Γ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Να υποδεχτούμε τώρα τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ, τον κ. Σωκράτη Φάμελλο, που είναι μαζί μας. Κύριε Πρόεδρε, γεια σας.
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Κύριε Παπαδάκη και κύριε Γρηγοριάδη, σας ευχαριστώ για την πρόσκληση.
Γ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Καλώς ορίσατε. Είναι μια βδομάδα καλή ή δύσκολη για σας; Γιατί έχετε την Πέμπτη το συνέδριό σας.
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Είναι μια εβδομάδα πολύ σημαντική. Και θα έλεγα ότι περιμένουμε με μεγάλη προσμονή την ολοκλήρωση του Συνεδρίου, γιατί πρέπει να ολοκληρωθεί η αλλαγή σελίδας στον ΣΥΡΙΖΑ. Κι αυτό δεν θα μπορούσε να γίνει χωρίς έναν μεγάλο διάλογο με όλα τα μέλη του κόμματος και με την κοινωνία.
Γ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Με όλα τα μέλη του κόμματος; Πονηρά ρωτάω τώρα.
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Εγώ θα σας έλεγα και με περισσότερα, όχι μόνο με τα μέλη του κόμματος, αλλά και με την κοινωνία.
Γ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Έμπειρος…
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Όχι, όχι. Δεν είναι θέμα εμπειρίας.
Γ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Εσείς καταλάβατε γιατί το λέω.
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Προσπαθήσαμε να είναι ένα συνέδριο ανοιχτό στην κοινωνία. Και σας λέω δύο ενδείξεις. Το πρώτο είναι ότι η Επιτροπή Επανεκκίνησης του ΣΥΡΙΖΑ είχε και προσκλήσεις και μέλη έξω από τον ΣΥΡΙΖΑ. Άρα ήρθανε και νέα στελέχη έξω από τον ΣΥΡΙΖΑ και διακριτά στελέχη, μέλη άλλων κομμάτων ή πρώην βουλευτές, δεν θέλω να πω ονόματα γιατί δεν θέλω να ξεχωρίσω, που είναι στην Επιτροπή Επανεκκίνησης, έχει ανακοινωθεί αυτό. Και βέβαια ταυτόχρονα ο προσυνεδριακός διάλογος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ δεν ήταν μέσα στα γραφεία. Ήταν με εκδηλώσεις οι οποίες γίνανε ανοιχτές και με κόσμο…
Γ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Όμως, μισό λεπτό… Ο κ. Τσίπρας τοποθετήθηκε την προηγούμενη εβδομάδα. Και νομίζω ότι είναι ένα θέμα το οποίο θα πρέπει να απαντήσετε και να το σχολιάσουμε. Ο κ. Τσίπρας δεν αναφέρθηκε μόνο στην κυβέρνηση, δεν έκανε δριμύτατη κριτική μόνο στην κυβέρνηση. Αναφέρθηκε και ότι εξακολουθεί με την πολιτική της να διώχνει τα παιδιά από την Ελλάδα και να πηγαίνουν στο εξωτερικό. Αλλά μίλησε και για ανύπαρκτη και αναξιόπιστη αντιπολίτευση.
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Δεν είπε αυτές τις λέξεις.
Γ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Ναι, ουσιαστικά…
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Τώρα κύριε Παπαδάκη, όμως, να είμαστε λίγο σοβαροί. Αυτά επειδή τα αποδίδετε στο στόμα του Αλέξη Τσίπρα, του πρώην πρωθυπουργού, του βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, του πρώην προέδρου μας, πρέπει να είμαστε πολύ ακριβείς σε αυτό που λέει ο καθένας.
Γ. ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΗΣ: «Μη αξιόπιστη αντιπολίτευση», είπε.
