το βασικό εργαλείο διαχείρισης, το πώς εξελίσσεται όλο αυτό, δεν έχει ξεκινήσει. Τι άλλο να πω; Δεν είχε ξεκινήσει ούτε η παρακολούθηση του σχεδίου διαχείρισης κινδύνου πλημμύρας και αυτό είναι έγγραφο του 2022 του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Να προχωρήσω λιγάκι στο δεύτερο μέτρο που είναι πολύ σημαντικό. Είχαμε πει τότε ότι ιδιαίτερα για τις τέσσερις μεγάλες πόλεις της Θεσσαλίας -και για άλλες περιοχές, αλλά τώρα αναφέρομαι στη Θεσσαλία- χρειάζεται να «τρέξουν» κατά προτεραιότητα τα master plans των αντιπλημμυρικών έργων που είναι ο γενικός σχεδιασμός. Νομίζω ότι είναι κατανοητό.
Σας διαβάζω, λοιπόν, από αυτήν την έκθεση. Συγχωρέστε με, είναι πάρα πολλά, αλλά δεν νομίζω ότι πρέπει να σας ταλαιπωρήσω. Είναι το μέτρο 35-15. Λέει, λοιπόν, ότι το συγκεκριμένο μέτρο προτάσσεται να ενταχθεί στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και στον προγραμματισμό του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών που τώρα υπηρετείτε. Σας καλώ να βρείτε αυτά τα έγγραφα.
«Ενημερωθήκαμε» -λέει το Υπουργείο Περιβάλλοντος- «ότι τα λοιπά master plans» -μέσα στα οποία είναι και η Θεσσαλία- «έχουν επιλεξιμότητα για το πρόγραμμα το παλιό που έχει τώρα την κλιματική αλλαγή μέσα για την περίοδο 2021-2027 και μέσα σε αυτό είναι και η Θεσσαλία με ενάμιση εκατομμύριο ευρώ. Άρα τα master plans των αντιπλημμυρικών έργων, που ήταν προτεραιότητα στο τέλος του 2018, πάνε για να τελειώσουν αρκετά μετά το 2023, καλώς εχόντων των πραγμάτων. Πόσο χρήσιμο θα ήταν να τα είχαμε αυτά στη ζωή μας;
Κυρίες και κύριοι Βουλευτές, είμαι υποχρεωμένος να σας δείξω τον χάρτη του πλημμυρικού κινδύνου για τη Θεσσαλία που είχαμε παραδώσει το 2018. Αυτός είναι, κύριοι Υπουργοί, κυρίες και κύριοι Βουλευτές, ο χάρτης του πλημμυρικού κινδύνου με την περίοδο επαναφοράς, δηλαδή με την περιοδικότητα του φαινομένου για τα πενήντα, τα εκατό και τα χίλια χρόνια. Αν κάποιος τα παρατηρήσει, θα δει ότι ο πλημμυρικός κίνδυνος εντοπίζεται στις ζώνες που έχουν πλημμυρίσει δυστυχώς εδώ και μία βδομάδα.
Άρα, κυρίες και κύριοι Βουλευτές, η Πολιτική Προστασία εγγράφως δηλώνει ότι το γνώριζε, ο χάρτης είναι στις μελέτες, έχει βγει και στο διαδίκτυο, δεν είναι κάτι που εγώ ανακοινώνω σήμερα, άρα όλα αυτά τα γνωρίζαμε και παρότι η Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία, παρότι το Εθνικό Αστεροσκοπείο είχαν προειδοποιήσει για το έντονο φαινόμενο, ούτε σχέδιο πολιτικής προστασίας υπήρχε, παρότι ήταν γνωστή η πλημμυρική ζώνη και εντοπισμένη και αποδεκτή -δεν έχει διαφωνήσει κανείς- ούτε έστω εκ των υστέρων το σχέδιο πολιτικής προστασίας στα θέματα δημόσιας υγείας είναι ολοκληρωμένο. Αυτή είναι η αριστεία την οποία πληρώνουμε σήμερα.
