Την ομιλία έκανε ο Δήμος Ζαχαριάδης, μέλος της ΕΟΕ της ΤΕ Καβάλας και πρόεδρος του παραρτήματος Καβάλας της ΠΕΑΕΑ – ΔΣΕ. Στην ομιλία του στάθηκε ξεχωριστά στα εξής:
«Η χώρα μας γνώρισε πολλές «ματωμένες» Πρωτομαγιές. Ημερομηνίες – σταθμός όμως για την Πρωτομαγιά στην Ελλάδα, είναι ο Μάης του ‘36 και η 1η Μαΐου του 1944.
Το Μάη του 1936 η εργατική τάξη της Ελλάδας βρέθηκε σε οξεία σύγκρουση με την κυβέρνηση του Ιωάννη Μεταξά, με επίκεντρο της αντιπαράθεσης την πόλη της Θεσσαλονίκης. Πρόκειται για εκείνα τα γεγονότα που σημάδεψαν την ιστορία της ταξικής πάλης στην Ελλάδα κι είναι γνωστά στις νεότερες γενιές με τον τίτλο “Ο ηρωικός- ή και ο ματωμένος- Μάης της Θεσσαλονίκη του ‘36”.
Η απεργία των καπνεργατών αγκάλιασε όλα τα καπνομάγαζα της Θεσσαλονίκης, επεκτάθηκε στις Σέρρες, στο Λαγκαδά, στο Βόλο, στη Δράμα, στην Καρδίτσα, στην Ξάνθη, στην Καβάλα και λίγο αργότερα σε ολόκληρη τη χώρα. Στις 8 Μάη, λίγο πριν το μεσημέρι, εφτά χιλιάδες απεργοί της Θεσσαλονίκης κατευθύνθηκαν προς τη γενική Διοίκηση Βορείου Ελλάδος, για να απαιτήσουν την άμεση επίλυση των αιτημάτων τους. Δυνάμεις έφιππης και πεζής χωροφυλακής προσπάθησαν να τους σταματήσουν χωρίς όμως να το πετύχουν. Τότε άρχισαν να πυροβολούν κατά του άοπλου πλήθους. Οι χωροφύλακες χτύπησαν στο ψαχνό και σε λίγο έπεσε ο πρώτος νεκρός απεργός: ήταν ο αυτοκινητιστής Τάσος Τούσης, 30 χρόνων μέλος του ΚΚΕ.
Από το θάνατο του Τάσου Τούση εμπνεύστηκε ο μεγάλος ποιητής μας Γιάννης Ρίτσος και έγραψε το αλησμόνητο “Μέρα Μαγιού μου μίσεψες” στον Επιτάφιο.
Στη σφαγή αυτή έπεσαν 13 απεργοί, ενώ υπήρξαν 32 βαριά τραυματίες και 250 ελαφριά.
Ανάμεσα στους νεκρούς και η Αναστασία Καρανικόλα 26 χρόνων καπνεργάτρια και κομμουνίστρια, από την Καβάλα. Η πρώτη γυναίκα που πέφτει νεκρή, στην οδό Αντιγονιδών και Εγνατίας.
Η εκτέλεση των 200 κομμουνιστών αγωνιστών τοποθέτησε την 1η Μάη του 1944, στη μεγάλη αρχειοθήκη της ιστορίας, πλάι στην Πρωτομαγιά του Σικάγο και όλες τις Πρωτομαγιές που βάφτηκαν με αίμα εργατών.
Πριν 80 χρόνια την Πρωτομαγιά του 44, 200 πρωτοπόροι αγωνιστές , μέλη και στελέχη του ΚΚΕ, τραγουδώντας και χορεύοντας από βραδύς κι ενώ ήξεραν ότι πάνε για εκτέλεση στάθηκαν με ψηλά το κεφάλι , αρνούμενοι να τους δεθούν τα μάτια απέναντι στις κάνες των ναζί, απέναντι στο θάνατο.
