Κύριοι Υπουργοί, κυρία Αναπληρώτρια Υπουργέ, κυρίες και κύριοι Υφυπουργοί, κυρίες μου, κυρίες και κύριοι,
Πραγματικά σήμερα είμαι ιδιαίτερα ικανοποιημένος, αλλά και συγκινημένος, για το γεγονός ότι ένα σχέδιο, ένα όραμα το οποίο είχα εδώ και πολλά χρόνια γίνεται πράξη. Διότι η πρόληψη, όπως εξήγησε πολύ αναλυτικά και η Αναπληρώτρια Υπουργός, αποτελεί, θα έλεγα, εδώ και δεκαετίες τον «φτωχό συγγενή» της αντίληψης που έχουμε για τη λειτουργία ενός συστήματος υγείας.
Είχε δίκιο η Ειρήνη όταν είπε ότι κάθε φορά που σκεφτόμαστε την υγεία ή τις πολιτικές υγείας, σκεφτόμαστε αυτόματα τα νοσοκομεία. Και βεβαίως τα νοσοκομεία μας είναι απολύτως κρίσιμος κρίκος σε ένα εθνικό σύστημα υγείας. Όμως, πολύ σπάνια αναλογιζόμαστε τι είναι αυτό το οποίο μπορούμε να κάνουμε για να μη φτάσουμε ποτέ στο νοσοκομείο ή αν φτάσουμε, αν αναγκαστούμε να πάμε στο νοσοκομείο, να έχουμε πολύ καλύτερες πιθανότητες να γίνουμε καλά πιο σύντομα ή να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε πιο νωρίς ασθένειες που ενδεχομένως αν τις αμελήσουμε να καταλήξουν να είναι μέχρι και θανατηφόρες.
Και δεν υπάρχει καμία αμφιβολία, το επιβεβαιώνουν όλα τα επιστημονικά στοιχεία, αλλά νομίζω ότι το περιέγραψαν πολύ γλαφυρά και οι τέσσερις κυρίες, ότι σε μία μεγάλη κατηγορία νοσημάτων η πρόληψη πραγματικά σώζει ζωές.
Ειδικά για τον καρκίνο του μαστού είναι βέβαιον ότι αν η ασθένεια εντοπιστεί σε σχετικά πρώιμο στάδιο, έχει συντριπτικές πιθανότητες πλήρους ίασης. Όσο πιο πολύ αργούμε, τόσο πιο δύσκολη γίνεται η θεραπεία, τόσο πιο επώδυνη γίνεται και τόσο μειώνονται οι πιθανότητες της πλήρους ίασης.
Και όμως, αναρωτιόμαστε πάντα τι είναι αυτό τελικά το οποίο μας αποτρέπει από το να κάνουμε το αυτονόητο: να κάνουμε δηλαδή προληπτικές εξετάσεις. Και ναι, τελικά είναι ο φόβος ή η αλαζονεία ότι αυτό δεν θα τύχει ποτέ σε εμάς, ότι η ασθένεια αφορά πάντα κάποιον άλλον και όχι εμάς. Αλλά πρωτίστως νομίζω ότι είναι ο φόβος. Αυτό το οποίο είπατε: «δεν θέλω να ξέρω, προτιμώ να ζω με την άγνοια». Αυτό πρέπει να πολεμήσουμε.
Και εδώ ακριβώς έρχεται η πολιτεία με ένα πολύ βαρύ και πολύ ακριβό πρόγραμμα να αντιμετωπίσει τέσσερις σημαντικές ασθένειες, για τις οποίες η πρόληψη πραγματικά μπορεί να κάνει τη μεγάλη διαφορά.
Για το πρόγραμμα «Φώφη Γεννηματά» έχουμε μιλήσει πολλές φορές, ήταν θα έλεγα η πιλοτική μας ναυαρχίδα. Ένα πρόγραμμα το οποίο αφορά δυνητικά πάνω από 1.300.000 γυναίκες. Πήγαμε εμείς στις γυναίκες, αυτή είναι η μεγάλη καινοτομία. Στείλαμε εμείς ένα μήνυμα, δεν περιμέναμε από τις γυναίκες να έρθουν σε εμάς.
Παραπάνω από 300.000 το έχουν αξιοποιήσει και η ιστορία της κυρίας Μαρίας είναι μία από τις πάνω από 20.000 ιστορίες γυναικών που αν δεν υπήρχε αυτό το πρόγραμμα, δεν θα γνώριζαν σήμερα ότι έχουν καρκίνο του μαστού.