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Είπε για το πρόβλημα της διασπασμένης αντιπολίτευσης. Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και εγώ προσωπικά, από την πρώτη μέρα που ανέλαβα την ευθύνη, έχουμε πει το εξής: Ότι πρέπει να υπάρχει μία ενιαία, σοβαρή πρόταση προοδευτικής διεξόδου απέναντι στα αδιέξοδα που δημιουργεί η κυβέρνηση.
Γ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Ναι, αλλά συμπλήρωσε και κάτι άλλο…
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Επιτρέψτε να σας πω τι λέω εγώ τώρα, όμως. Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ εδώ και έξι μήνες κάνει σοβαρότατες προσπάθειες -και θα έλεγα ότι είναι οι πιο αξιόπιστες που υπάρχουν- για να υπάρχει απέναντι στον πολίτη μία πρόταση. Το ερώτημα λοιπόν τώρα, στον πολίτη που μας βλέπει, είναι τι κάνω εγώ με την ακρίβεια; Τι κάνω εγώ με την υγεία; Τι κάνω εγώ με τη στέγη; Με μεγάλα προβλήματα, τα οποία δεν έχουν απαντήσεις. Έρχεται λοιπόν το ερώτημα προς τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ: Μπορεί ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ να αποτελέσει τον καταλύτη αυτής της προοδευτικής απάντησης που και ο Αλέξης Τσίπρας θέτει ως προϋπόθεση και ανάγκη για την κοινωνία; Γιατί αυτό θέτει.
Γ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Ο Αλέξης Τσίπρας συμπληρώνει και κάτι άλλο…
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Η απάντησή μου λοιπόν είναι ναι, ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ μπορεί να δώσει την απάντηση αυτή.
Γ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Ο Αλέξης Τσίπρας λέει και κάτι άλλο. Μιλάει και για την ύπαρξη ενός άλλου φορέα. Μήπως ενδεχομένως η ύπαρξη ενός άλλου φορέα…
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Πάλι βάζετε στο στόμα λέξεις που δεν έχει πει…
Γ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Ε, τι είπε ακριβώς; Πείτε μας.
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Εγώ θα σας πω τι λέω εγώ.
Γ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Όχι, δεν θα μας πείτε τι λέτε εσείς. Γιατί θα σας πω τι είπε ο κ. Πολάκης…
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Ό,τι θέλετε να πούμε, κύριε Παπαδάκη. Εδώ όμως με καλέσατε για να σας πω τι λέει ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, ε;
Γ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Βεβαίως. Αλλά να το λήξουμε αυτό και μετά θα πούμε ό,τι θέλετε.
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Είναι μια συζήτηση η οποία με απασχολεί, αλλά δεν με ενοχλεί. Η συζήτηση για το τι χρειάζεται και η Ελλάδα και η Αριστερά με απασχολεί. Είναι και για μένα μεγάλο ερώτημα, δεν με ενοχλεί όμως, μην το φοβάστε…
Γ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Τώρα, μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας, κύριε Πρόεδρε. Σας εκτιμώ, σας σέβομαι, είναι γνωστό και το ξέρετε και τη συμπάθεια και την προσωπική εκτίμηση. Αλλά το γεγονός ότι ακούγεται ότι ο κ. Τσίπρας ενδεχομένως να έχει στο μυαλό του την ύπαρξη ενός άλλου φορέα ή δημιουργία ενός άλλου φορέα, -πέρα και έξω από τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ ή μαζί με τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, ενταγμένο μέσα σε αυτό-, ακούγεται. Και μάλιστα ο κ. Πολάκης είπε, δεν μπορείς να λες μια έτσι, μια αλλιώς -ερμηνεία δίνω, δεν το είπε ακριβώς έτσι- πρέπει να έρθεις στο συνέδριο να ξεκαθαρίσεις τη θέση σου. Δεν το είπα εγώ, ο κ. Πολάκης το είπε.