Το ίδιο θα μπορούσε να γίνει με το σχέδιο για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή της περιφέρειας Θεσσαλίας, νομοθετημένο ως υποχρέωση από το 2016 με προδιαγραφές που περιέχονται σε δική μου υπουργική απόφαση, που μέχρι σήμερα έχει πάρει τρεις ή τέσσερις παρατάσεις η μελέτη και δεν έχει ολοκληρωθεί το βασικό εργαλείο, τι κάνουμε για να προσαρμοστούμε και να είμαστε ανθεκτικοί στην κλιματική κρίση. Δεν είναι αριστεία το ότι ο νόμος για την Πολιτική Προστασία είναι σε αναστολή από το 2020; Δεν είναι αριστεία το ότι το Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης δεν έχει οργανόγραμμα; Δεν είναι αριστεία όλα αυτά, ούτε αυτά που σας ανέφερα για το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Επίσης, δεν μπορώ να φανταστώ την επιτελικότητα να διαφωνεί η πολιτεία με την επιστήμη ή να μην υπάρχει συντονισμός των Υπουργείων ή ότι οι πολίτες δεν ειδοποιήθηκαν εγκαίρως για όλα αυτά. Άρα είναι πρόβλημα ότι δεν έχουμε ένα σύστημα παρακολούθησης έργων και μαλώνετε μεταξύ σας και ότι έχουμε αυτά τα επίπεδα απορρόφησης.
Να ξεκαθαρίσουμε κάτι: Έχω πει ότι δεν μας αρέσει το ότι καθυστερείτε και δημιουργείτε τόσα προβλήματα, αλλά δεν είναι δυνατό να μην απαντηθεί πολιτικά σήμερα το ερώτημα γιατί φτάσαμε ως εδώ. Το επαναλαμβάνουμε, λοιπόν, ρητά και το είπαμε χθες βράδυ και στη Θεσσαλία.
Υπάρχουν ευθύνες και είναι κολοσσιαίες. Οι ευθύνες είναι προσωπικά του κ. Μητσοτάκη, των Υπουργών του κ. Μητσοτάκη και της περιφέρειας Θεσσαλίας. Και αυτό καταγράφεται δημόσια και μπορεί να αξιοποιηθεί προς κάθε πλευρά.
Εμείς όμως θέλουμε να βοηθήσουμε και πρέπει να σας ξεκαθαρίσουμε κάτι. Η χώρα δεν μπορεί να πάει μπροστά όσο επικρατεί αδιαφάνεια, κομματισμός. Η μόνη σκέψη της πολιτικής σας πρωτοβουλίας είναι η ψηφοθηρία και η τακτοποίηση ημετέρων. Γιατί αυτό είναι η Νέα Δημοκρατία. Σε όλα τα επίπεδα. Μαθαίνουμε τώρα για μια αναθεώρηση του Ταμείου Ανάκαμψης που κανείς δεν την έχει συζητήσει. Που είναι και αυτή κρυφή. Όπως δεν μάθαμε γιατί απεντάχθηκαν έργα. Λοιπόν, να το ξεκαθαρίσουμε. Μία από τις μεγάλες διαφορές μας είναι ότι η δική μας βάση της πολιτικής είναι η διαφάνεια. Ακόμα και το αναπτυξιακό σχέδιο, που δεν υπήρχε υποχρέωση να έρθει στη Βουλή το 2018 και το 2019, συζητήθηκε εδώ στη Βουλή. Γι’ αυτό λοιπόν ξεκάθαρα λέμε ότι η Κυβέρνηση οφείλει να διαχειρίζεται τους πόρους με διαφάνεια, λογοδοσία και συμμετοχή της πολιτείας και των πολιτών. Αλλιώς θα έχουμε σοβαρά προβλήματα σε κοινωνικό επίπεδο.