Και αυτό νομίζω ότι πρέπει να μας γεμίζει όλους με μια πολύ μεγάλη ικανοποίηση, διότι δεν μπορώ να φανταστώ μεγαλύτερη αποστολή από την αποστολή τού να σώσουμε ανθρώπινες ζωές. Και το πρόγραμμα αυτό πραγματικά σώζει ανθρώπινες ζωές και γι’ αυτό και το επεκτείνουμε, διευρύνουμε τα ηλικιακά κριτήρια.
Κάνουμε όμως και μια έκκληση σε όλες εκείνες τις γυναίκες που έλαβαν το μήνυμα αλλά δεν το αξιοποίησαν. Μιλήσαμε για τις 300.000 που έκαναν τις εξετάσεις, αλλά δεν μιλήσαμε για το 1.000.000 που δεν τις έκανε. Που μπορεί να το αμέλησαν, να το διέγραψαν, να φοβήθηκαν ή να θεώρησαν ότι «έλα μωρέ τώρα, γιατί να τρέχω, έχω πάρα πολλές δουλειές».
Άρα, δεν έχει κλείσει ο κύκλος αυτού του προγράμματος, έχουμε πολλή δουλειά ακόμα να κάνουμε. Και βέβαια έχουμε πολλή δουλειά να κάνουμε ως προς τα υπόλοιπα τρία νοσήματα τα οποία μπορούμε να αντιμετωπίσουμε με προληπτικές εξετάσεις.
Τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, για τον οποίο βέβαια έχουμε τη δυνατότητα να τον εξαφανίσουμε στην κυριολεξία ως ασθένεια, εάν καταφέρουμε και κάνουμε πιο συστηματικό τον εμβολιασμό κοριτσιών και αγοριών στη σωστή ηλικία. Και εκεί πρέπει να δουλέψουμε. Έχουμε τώρα και τη μεγάλη εμπειρία του εμβολιασμού της πανδημίας και νομίζω ότι ξέρουμε καλύτερα πώς μπορούμε να μεταφέρουμε αυτά τα μηνύματα όσον αφορά στον εμβολιασμό.
Ο καρκίνος του παχέος εντέρου, ένας καρκίνος τον οποίο συνδέουμε πάντα με μία εξέταση η οποία μας φαίνεται δύσκολη και άβολη. Όμως τώρα έχουμε τη δυνατότητα να κάνουμε ακριβώς το pre-screening, το οποίο περιέγραψε η Ειρήνη, για να καταλήξουμε να κάνουμε την πιο βαριά κολονοσκόπηση μόνο αν υπάρχουν συγκεκριμένες ενδείξεις.
Και βέβαια, την πρώτη αιτία θανάτου στη χώρα μας, που είναι τα καρδιακά νοσήματα, για τα οποία μπορούμε πάντα, μέσα από ένα σωστό πλαίσιο εξετάσεων, να έχουμε μια καλύτερη εικόνα του συγκεκριμένου κινδύνου, που κάθε Ελληνίδα και κάθε Έλληνας αντιμετωπίζει.
Και βέβαια, θα έλεγα ότι είναι και μία ασθένεια, μάλλον δεν είναι μία μόνο ασθένεια αλλά μία κατηγορία ασθενειών, τα καρδιακά νοσήματα, που συνδέονται πάρα πολύ και με τον τρόπο ζωής μας. Διότι πριν φτάσουμε στο σημείο να μιλούμε για προληπτικές εξετάσεις, πρέπει να μιλήσουμε και ευρύτερα για δημόσια υγεία.
Πρέπει να εξηγήσουμε με απλά λόγια στους συμπολίτες μας, ξεκινώντας από τα παιδιά μας, ότι υπάρχουν πέντε συνήθειες, πέντε παρεμβάσεις που μπορούμε να κάνουμε στον τρόπο με τον οποίο ζούμε, που μπορεί να είναι απολύτως καθοριστικές για το πόσα χρόνια θα ζήσουμε και το πόσο καλά θα ζήσουμε.
Αν αθλούμαστε ή όχι, το είπε ο κύριος υπουργός. Αν καπνίζουμε ή αν δεν καπνίζουμε. Αν πίνουμε ή αν δεν πίνουμε, ή αν πίνουμε λίγο. Αν τρώμε υγιεινά. Και αν είμαστε ή δεν είμαστε υπέρβαροι.
Κάποιος ο οποίος δεν πληροί καμία από τις πέντε αυτές προϋποθέσεις, σε σχέση με κάποιον που πληροί και τις πέντε, μπορεί να ζήσει έως και 15 χρόνια λιγότερα. Για σκεφτείτε το, 15 χρόνια λιγότερα. Όλα αυτά έχουν να κάνουν με τις δικές μας επιλογές. Μπορούμε να τα αλλάξουμε όλα αυτά, αν απλά αποφασίσουμε ότι είναι αρκετά σημαντικά.