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Το μεγάλο ερώτημα που έχουν οι πολίτες είναι αν θα μπορέσει ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και η προοδευτική παράταξη να δώσει απάντηση στα προβλήματά τους. Ο Αλέξης Τσίπρας και εγώ και όλος ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ έχουμε θέσει επιτακτικά την αναγκαιότητα και το ερώτημα πώς θα υπάρχει ενιαία προοδευτική απάντηση. Και έχουμε θέσει το ίδιο ερώτημα όλοι. Και ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, σας το είπα, είναι το μόνο κόμμα που με συνέπεια, έξι μήνες, κάνει τα πάντα για να υπάρχει ενιαία προοδευτική απάντηση. Οι υπόλοιπες ηγεσίες καθυστερούν και δεν μπορούν να δώσουν την απάντηση.
Γ. ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΗΣ: Αυτά τα χαμηλά ποσοστά όμως πώς τα εξηγείτε;
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Επιτρέψτε μου, κύριε Γρηγοριάδη. Το ερώτημα λοιπόν όλων μας είναι το ίδιο. Δεν έχει τεθεί ούτε από τον Αλέξη Τσίπρα, ούτε από άλλο στέλεχος, διαφορετικό ερώτημα του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ. Και εδώ δεν θέλω να μιλήσω με το «εγώ», θέλω να μιλήσω με το «εμείς». Γιατί η μεγάλη αλλαγή που έχει ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ είναι το «εμείς», το ότι δουλεύουμε μαζί. Και μαζί θα είμαστε στο συνέδριο. Και ο Αλέξης Τσίπρας θα είναι στο συνέδριο και τα υπόλοιπα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ θα είναι στο συνέδριο. Γιατί; Γιατί θα φτιάξουμε την καλύτερη δυνατή πρόταση και θα την υλοποιήσουμε όλοι και όλες μαζί. Αυτή είναι η αλλαγή και του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ.
Γ. ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΗΣ: Όταν λέτε ότι θα φτιάξετε την καλύτερη πρόταση, μπορεί να είναι μία καινούργια πρόταση δηλαδή; Ένας νέος ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ;
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ αλλάζει – θα έλεγα εγώ και γιατί το θέλουν οι πολίτες. Να σας πω ορισμένα παραδείγματα πολιτικής: Δεν πρέπει να κάνουμε κάτι για τη δημόσια υγεία, γιατί το πράγμα δεν πάει άλλο; Να μιλήσουμε συγκεκριμένα τι ποσά θα δοθούν στην Υγεία και πόσοι εργαζόμενοι θα προσληφθούν; Η κατάσταση στα νοσοκομεία δεν πάει άλλο, είναι τραγική.
Δεύτερο ζήτημα, ενδεικτικό, πολύ γρήγορα: δεν πρέπει να υπάρχει δημόσια πολιτική για τη στέγη; Γιατί η Ελλάδα, έξι χρόνια, δεν έχει πολιτική για τη στέγη. Το κράτος δεν πρέπει να δεσμευτεί για το πόσες χιλιάδες νέα σπίτια με χαμηλό ενοίκιο θα δοθούν, για να φτιαχτούν νέες οικογένειες;
Τρίτο μεγάλο θέμα που μας απασχολεί: Δεν πρέπει να κάνουμε κάτι με την εξωτερική πολιτική; Πόσες υποχωρήσεις θα μετράμε; Είδα χθες τον κ. Μητσοτάκη να μιλάει στη διάσκεψη στη Νίκαια. Το καλώδιο είναι πρόβλημα του κ. Μητσοτάκη που έχει σταματήσει. Δεν μπορεί να είναι ευχή για το μέλλον. Το θέμα της Μονής του Σινά, το θέμα της Λιβύης, το θέμα των F-35. Αυτά δεν είναι ζητήματα; Η συμμετοχή της Τουρκίας στις αμυντικές δαπάνες και τον προγραμματισμό της Ευρώπης δεν είναι θέματα που πρέπει να αλλάξουν; Όχι να συζητηθούν, να αλλάξουν.