Βλέπουμε και την νέα τροπολογία, κύριε Σταϊκούρα, η οποία, επιτρέψτε μου να σας πω, στο πρώτο άρθρο είναι μια ευκαιρία για αναθέσεις. Υπάρχει διαδικασία για την κατάσταση έκτακτης ανάγκης, για την επίλυση άμεσων ζητημάτων. Ψάχνετε μία διαδικασία για να ενοποιήσετε μη ομοειδή έργα για να τα αναθέσετε σε μεγάλες κατασκευαστικές εταιρείες. Το είπε ο κ. Μητσοτάκης ξεκάθαρα. Θέλετε, δηλαδή, να κάνετε την κρίση της χώρας, την κρίση της Θεσσαλίας, ευκαιρία για κάποιους. Όχι, κύριε Σταϊκούρα. Είναι άλλη ανάγνωση αυτή. Διότι εδώ υποκρύπτεται και αδιαφάνεια και πίσω απ’ την αδιαφάνεια υπάρχει διαφθορά. Εμείς γι’ αυτό θέλουμε τη διαφάνεια. Για να προλάβουμε τη διαφθορά, να μην κατηγορούμε κανέναν. Δεν πρέπει να διακινείται κάτι τέτοιο για τον πολιτικό κόσμο. Η πρόληψη όμως της διαφθοράς είναι η διαφάνεια. Αυτό είναι Δημοκρατία. Μπορεί να έχει γραφειοκρατικούς κινδύνους. Να τους επιλύουμε ως αξιόπιστη πολιτεία. Έτσι έχετε αδύναμη την πολιτεία. Και με τη δικαιολογία των αδύναμων δημόσιων υπηρεσιών έρχεστε να κάνετε απευθείας αναθέσεις. Αυτό είναι πρόβλημα. Δημιουργείτε εσείς το πρόβλημα. Δεν το δημιουργεί το ελληνικό κράτος.
Εσείς φθείρετε το ελληνικό κράτος και έχετε αυτή τη δικαιολογία είτε για τους εργολάβους είτε για το άλλο απίστευτο: τους αναδόχους των δασών. Δηλαδή, τα δάση της χώρας μας, τον εθνικό πλούτο τα δίνουμε στους αναδόχους για να κάνουν διαφήμιση. Εμείς όμως ρωτάμε: αν κάποιο δάσος δεν έχει ανάδοχο δεν μπορεί να έχει αποκατάσταση; Πώς θα εξασφαλιστεί ενιαία διαχείριση; Να κάνουμε χορηγία στη δασική υπηρεσία. Να προσλάβετε δασολόγος, να δουλέψουν οι δασεργάτες, να γίνει αποκατάσταση. Έτσι ενισχύεται. Το αποτέλεσμα πάντως είναι ότι η Θεσσαλία λόγω μιας εξαιρετικής έκφρασης του κομματικού φαινομένου, πράγματι, έχει ισοπεδωθεί. Χρειάζεται, λοιπόν, ένα σχέδιο ανάκαμψης της Θεσσαλίας.
Οφείλω να σας πω ότι ένας από τους τρεις άξονες που περιλαμβάνει η συζήτηση που θέλουμε να κάνουμε στη Βουλή είναι η ανόρθωση της Θεσσαλίας γιατί θα έχουμε ένα σοβαρό πλήγμα στη δημοσιονομική σφαίρα, προφανώς, στον προϋπολογισμό, στην οικονομική παραγωγή της χώρας με πολλαπλασιαστικές συνέπειες, όχι μόνο στη Θεσσαλία αλλά και ευρύτερα. Είναι ένα θέμα επιβίωσης.
