Όπως δήλωναν μάλιστα κύκλοι του Υπουργείου, «η Ελλάδα εξασφάλισε μία μοναδική ευκαιρία μέσω του ευρωπαϊκού κανονισμού του ETS, αποκτώντας τη δυνατότητα διάθεσης 25 εκατομμυρίων δικαιωμάτων ρύπων αποκλειστικά για την απανθρακοποίηση των ελληνικών νησιών. Τα δικαιώματα αυτά θα δημοπρατηθούν και τα έσοδα θα διατεθούν άμεσα για έργα που θα συμβάλλουν στη μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος των νησιών μας».
Όμως, η κυβέρνηση απέκρυψε ότι αυτά τα 25 εκατομμύρια δικαιώματα, που αντιστοιχούν περίπου σε 1,5 δισεκ. ευρώ ευρωπαϊκού χρήματος και εμφανίζει ως δικό της επίτευγμα, είναι αποτέλεσμα της νομοθετικής πρωτοβουλίας που ανέλαβα ως ευρωβουλευτής και μέλος της Επιτροπής Περιβάλλοντος το 2017.
Συγκεκριμένα:
Το 2015 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε την πρότασή της για το Σύστημα Εμπορίας Ρύπων για την περίοδο 2021 – 2030 προβλέποντας τη δημιουργία ενός νέου Ταμείου Εκσυγχρονισμού, το οποίο θα χρηματοδοτούσε επενδύσεις στον ενεργειακό τομέα για τις χώρες που το 2013 είχαν κατά κεφαλήν ΑΕΠ χαμηλότερο από το 60% του ευρωπαϊκού μέσου όρου. Η Ελλάδα το 2013 ήταν λίγο πάνω από το 60% του μέσου όρου, ενώ το 2014 και το 2015 βρισκόταν στο 59%. Με άλλα λόγια, η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής εξαιρούσε την πατρίδα μας από τις χρηματοδοτήσεις, μολονότι πληρούσε τις προϋποθέσεις.
Για να διορθωθεί αυτή η αδικία, κατέθεσα τροπολογία που συνυπέγραψαν και άλλοι Έλληνες Ευρωβουλευτές και η οποία υιοθετήθηκε από την Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Αλλάξαμε το έτος βάσης, προσθέτοντας το 2014 και το 2015, ώστε με τον τρόπο αυτό η χώρα μας να επωφεληθεί από ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις δισεκατομμυρίων ευρώ για έργα όπως η διασύνδεση της ηπειρωτικής Ελλάδας με τα νησιά του Αιγαίου και την Κρήτη, ο εκσυγχρονισμός του δικτύου, η επέκταση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και η ανάπτυξη τεχνολογιών φιλικών προς το περιβάλλον. Δυστυχώς, όμως, δεν υπήρξε ανάλογη εξέλιξη στο Συμβούλιο Υπουργών εκείνη την εποχή, στο οποίο συμμετείχε η τότε κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ.
Χρειάστηκαν νέες πιέσεις εκ μέρους του Ευρωκοινοβουλίου και εν τέλει αποφασίστηκε η δημιουργία ενός ειδικού χρηματοδοτικού μηχανισμού για τη χώρα μας ύψους 25 εκατομμυρίων δικαιωμάτων, περιορίζοντας συγχρόνως τα επιλέξιμα έργα μόνο στα ελληνικά νησιά και στη διασύνδεσή τους με την ηπειρωτική Ελλάδα. Σημειώνεται ότι τα 25 εκατομμύρια δικαιώματα είναι περίπου τα μισά από αυτά που θα δικαιούμασταν, αν είχαμε συμμετάσχει κανονικά στο Ταμείο Εκσυγχρονισμού, όπως ζητούσε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Συνεπώς, ο μηχανισμός και η προικοδότησή του με 25 εκατομμύρια δικαιώματα, που αντιστοιχούν σε περίπου 1,5 δισεκ. ευρώ, όχι μόνο δεν είναι επίτευγμα της Νέας Δημοκρατίας που όταν ψηφίστηκε το 2018 ήταν στην αντιπολίτευση, αλλά της οργανωμένης προσπάθειας που έγινε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Επιπλέον, τίθεται το ερώτημα: γιατί ενώ ο μηχανισμός αυτός ήταν στη διάθεση της χώρας μας ήδη από το 2021, η κυβέρνηση καθυστέρησε τρία χρόνια να εκσυγχρονίσει το δίκτυο στα νησιά μας και να προχωρήσει τα έργα διασυνδεσιμότητας;