Άρα λοιπόν, ναι, ο ΣΥΡΙΖΑ θα έχει μια καινούργια, ολοκληρωμένη, κυβερνητική πολιτική. Προκύπτει και το ερώτημα: με ποιους; Γιατί αυτό είναι το ερώτημα που θέτουν οι πολίτες. Οι ηγεσίες των υπόλοιπων προοδευτικών κομμάτων απέτυχαν να δώσουν απάντηση στο «βρείτε τα», που λέει η κοινωνία. Εμείς δεν μπορούμε να τους περιμένουμε.
Γ. ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΗΣ: Θα κάνετε άνοιγμα, δηλαδή;
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Εμείς έχουμε κάνει άνοιγμα.
Γ. ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΗΣ: Ξανά θα κάνετε άνοιγμα;
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Όχι, όχι, δεν υπάρχει ανάγκη να επαναλαμβάνεται ένα άνοιγμα το οποίο δεν εκτιμάται. Το άνοιγμα παραμένει. Και θέλω να σας πω ξεκάθαρα ότι αυτό αφορά και τους πολίτες.
Γ. ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΗΣ: Είδαμε ότι δεν τα βρήκατε στην πρόταση για σύσταση Προανακριτικής Επιτροπής. Και τώρα μπορεί να αναρωτιέται και ο κόσμος που σας υποστηρίζει: Πώς θα τα βρείτε στη δημιουργία ενός νέου φορέα, πιο διευρυμένου, της Αριστεράς;
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Θέλω να σας πω με απόλυτη ειλικρίνεια ότι όταν δεν τα βρίσκουν οι ηγεσίες, τα βρίσκει η κοινωνία. Οι πολίτες θα βρουν τη λύση κι εμείς στους πολίτες θα απευθυνθούμε. Γιατί αν δεν δυναμώσουμε τη δική μας πρόταση, που αποδεικνύεται ότι με συνέπεια βάζει το θέμα και των συνεργασιών, ιδιαίτερα στο κοινωνικό επίπεδο, δεν πρόκειται να τροφοδοτήσουμε κι αυτό το ντόμινο το θετικό που θέλουμε να γίνει στην κοινωνία. Πρέπει να υπάρχει -και θέλω να το πω αυτό- και μια νέα εμπιστοσύνη στην πολιτική. Γιατί απαξιώθηκε η πολιτική το τελευταίο διάστημα. Έχουμε ευθύνη κι εμείς σε αυτό. Αλλά οφείλω να σας πω ότι αυτό είναι το σχέδιο του κ. Μητσοτάκη: απαξίωση στην πολιτική, για να μη μπορεί να σταθεί κανένας.
Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ λοιπόν δεν επιστρέφει μόνο στη σοβαρότητα -αυτό το έχουμε πετύχει- και στην αξιοπιστία της πολιτικής πρότασης και των συνεργασιών. Αλλά οι προτάσεις μας είναι προτάσεις που ξεκαθαρίζουν και ποιος είναι ο αντίπαλος. Γιατί εδώ τώρα δεν είναι τα πράγματα απλά. Δηλαδή, κάποιοι βγάζουν δισεκατομμύρια και κάποιοι δεν μπορούν να βγάλουν τον μήνα. Ε, ωραία, πρέπει να πούμε ότι πρέπει τα δισεκατομμύρια από τις τράπεζες, από τα καρτέλ της ενέργειας, να περάσουν στην οικονομία και στους πολίτες. Συγκεκριμένα πράγματα είναι η πολιτική, δεν είναι γενικά, ωραία λόγια. Κουραστήκαμε με τα ωραία λόγια. Ο κ. Μητσοτάκης λέει πολλά ωραία λόγια, αλλά δυστυχώς η πράξη είναι τραγική.