Θα υπάρξει κι ένα σοβαρό πρόβλημα διαθεσιμότητας προϊόντων και εφοδιασμού. Διάβαζα ότι ένα δεύτερο πρόβλημα που προκύπτει, δευτερογενές, είναι ότι δεν μπορούν τα αγροτικά προϊόντα, ας πούμε, να φτάσουν στην αγορά. Και δεν υπάρχουν και διαθέσιμες οδικές συνδέσεις. Είναι πάρα πολλά όμως. Δεν πρέπει να διακρίνω μία περιοχή. Γι’ αυτό και πρέπει να πω ότι χρειάζεται ειδική παρέμβαση για τον πρωτογενή τομέα. Ο πρωτογενής τομέας έχει δεχθεί ένα συντριπτικό πλήγμα. Μας υπολόγισαν οι αγρότες ότι στα 100 στρέμματα το αποτύπωμα της ζημιάς είναι 35.000 που περιλαμβάνει μέσα το ίδιο κεφάλαιο, δηλαδή τις υποδομές και τις επενδύσεις που κάνουν φέτος και μια πολύ μικρή απόδοση εργασίας. Αυτό πρέπει να αποκατασταθεί. Είναι τεράστιο το αποτύπωμα αλλά πρέπει να υπάρξει άμεσα μια προκαταβολή για το γεωργικό εισόδημα.
Είναι γεγονός ότι αν κάποιος σκεφτεί το κόστος των αποζημιώσεων καταλαβαίνει, δυστυχώς εκ των υστέρων, ότι αν ακούγαμε την Κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ το 2017 και το 2018 και προχωρούσαν τα έργα και για τα αντιπλημμυρικά αλλά και για τα έργα διαχείρισης νερού περιμετρικά στη Θεσσαλία, αν υπήρχαν τα φράγματα, αν υπήρχαν τα έργα ορεινής υδρονομίας, αν υπήρχαν λιμνοδεξαμενές και αν υπήρχαν αυτές οι ανασχέσεις περιμετρικά, τότε θα είχαμε με πολύ λιγότερο κόστος, πολύ μεγαλύτερο όφελος. Αυτό είναι το πρόβλημα της Νέας Δημοκρατίας. Αυτό είναι που δημιουργεί το πρόβλημα ιδεοληψίας που έχει η Δεξιά για πολλά θέματα πολιτικών επιλογών.
Δυστυχώς, τα έργα που τότε θεσμικά κατοχυρώσαμε, σας έδειξα ότι δεν προχώρησαν ούτε καν ως πολιτικά εργαλεία. Και αυτό είναι σοβαρότατο θέμα, γιατί και η πολιτική προστασία δεν έχει στελεχωθεί. Να το ξεκαθαρίσουμε. Η πολιτική προστασία δεν είναι μια ομάδα πιθανά επιτελικών στελεχών ή και φίλων που ενεργοποιούνται εκείνη τη στιγμή που τους χρησιμοποιούμε για να τρέξουμε στο φαινόμενο. Το λέω γιατί έχω συναδέλφους της αυτοδιοίκησης μπροστά. Όχι. Αυτό είναι καλό αλλά είναι δευτερεύον. Το πρωτεύον είναι το σχέδιο. Να υπάρχουν εκ των προτέρων σχεδιασμός και πρωτόκολλα για την παρέμβαση. Να ενεργοποιούνται και να υπάρχουν εφόδια, να υπάρχουν μηχανισμοί. Εδώ δεν υπάρχει τίποτα.
Πήγα στη Ρόδο και δεν υπήρχε ούτε στέλεχος πολιτικής προστασίας πέρα από έναν υπεύθυνο στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου ούτε στο δήμο. Τα γνωρίζετε γιατί έχετε λειτουργήσει στην αυτοδιοίκηση. Δεν είναι λοιπόν οι άνθρωποι που θα κινητοποιήσουμε σαν να βγαίνουμε στη γειτονιά μας και στο χωριό μας τελευταία στιγμή ή εκ των υστέρων -όπως κάνετε εσείς- και με μεγάλες ελλείψεις. Κι εγώ έχω λειτουργήσει στην αυτοδιοίκηση.
Άρα, λοιπόν, χρειάζεται πρώτα απ’ όλα η χώρα να ενισχυθεί όσον αφορά τις θεσμικές υποχρεώσεις, είτε πλημμύρες είτε πολιτική προστασία είτε προσαρμογή, γιατί ο κλιματικός νόμος δεν είναι επικοινωνία. Είναι αλλαγή, μεταρρύθμιση, του κράτους, αλλαγή των Υπουργείων. Και δεν κάνετε κάτι τέτοιο.