Και αν σκεφτούμε κάτι το οποίο για μένα είναι τόσο σημαντικό αλλά και τόσο δύσκολο: να προβάλλουμε το αύριο στο σήμερα. Αυτό το οποίο θα κάνουμε σήμερα επηρεάζει το πώς θα ζήσουμε σε 10-20 χρόνια από τώρα. Αν θέλουμε πραγματικά να έχουμε μια υγιή γήρανση και να είμαστε στα 70 μας ή στα 80 μας και να είμαστε υγιείς και δραστήριοι και να χαιρόμαστε τα παιδιά μας και τα εγγόνια μας και να μπορούμε να κάνουμε τα πράγματα τα οποία αγαπάμε, πρέπει να φροντίσουμε σήμερα να επενδύσουμε στην υγεία μας.
Και τότε, πράγματι, το μέρισμα αυτής της επένδυσης θα μπορούμε να το αποκομίσουμε. Όλα αυτά, όμως, χρειάζονται πάρα πολλή εκπαίδευση, αλλά χρειάζονται, κυρίως, βιωματικές εμπειρίες. Και για αυτό και θέλω να ευχαριστήσω τις τέσσερις κυρίες που μίλησαν τόσο γλαφυρά για τη δική τους προσωπική ιστορία.
Πιστεύω στη δύναμη του παραδείγματος και πιστεύω ότι εσείς μπορείτε να πείσετε πολύ πιο εύκολα από ό,τι μπορούμε εμείς, από ό,τι μπορεί οποιαδήποτε καμπάνια επικοινωνιακή, για την ανάγκη να γίνονται αυτές οι προληπτικές εξετάσεις και να μπορούμε να ξεπεράσουμε τον φόβο.
Και βέβαια, μετά είναι δική μας δουλειά, δουλειά του τρόπου οργάνωσης όλου του Εθνικού Συστήματος Υγείας, τι θα κάνουμε σε περίπτωση που έχουμε ευρήματα. Πώς θα σας παρακολουθούμε από εδώ και στο εξής, σε περίπτωση που θα πρέπει να νοσηλευτείτε, παραδείγματος χάρη για τον καρκίνο του μαστού. Να γνωρίζουμε ότι έχουμε τη δυνατότητα να σας περιθάλψουμε με αξιοπρέπεια και με ποιότητα.
Σας ευχαριστώ για τα καλά σας λόγια για το μεγάλο μας αντικαρκινικό νοσοκομείο και νομίζω ότι δεν είναι το μόνο νοσοκομείο του Εθνικού Συστήματος Υγείας το οποίο, παρά τις όποιες δυσκολίες, εξακολουθεί και προσφέρει πολύ ποιοτικές υπηρεσίες υγείας στους Έλληνες πολίτες.
Και βέβαια, να μιλήσω και για τη σημασία της τεχνολογίας. Ο Δημήτρης Παπαστεργίου εξήγησε με απλά λόγια πώς όλη αυτή η πληροφορία που αφορά την ατομική μας υγεία, ουσιαστικά θα αποτελεί μέρος ενός ατομικού φακέλου ασθενούς, ο οποίος έχει τόσο μεγάλη σημασία για να μπορούμε να παρακολουθούμε όλες μας τις εξετάσεις και την πορεία της υγείας μας σε βάθος χρόνου.
Ήδη το MyHealth app είναι η πρώτη μορφή αυτού του ψηφιακού φακέλου υγείας, κάτι το οποίο θα διευκολύνει πάρα πολύ όχι μόνο την πρόληψη, αλλά και τη θεραπεία σε περίπτωση που κάποιος αρρωστήσει.
Και κατανέμουμε πολύ σημαντικούς πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης ακριβώς για να δημιουργήσουμε τις ψηφιακές υποδομές και να μπορούμε να κάνουμε το επόμενο βήμα στην περίθαλψη και να μπορέσουμε να αξιοποιήσουμε όλα αυτά τα ψηφιακά εργαλεία, προς όφελος τελικά όλων των Ελληνίδων και όλων των Ελλήνων.
Και βέβαια, η επανάσταση της τεχνητής νοημοσύνης μάς ανοίγει τελείως καινούργια πεδία, μοναδικών ευκαιριών, για το πώς μπορούμε να αντιμετωπίζουμε προβλήματα υγείας ή για το πώς μπορούμε να προλαμβάνουμε ασθένειες.