Γ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Παρ’ όλα αυτά φαίνεται ότι δεν εισακούγονται, τουλάχιστον δημοσκοπικά, οι απόψεις οι οποίες διατυπώνετε. Αντιθέτως, έστω και με τα χαμηλωμένα ποσοστά, παραμένει η Νέα Δημοκρατία ως εναλλακτική λύση, ενδεχομένως γιατί ο κόσμος πιστεύει σε αυτή ή γιατί δεν πιστεύει σε εσάς. Δηλαδή τι; Δύο πράγματα μπορεί να συμβαίνουν: ή ότι η Νέα Δημοκρατία και ο Μητσοτάκης είναι η μοναδική λύση ή εσείς δεν αποτελείτε την εναλλακτική. Άρα ο κόσμος λέει μεταξύ των τυφλών, ο μονόφθαλμος. Πιο ευθύς δεν θα μπορούσα να ήμουν.
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Κι αυτές οι ερωτήσεις θα μπουν στο συνέδριο -να είστε σίγουρος, κύριε Παπαδάκη-, γιατί μας απασχολούν κι εμάς. Πέρα από το πώς αξιολογεί κάποιος τις δημοσκοπήσεις -θα μπορούσα να σας κάνω μια πολύ μεγάλη συζήτηση και για το πώς τροφοδοτείται όλη αυτή η συζήτηση, ένα γαϊτανάκι φημών, δημοσκοπήσεων και κλίματος, που το φτιάχνει πολύ καλά η κυβέρνηση-, υπάρχει πράγματι ένα θέμα. Δύο ήταν τα ερωτήματα που τέθηκαν και σε μένα από την πρώτη μέρα. Το πρώτο ερώτημα είναι: πώς ενώνεις την κοινωνία πάνω σε ένα πρόγραμμα συγκεκριμένων αλλαγών. Γι’ αυτό και σας είπα παραδείγματα, τι λέμε συγκεκριμένα στην κοινωνία.
Και το δεύτερο: με ποιες πολιτικές δυνάμεις. Πράγματι, αυτή η διάσπαση της αντιπολίτευσης και η αδυναμία να συζητήσει μεταξύ της – επιτρέψτε μου να πω, της προοδευτικής, γιατί με ακροδεξιές και σκοταδιστικές φωνές εμείς δεν έχουμε καμία σχέση και δεν θα τις νομιμοποιήσουμε και στο επίπεδο του στρατηγικού διαλόγου και των συνεργασιών. Πρέπει να είναι προοδευτική η έξοδος της χώρας μας από την κρίση αυτή που δημιουργεί την αδυναμία και τη δυστοπία.
Γ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Κι αυτές, βέβαια, είναι συγκεκριμένες. Εδώ με τη Νέα Αριστερά δεν τα βρήκατε ούτε για την Προανακριτική. Με το ΠΑΣΟΚ βρισκόσαστε απέναντι διαρκώς. Με το ΚΚΕ δεν υπάρχει περίπτωση για συνεργασία. Άρα για ποιους μιλάμε;
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Μιλάμε γι’ αυτό που θέλουν οι πολίτες. Σας το είπα ξεκάθαρα και πριν.
Γ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Μιλάτε για τη βάση, όχι για τις ηγεσίες των κομμάτων…
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ έχει κάνει συγκεκριμένες προτάσεις συνεργασίας και στα τρία αυτά κόμματα. Σε κάποιες περιπτώσεις βρήκαμε μια άκρη. Με κάποια κόμματα υπογράψαμε μαζί τη δήλωση για τη Γάζα, με κάποια άλλα κόμματα υπογράψαμε μαζί την πρόταση δυσπιστίας. Εμείς κάναμε πρόταση να έχουμε κοινή υποψήφια για Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Έγινε ένα θετικό βήμα σε τρεις ψηφοφορίες, στην τελευταία η Νέα Αριστερά επέλεξε να φύγει. Δεν έχει εξηγηθεί γιατί. Το ίδιο έχουμε πει και για τα Τέμπη, ότι πρέπει να υπάρχει μια αξιόπιστη τοποθέτηση όλου του προοδευτικού κόσμου για να μπορέσει να μην αποφύγει τον έλεγχο ο κ. Μητσοτάκης Η κοινωνία λέει “δώστε απαντήσεις”, αλλά εμείς πρέπει να είμαστε πολύ συγκεκριμένοι.