Δεύτερον: Το μεγάλο ζήτημα της πολιτικής προστασίας που πρέπει να ενσωματώσει άλλες πολιτικές. Είναι ξεκάθαρο τώρα ότι οι πολιτικές για το περιβάλλον είναι οριζόντιες πολιτικές και για την πολιτική προστασία. Δεν μπορεί να είναι ένα Υπουργείο που να έχει, πάλι, αυτά τα περιορισμένα χαρακτηριστικά της ανάγνωσης. Πρέπει να αλλάξει η κλιματική πολιτική και να αλλάξει και η δομή της πολιτικής προστασίας. Θα το λέμε και θα το ξαναλέμε.
Και τρίτον: Το ζήτημα του σχεδιασμού, πλέον, της Θεσσαλίας δεν απαιτεί μόνο αποκατάσταση εισοδήματος σήμερα, απαιτεί και σχεδιασμό οικονομίας. Και εδώ πρέπει να βάλουμε κάτι καινούργιο. Πρέπει να γίνει σχεδιασμός της οικονομίας και της χωροταξίας στη Θεσσαλία με δύο ζητήματα:
Πρώτον, το δημογραφικό. Μου έρχονται από παντού μηνύματα ότι ο κόσμος φεύγει από τη Θεσσαλία, φεύγει από τα χωριά. Μου ήρθε μήνυμα και από τα Τρίκαλα και από την Καρδίτσα, από ανθρώπους έξω από την πολιτική.
Και ταυτόχρονα πρέπει ο σχεδιασμός να γίνει για μία ανθεκτική Θεσσαλία. Δηλαδή, στα εργαλεία της χωροταξίας πρέπει εκ των προτέρων να μπει το θέμα της ανθεκτικότητας και της κλιματικής ουδετερότητας, αλλά και της πολιτικής προστασίας, με τους χώρους διαφυγής, με τις υποδομές υγείας και με τις υποδομές ψυχοκοινωνικής στήριξης. Διότι διεθνείς μελέτες, από άλλες περιοχές όπου είχαν μεγάλες πλημμύρες, δείχνουν ότι τουλάχιστον το 20% του πληθυσμού απαιτεί και χρειάζεται και ψυχοκοινωνική στήριξη. Και αυτά τα εργαλεία πρέπει να μπουν στην πολιτική.
Το σημαντικό, λοιπόν, είναι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι εδώ, έχει εμπειρία, την έχει παρουσιάσει στην κοινωνία, την έχει νομοθετήσει, την έχει εφαρμόσει -και πιθανά και άλλα κόμματα έχουν- και είμαστε εδώ, διαθέσιμοι.
Το ζήτημα είναι, γιατί πάτε την Ελλάδα προς τα πίσω. Και μάλιστα, να σας πω την αλήθεια, δεν θέλετε και συζήτηση για όλα αυτά. Γιατί αυτή η απαράδεκτη μεθόδευση που έχετε κάνει στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, είναι μία απόδειξη ότι δεν σέβεστε ούτε τη δεοντολογία ούτε τη δημοκρατία ούτε την κριτική. Και δεν θα το αφήσουμε αυτό να περάσει έτσι.
Γιατί, κυρίες και κύριοι Βουλευτές, δεν ξέρω αν το γνωρίζετε αλλά ο κύριος Πρωθυπουργός -που δεν μπόρεσε να πάει το πρώτο Σάββατο στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, πιθανά λόγω των πλημμυρών- δεν θέλησε να πάει ούτε σήμερα ούτε αύριο, παρ’ ότι υπήρχαν διαθέσιμες ημέρες, αλλά επέλεξε να πάει με το «έτσι θέλω» το Σάββατο που ήταν η ημέρα της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης –κάτι διαχρονικά κατοχυρωμένο. Και δεν μας επέτρεψε, με ευθύνη και της διοίκησης της Έκθεσης, να απευθυνθούμε στους παραγωγικούς φορείς, αλλά και στην κοινωνία της χώρας.