Αναφέρθηκε η Ειρήνη στον μόνο καρκίνο ο οποίος μπορεί να οπτικοποιηθεί, να τον δούμε μπροστά μας, και δεν είναι άλλος από τον καρκίνο του δέρματος, το μελάνωμα. Κι αυτό, όμως, με κάποιο εργαλείο τεχνητής νοημοσύνης, θα μπορεί να είναι πάρα πολύ εύκολο, ήδη γίνεται σε ένα βαθμό, να πάρεις μία φωτογραφία από μία ελιά σου -αρκεί να το ξέρεις, αρκεί κάποιος να σε έχει εκπαιδεύσει- και στη συνέχεια κάποιος αλγόριθμος να υποδείξει εάν πρέπει να δεις κάποιον ειδικό, διότι μπορεί αυτή η ελιά να εγείρει κάποια ερωτηματικά. Κατεξοχήν ένας καρκίνος, τον οποίο αν μπορούμε να τον εντοπίσουμε νωρίς πια με την πρόοδο μάλιστα της ιατρικής επιστήμης, μπορεί να είναι τελείως ιάσιμος.
Τελειώνοντας, θέλω να επισημάνω την πολύ μεγάλη συνδρομή των ευρωπαϊκών πόρων σε αυτό το πολύ μεγάλο πρόγραμμα προληπτικών εξετάσεων, το οποίο φέρει και το όνομα του Σπύρου Δοξιάδη. Αν δεν ήταν για το Ταμείο Ανάκαμψης, θα είχαμε δυσκολία να βρούμε αυτή τη στιγμή το χρηματοδοτικό εργαλείο για να μπορέσουμε να δρομολογήσουμε ένα τέτοιο πρόγραμμα. Και το λέω αυτό διότι σε λίγες εβδομάδες από τώρα θα έχουμε ευρωεκλογές και είναι καλό να θυμόμαστε πως η Ευρώπη με τον τρόπο της επηρεάζει τις ζωές όλων μας.
Αυτό το πρόγραμμα χρηματοδοτείται σε μεγάλο βαθμό από το Ταμείο Ανάκαμψης. Και όταν θα ακούσουμε τις επόμενες ιστορίες ανδρών και γυναικών που θα έχουν μπορέσει να σώσουν ουσιαστικά τη ζωή τους μέσα από μια έγκαιρη διάγνωση, ας το θυμηθούμε αυτό: ότι η Ευρώπη τελικά με τον τρόπο της είναι παρούσα στην καθημερινότητά μας, μέσα από τέτοια σημαντικά χρηματοδοτικά εργαλεία, τα οποία βέβαια τα υλοποιεί με πολύ ενθουσιασμό η Ελληνική Κυβέρνηση.
Και πιστεύω πράγματι ότι σε μεγάλο βαθμό βρισκόμαστε και στην ευρωπαϊκή πρωτοπορία. Πολλά από τα προγράμματα αυτά έχουν μεγάλο βαθμό καινοτομίας και πιστεύω ότι θα αποτελέσουν τον πιλότο και για άλλες χώρες, καθώς μετατοπίζουμε ολοένα και περισσότερο, μάλλον στρέφουμε την προσοχή μας όχι μόνο στο τι γίνεται στα νοσοκομεία μας -αυτό είναι κάτι δεδομένο, είναι κάτι το οποίο ούτως ή αλλιώς γίνεται-, αλλά και στο τι γίνεται πριν από τα νοσοκομεία μας, ειδικά στον τομέα των προληπτικών εξετάσεων.
Θέλω, λοιπόν, και πάλι να ευχαριστήσω όλες και όλους όσοι εργάστηκαν για να γίνει αυτό το πρόγραμμα πραγματικότητα. Και να σας ζητήσω, με όλη την ένταση την οποία μπορώ, όταν θα λάβετε το επόμενο SMS για όποιο από τα νοσήματα αυτά με κάποιο τρόπο σας αφορά, μην το αμελήσετε.
Πραγματικά, είναι μια επιλογή η οποία μπορεί να σώσει ζωές. Ήδη έχουμε σώσει αρκετές ζωές, μπορούμε να σώσουμε περισσότερες. Και νομίζω ότι με τον τρόπο αυτό, είμαστε πιστοί και εμείς στην αποστολή μας και μπορούμε πια να υλοποιούμε ένα πρόγραμμα το οποίο έχει τεράστια σημασία για τη δημόσια υγεία, για την υγεία τελικά όλου του ελληνικού πληθυσμού.
Σας εύχομαι καλή Ανάσταση και καλό Πάσχα.