Εμείς κάνουμε όλες αυτές τις προσπάθειες και τις αποδεικνύουμε στην πράξη. Πρώτα θέσαμε την πρόταση κοινού υποψηφίου Προέδρου της Δημοκρατίας και μετά βάλαμε το όνομα μπροστά, δεν βάλαμε το κάρο μπροστά από το άλογο. Είναι αδιανόητο ότι το ΠΑΣΟΚ βιάστηκε να κάνει μόνο του πρόταση προκαταρκτικής, αφήνοντας απέξω το μπάζωμα και τη συγκάλυψη, δεν εξηγείται, και προσπάθησε να κάνει και ένα συμψηφισμό με την περίοδο ΣΥΡΙΖΑ. Δεν εξηγείται πώς ένας υπουργός επτά χρόνια πριν έχει την ίδια ευθύνη για ένα τραγικό δυστύχημα κι ένα έγκλημα. Σε κάθε περίπτωση, όταν τα επιλέγουν αυτά οι ηγεσίες, κρίνονται από την κοινωνία.
Εμείς, λοιπόν, λέμε ναι, η απάντηση της κοινωνίας, της Ελλάδας, της κάλπης, πρέπει να έχει πλειοψηφικά προοδευτικά χαρακτηριστικά. Δεν αλλάζουν αλλιώς οι κυβερνήσεις, ούτε υλοποιούνται οι προοδευτικές πολιτικές. Αν οι ηγεσίες των άλλων κομμάτων δεν θέλουν, που αποδεικνύεται, ή δεν μπορούν – έχουν έναν κομματικό εγωισμό -, θα τους αφήσει πίσω η κοινωνία. Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ δεν θα περιμένει. Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ πρέπει να έχει απάντηση απέναντι στον κύριο Μητσοτάκη. Συγκεκριμένη. Και όχι μόνο απέναντι στη δεξιά πολιτική. Πρέπει να έχει και πρόταση, “τι κάνουμε τώρα;”. Εγώ ειλικρινά θεωρώ ότι αυτό που ενδιαφέρει τον πολίτη είναι πώς μπορείς να μειώσεις τον ΦΠΑ, πώς μπορείς να έχεις καλύτερους γιατρούς και νοσηλευτές, πώς μπορείς να έχεις στέγη; Αυτά είναι τα προβλήματα που έχουν οι πολίτες.
Γ. ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΗΣ: Έχετε κάνει και προσωπικές επαφές γι’ αυτό που λέτε, κύριε Φάμελλε; Ενδεχομένως με επικεφαλής, έχετε κάνει προσωπικές επαφές ξανά τώρα, εννοώ ενόψει και του συνεδρίου σας.
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Ενόψει του συνεδρίου δεν κάνεις επαφές με τους επικεφαλής άλλων κομμάτων, αλλά στο επίπεδο της διαμόρφωσης πρότασης για την προκαταρκτική, ναι.
Γ. ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΗΣ: Και η απάντηση που πήρατε;
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Τη βλέπετε την απάντηση, δεν είναι τίποτα κρυφό.