Τέτοια εργαλεία αντιδημοκρατικών μεθοδεύσεων δεν μπορεί να γίνουν ανεκτά ούτε στη Θεσσαλονίκη, κύριε Κούβελα. Και αυτό είναι ξεκάθαρο.
Ο ΣΥΡΙΖΑ, λοιπόν, θα απευθυνθεί στους φορείς της Θεσσαλονίκης, θα απευθυνθεί στην κοινωνία της Θεσσαλονίκης, θα απευθυνθεί στη χώρα, γιατί οφείλουμε να αναδείξουμε τις δικές σας ανεπάρκειες. Γιατί οφείλουμε, πέρα από τις μεθοδεύσεις σας, να αναδείξουμε ότι υπάρχει πρόταση, υπάρχει διέξοδος, αλλά υπάρχει και κίνδυνος.
Τέλος, συγχωρέστε με, κυρία Πρόεδρε, να αναφέρω δύο θέματα για το συγκεκριμένο που συζητάμε.
Πρώτο ζήτημα: Υπάρχει το θέμα της παρουσίας και της λειτουργίας των νεοφασιστικών ιδεών στην κοινωνία μας. Είναι τεράστιο ζήτημα. Συμφωνούμε απολύτως με οποιαδήποτε πρωτοβουλία λαμβάνεται από οποιαδήποτε πλευρά για να αντιμετωπίσουμε το ζήτημα. Έχουμε κι εμείς δικές μας προτάσεις. Ο ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία θεωρεί ότι οι καταδικασμένοι εγκληματίες νεοναζί δεν πρέπει και δεν μπορεί να είναι υποψήφιοι στην αυτοδιοίκηση. Δεν είναι δυνατόν στην αυτοδιοίκηση της Ελλάδας, στην αυτοδιοίκηση της Αθήνας, να έχουμε υποψήφιο καταδικασμένο νεοναζί. Και το ξεκαθαρίζουμε. Είναι για εμάς κορυφαίο αξιακό ζήτημα.
Και έχει ευθύνη η Κυβέρνηση γιατί δεν δέχτηκε είτε την πρόταση σχεδίου νόμου του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής είτε τη δική μας να τη θέσει σε συζήτηση και η ευθύνη βαρύνει την Κυβέρνηση. Και αυτό είναι κολοσσιαίο ζήτημα και αφορά και τον Υπουργό Δικαιοσύνης, γιατί έχει και τη δική του προσωπική ευθύνη στα ζητήματα της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου -γιατί εδώ αμφισβητείται το κράτος δικαίου από τις ιδέες των νεοφασιστών και τη λειτουργία των νεοναζί- και δεν το έχετε λύσει. Και πρόσφατα υπήρξε ανακοίνωση του καταδικασμένου εγκληματία ως υποψηφίου στην Αθήνα. Και –ξέρετε- δημιουργεί και άσχημους συμβολισμούς παγκόσμια, γιατί η Αθήνα έχει και άλλη εικόνα ως πηγή και αναπαραγωγή δημοκρατικών ιδεών και ιδεωδών. Και δεν θέλω η χώρα μας να βρίσκεται σε αυτήν την κατάσταση.
Από την άλλη μεριά, νομίζω ότι πέρα από την επιβεβαίωση των δικών μας ενστάσεων για τις ελλείψεις του νομοθετήματος, που στηρίξατε, -γιατί εκ του αποτελέσματος φαίνεται ότι είτε ο καταδικασμένος εγκληματίας κατεβαίνει στην αυτοδιοίκηση είτε διοικεί από πίσω κόμμα κοινοβουλευτικό- υπήρχε έλλειμμα και υπάρχει έλλειμμα. Οφείλουμε να το αναγνωρίσουμε. Δεν ήταν αποτελεσματικές οι ρυθμίσεις μέχρι τώρα, δηλαδή οι ρυθμίσεις της Κυβέρνησης και των κομμάτων που τις στήριξαν.