Πρωτομαγιά 1944. Ένας κόκκινος ποταμός αίματος ανέβλυζε από το Σκοπευτήριο της Καισαριανής. Ήταν το αίμα των 200 παλικαριών, των 200 κομμουνιστών, που εκτέλεσαν οι Γερμανοί κατακτητές. Η μέρα της εκτέλεσης, η Πρωτομαγιά, παγκόσμιο σύμβολο της εργατικής τάξης, δεν επιλέχθηκε τυχαία. Ούτε βεβαίως και τα θύματα της πιο απερίγραπτης θηριωδίας. Ήταν οι πρωτοπόροι αγωνιστές του προοδευτικού κινήματος και της αντιφασιστικής δράσης, ήταν κομμουνιστές. Ανάμεσα στους 200 ήταν 120 Ακροναυπλιώτες και 30 Αναφιώτες. Η αγωνιστική τους διαδρομή αρχίζει πολύ πριν την τριπλή φασιστική κατοχή, περνάει από την Ανάφη, τη Φολέγανδρο, την Ακροναυπλία, το Χαϊδάρι και η τελευταία δραματική τους σελίδα κλείνει στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής. Ανάμεσά τους και δυο Καβαλιώτες καπνεργάτες – δημοτικοί σύμβουλοι της Καβάλας. Ο Δημοσθένης Μακέδος και ο Νίκος Νεγρεπόντης.
Ο Μακέδος Δημοσθένης υπήρξε στέλεχος της Ομοσπονδίας καπνεργατών. Καταδικάστηκε από το στρατοδικείο Καβάλας για τα αιματηρά επεισόδια στις 11 Νοέμβρη 1921, κατά την προσπάθεια των καπνεργατών να εμποδίσουν την εξαγωγή ανεπεξέργαστων καπνών από το λιμάνι της Καβάλας. Διετέλεσε πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου επί κόκκινης δημαρχίας και με δήμαρχο τον Δημ. Παρτσαλίδη. Αργότερα συνελήφθη με βάση το «Ιδιώνυμο» του Ελευθέριου Βενιζέλου. Το 1934 καταδικάστηκε σε 4,5 χρόνια φυλάκισης και εξορία στο μεσαιωνικό κάτεργο του Ιτσεδίν. Πηγαίνοντας στο εκτελεστικό απόσπασμα τους χαιρέτισε όλους και είπε: “όποιος ζήσει να χαιρετήσει τους καπνεργάτες. Πεθαίνω γιατί δεν προσκύνησα προδότες”.
Ο Νίκος Νεγρεπόντης υπήρξε από τις εξέχουσες προσωπικότητες του καπνεργατικού κινήματος. Διώχθηκε και φυλακίστηκε σε 4.5 χρόνια φυλάκισης με άλλους δημοτικούς συμβούλους με το ιδιώνυμο του Ελευθέριου Βενιζέλου. Υπήρξε δημοτικός σύμβουλος στην “κόκκινη δημαρχία” με δήμαρχο το Δημ. Παρτσαλίδη. Φυλακίστηκε στην Ακροναυπλία, μετά στη Λάρισα, στο Χαϊδάρι για να καταλήξει στο σφαγείο της Καισαριανής.
Να σημειώσουμε ότι εκτός από την 1η Μάη του ‘44 στην Καισαριανή εκτελέστηκαν κι άλλοι Καβαλιώτες άλλες περιόδους. Όπως ο Γεωργιάδης Περικλής από το Ποντολίβαδο -Ακροναυπλιώτης-, ο Καλπιτζόγλου Ευρυπίδης -Ακροναυπλιώτης-, ο Παπαδόπουλος Μανούσος ή Μανασής, ο Τζοάνου Περικλής, τσαγκάρης, ο Γκινές Κώστας. Ακόμη εκτελέσεις Καβαλιωτών έγιναν στο στρατόπεδο Παύλου Μελά στη Θεσσαλονίκη και στο Κούρνοβο.
Και κάνουμε καθαρό προς κάθε κατεύθυνση , κυρίως προς η δημοτική αρχή. Απαιτούμε το άγαλμα του καπνεργάτη με τα ονόματα των καπνεργατών εκτελεσθέντων στην Καισαριανή να μπει στη θέση που ήταν πριν αφαιρεθεί για τις ανάγκες της διαμόρφωσης της πλατείας καπνεργάτη.».
Ο Δήμος Ζαχαριάδης αναφέρθηκε στην πολιτική της ΕΕ που φορτώνει βάρη στο λαό, υλοποιούμενη από όλες τις κυβερνήσεις και τα αστικά κόμματα και στην ανάγκη ενίσχυσης του Κόμματος στις επικείμενες ευρωεκλογές.
Κλιμάκια της ΤΕ Καβάλας του ΚΚΕ και του ΤΣ της ΚΝΕ κατέθεσαν στεφάνια στον δημοτικό κήπο και παραβρέθηκαν στην απεργιακή συγκέντρωση και πορεία της Πρωτομαγιάς στην Καβάλα.
1/5/2024