Γ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Υπάρχουν και κάποιες ενέργειες οι οποίες ουσιαστικά κάνουν ακόμα πιο βαρύ το κλίμα για τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, ας μου επιτραπεί η έκφραση. Για παράδειγμα, τα έχετε βρει με τον κύριο Κασσελάκη για να προστεθεί ο αριθμός των έξι βουλευτών για την πρόταση την οποία θα καταθέτατε. Δηλαδή είπε ναι ο κύριος Κασσελάκης, ότι είναι έτοιμοι να υποστηρίξουν την πρόταση τη δική σας, και μετά από δύο ημέρες παίρνουν πίσω τις υπογραφές τους και ουσιαστικά πηγαίνουν με την πρόταση της κυρίας Καρυστιανού που είχε την υποστήριξη και άλλων κομμάτων, της Πλεύσης Ελευθερίας, της Ελληνικής Λύσης και της Νίκης.
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Να το εξηγήσουμε λίγο αυτό, γιατί δεν έγινε ακριβώς έτσι. Εμείς δεν τα βρήκαμε με κανέναν για την πρόταση αυτή.
Γ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Μόνος του το είπε ο κ. Κασσελάκης;
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Ποια ήταν η επιλογή του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ; Είναι μια πολύ δύσκολη υπόθεση και θα απασχολήσει για αρκετό καιρό ακόμα την ελληνική κοινωνία. Εμείς λοιπόν δεσμευτήκαμε ότι θα είμαστε το κόμμα που θα μελετήσει εξαντλητικά τη δικογραφία. Δεν είναι εύκολο, είναι εκατοντάδες χιλιάδες σελίδες. Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ λοιπόν απέδειξε ότι είναι το πιο συνεπές κόμμα σε αυτή την κατεύθυνση. Θα σας πω δύο παραδείγματα: Εμείς αναδείξαμε ότι εξαιτίας του βουλεύματος της Δικαιοσύνης είναι υποχρεωτικό η πρόταση προκαταρκτικής να περιλαμβάνει και τις αιτίες της σύγκρουσης και τις ευθύνες, αλλά και την συγκάλυψη, το μπάζωμα. Αυτό, εμείς το βγάλαμε στη δημοσιότητα και το καταθέσαμε σε κείμενο. Δεύτερο, εμείς επίσης βάλαμε για πρώτη φορά το θέμα ότι στα έγγραφα της δικογραφίας, και στη σύγκρουση και στη συγκάλυψη, στο μπάζωμα, προκύπτει ότι πρέπει να τεθούν ερωτήματα και για τον κύριο Μητσοτάκη. Την ευθύνη αυτή εμείς την τηρήσαμε. Συντάξαμε κείμενο και το ανακοινώσαμε πριν δέκα μέρες, με τις υπογραφές 26 βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ. Δεν κάναμε διαπραγμάτευση από εκεί και μετά. Εμείς λέμε ότι αυτό είναι το κείμενο που αντικατοπτρίζει την αλήθεια και τα στοιχεία και θέτει τα ερωτήματα που πρέπει να διερευνηθούν. Γιατί αν δεν γίνει διερεύνηση στη Βουλή, δεν θα γίνει πουθενά αλλού.
Γ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Είναι και το σημείο της διαφωνίας με το ΠΑΣΟΚ, που δεν βλέπει ευθύνες για τον πρωθυπουργό.