Υπάρχει ζήτημα πράγματι και με τη χρηματοδότηση και πρέπει να το αντιμετωπίσουμε, διότι δεν μπορεί εμμέσως -ή αμέσως, κανείς δεν ξέρει- να χρηματοδοτούνται πολιτικές που συνδέονται με τους νεοναζί και με εγκλήματα. Αυτό πρέπει να το αντιμετωπίσουμε. Υπάρχει, όμως, ένα ερώτημα, πέρα από τη στάση που κρατά ο καθένας μας, γιατί μπορεί να έχουμε άλλη αντίληψη, επειδή η πρόταση η δική σας κινείται από την τροπολογία που υποστηρίξατε την αφετηριακή. Εμείς θεωρούμε ότι αυτή ζήτηση πρέπει να γίνει στη Βουλή. Αυτό είναι το ζήτημα και νομίζω ότι αυτό μας βρίσκει σύμφωνους πάρα πολλούς του δημοκρατικού τόξου –ας το πω έτσι- και δεν απευθύνομαι μόνο στα κόμματα μας, αλλά και στη Νέα Δημοκρατία. Όμως η Νέα Δημοκρατία θέλει να κάνουμε αυτή τη συζήτηση;
Άρα, λοιπόν, προκύπτει ένα μείζον πολιτικό ζήτημα. Η Νέα Δημοκρατία δεν πήρε πολιτική πρωτοβουλία για τον αποκλεισμό του καταδικασμένου νεοναζί εγκληματία από τις αυτοδιοικητικές εκλογές και δεν δέχεται να πάρει πρωτοβουλία για την αναστολή της χρηματοδότησης -εμμέσως ή αμέσως- των νεοφασιστικών ιδεών. Γι’ αυτό πρέπει να μας απαντήσει η Κυβέρνηση και ο Πρωθυπουργός, γιατί είναι υπεύθυνος ο κ. Μητσοτάκης.
Γιατί όσον αφορά τα κίνητρα και τις δυνατότητες του κ. Φλωρίδη επιτρέψτε μου -χωρίς να τον υποτιμώ επουδενί προσωπικά- έχω πολιτικές ανησυχίες και θα τις αποδείξω στο επόμενο εδάφιο της τοποθέτησης μου. Πάντως ο βασιλιάς είναι γυμνός και πρέπει να απολογηθεί στην κοινωνία και στη βουλή.
Τελευταίο ζήτημα, λοιπόν, το ζήτημα της τροπολογίας που καταθέσαμε για την άρση ασυλίας των τραπεζιτών. Κύριε Φλωρίδη, ποιος το περίμενε ότι τόσο σύντομα θα βρεθείτε προ των ευθυνών σας. Ο ΣΥΡΙΖΑ, λοιπόν, κατέθεσε τροπολογία που αφορά και προσωπικά τον Υπουργό Δικαιοσύνης, η οποία αφορά στην άρση της προκλητικής ποινικής ασυλίας που από την Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας δόθηκε στα τραπεζικά στελέχη για το έγκλημα της απιστίας. Είναι λογικό αυτή η διάταξη να έχει προκαλέσει πληθώρα αντιδράσεων. Συμφωνώ απολύτως με τις δηλώσεις του κ. Φλωρίδη ενώπιον του Κοινοβουλίου στις 7 Ιουλίου που λέει: «Η απιστία δεν μπορεί να διώκεται κατ’ έγκληση, δηλαδή αυτοί που διαπράττουν απιστία να πρέπει να κάνουν μήνυση στον εαυτό τους. Αυτά θα τα επαναφέρω, μην έχετε καμία αμφιβολία θα το κάνουμε, γιατί ο ελληνικός λαός δικαίως διαμαρτύρεται, γιατί δεν μπορεί ο πολίτης να σύρεται στο δικαστήριο και οι άλλοι να καταφέρνουν να τη γλιτώνουν».
Κύριε Φλωρίδη, οφείλω να συγχαρώ αυτήν την τοποθέτησή σας. Κάνατε βέβαια ένα λάθος εκείνη τη μέρα. Προσπαθήσατε για να δικαιολογήσετε τον διορισμό σας και την επιλογή σας στη θέση του Υπουργού να ρίξετε την ευθύνη για τη ρύθμιση στο ΣΥΡΙΖΑ. Είναι κακό να είστε αδιάβαστος από τη θέση του Υπουργού Δικαιοσύνης. Η ρύθμιση αυτή, η ασυλία δηλαδή για την απιστία στους τραπεζίτες, δόθηκε από τη Νέα Δημοκρατία και προσωπικά τον κ. Μητσοτάκη δια του κ. Τσιάρα. Μην κρυβόμαστε, αυτή είναι η πραγματικότητα και έχουμε κάνει πολλές παρεμβάσεις για την άρση της ασυλίας.
Όμως εγώ δέχομαι ότι δεν γνωρίζατε καλά εκείνη τη στιγμή και θέλατε να κάνετε μια κίνηση, να καλύψετε λίγο την πρότασή σας. Δυστυχώς, βλέπω -και αυτό έχει να κάνει με την πολιτική επάρκεια της Κυβέρνησης και τη δική σας- ότι ο κ. Μαρινάκης την επόμενη μέρα, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, δήλωσε ότι ο κ. Φλωρίδης εκφράζει τις προσωπικές του απόψεις. Εδώ, λοιπόν, προκύπτει ένα μείζον ζήτημα πολιτικό. Είναι δυνατόν ο Υπουργός Δικαιοσύνης στις προγραμματικές δηλώσεις της Κυβέρνησης να εκφράζει προσωπικές απόψεις και αυτές οι απόψεις-δεσμεύσεις να μην έρχονται για νομοθέτηση, γιατί του τραβάει το αυτί το διευθυντήριο της Κυβέρνησης; Είναι αυτό επάρκεια και κάλυψη στον Υπουργό Δικαιοσύνης;
Κύριε Υπουργέ, αναρωτιέμαι αν η πολιτική σας άποψη και η δεοντολογία σάς επιτρέπει να παραμένετε στη θέση αυτή, ενώ σας τράβηξαν το αυτί και σας μάζεψαν πίσω. Το λέω έτσι απλά, γιατί έτσι καταλαβαίνει και ο πολίτης. Δημιουργεί θέμα αξιοπιστίας της πολιτικής όλη αυτή η εξέλιξη. Δεν μας φτάνουν οι πολιτικές αρρυθμίες, τα σοβαρά προβλήματα στην ασφάλεια της κοινωνίας, έχουμε και τα προβλήματα πολιτικής δεοντολογίας και δημοκρατικότητας εντός του κυβερνητικού σχήματος.
Εμείς, όμως, κυρία Πρόεδρε, θα αφήσουμε στην άκρη όλα αυτά, το αν θα μείνει στη θέση του ο κ. Φλωρίδης, το αν είπε την αλήθεια για την τροπολογία. Δεν μας πειράζει. Αυτό που νοιάζει την κοινωνία είναι αν θα κάνει αποδεκτή την τροπολογία που κατέθεσε ο ΣΥΡΙΖΑ. Είχε την πρωτοβουλία ο κ. Ξανθόπουλος για να γίνει η άρση της ασυλίας των τραπεζιτών. Εδώ θα κριθείτε, λοιπόν, αυτό είναι το πραγματικό πολιτικό δίλημμα. Αυτό περιμένει ο κόσμος και αυτό περιμένουμε και εμείς, για να κρίνουμε ακόμα μια φορά και την Κυβέρνηση και εσάς προσωπικά, κύριε Φλωρίδη.
Είναι γεγονός ότι είναι ένα προσωπικό στοίχημα, δύσκολο στοίχημα. Τι να σας πω, δεν θα ήθελα να είμαι στη θέση σας, αλλά ποιος που θα επέτρεπε στον εαυτό του να γίνει Υπουργός της Κυβέρνησης Μητσοτάκη, θα αισθανόταν ασφαλής μετά; Εμείς πάντως είναι σίγουρο ότι έχουμε διαχωρίσει τη θέση μας.
Ευχαριστώ πολύ.
Φωτογραφία: EUROKINISSI/ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ