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Σας είπα ότι το ΠΑΣΟΚ και ο κύριος Ανδρουλάκης βιάστηκαν να υποβάλουν ένα κείμενο προκαταρκτικής, το οποίο ούτε επέλεξαν να το συζητήσουμε με τα υπόλοιπα προοδευτικά κόμματα – επιλογή τους, δικαίωμά τους -, και ούτε έχει τη διευρυμένη ανάγνωση που έπρεπε να έχει στη δικογραφία. Θεωρώ ότι αυτό είναι ευθύνη, ναι. Το θέμα της συγκάλυψης και του μπαζώματος έπρεπε να υπάρχει. Υπάρχει και ένας περίεργος συμψηφισμός, με μια αγωνία που έχει το ΠΑΣΟΚ πάντα να βάλει ευθύνες του ΣΥΡΙΖΑ μαζί με τη Νέα Δημοκρατία, που χάνει τον στόχο των προοδευτικών δυνάμεων. Δεν είναι απέναντί μας η δεξιά πολιτική και το πελατειακό κράτος του κ. Μητσοτάκη; Να μας πει ο κ. Ανδρουλάκης, ποια είναι η προτεραιότητα. Τι πρέπει να αντιμετωπίσει ο πολίτης; Η ακρίβεια δεν είναι του κυρίου Μητσοτάκη;
Έχετε αφήσει το ερώτημα με ποιον τα βρήκαμε. Εμείς δεν τα βρήκαμε με κανέναν. Εμείς είπαμε ότι αυτή είναι η πρόταση που αντικατοπτρίζει την αλήθεια και τα στοιχεία, και είναι ανοιχτή αυτή η πρόταση για βουλευτές και κοινοβουλευτικές ομάδες που έχουμε υποστηρίξει κοινές πρωτοβουλίες.
Γ. ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΗΣ: Και έρχονται οι βουλευτές από το Κίνημα Δημοκρατίας και σας στηρίζουν. Δεν σας άδειασαν μετά, αποσύροντας τις υπογραφές τους; Δεν είναι άδειασμα αυτό;
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Όποιος βάζει και βγάζει υπογραφή του από θεσμικό κείμενο ή πράξη, ακόμα και μεταξύ πολιτών, είναι αναξιόπιστος ο ίδιος, δεν είναι ο έτερος συμβαλλόμενος. Εμείς δεν αλλάξαμε θέσεις, ούτε πήραμε τις υπογραφές μας πίσω, ούτε θα αλλάξουμε θέσεις στη Βουλή. Τα πρόσωπα και τα αδικήματα που ζητήσαμε να διερευνηθούν είναι συγκεκριμένα. Πράγματι, δημιουργεί ένα σοβαρό ερώτημα αξιοπιστίας για άλλα πολιτικά πρόσωπα. Εμείς θα απολογηθούμε για την αξιοπιστία άλλων; Όχι. Σας παρακαλώ πολύ. Εμείς λοιπόν έχουμε ξεκάθαρα τοποθετηθεί για το τι πιστεύουμε ότι υπάρχει στη δικογραφία. Σοβαρά συμπεράσματα για την αξιοπιστία προσώπων και πολιτικών ομάδων προκύπτουν, για τους πολίτες.Τραγικό να γίνεται πάνω σε μια πρόταση για προκαταρκτική επιτροπή.
Γ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Την πρόταση της κυρίας Καρυστιανού την υποστηρίζουν κάποια κόμματα, η Πλεύση Ελευθερίας, η Ελληνική Λύση, η Νίκη, οι βουλευτές που υποστηρίζουν τον κύριο Κασσελάκη. Αυτή την πρόταση πώς την βλέπετε; Που κατηγορεί για εσχάτη προδοσία;
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Θέλω να διαχωρίσω δύο στοιχεία του ερωτήματός σας. Το ένα είναι η μάχη των γονιών και των συγγενών και η δεύτερη είναι τα κόμματα που υποστήριξαν. Θα μου επιτρέψετε να κάνω δύο διαφορετικά σχόλια.
Εμείς έχουμε επιλέξει με μεγάλη συνέπεια εδώ και δύο χρόνια να στηρίξουμε τη μάχη που δίνουν οι γονείς και οι συγγενείς. Μέχρι και πρόσφατα, στις 15 του Μαΐου, σε εκδήλωση στο Ευρωκοινοβούλιο, ήταν προσκεκλημένη μας η κυρία Καρυστιανού. Και έχει γίνει αρκετές φορές. Στο ψήφισμα του Ευρωκοινοβουλίου για το κράτος δικαίου στην Ελλάδα, το θέμα των Τεμπών ήταν μέσα και το στήριξαν οι ευρωβουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ. Και σε πολλές άλλες περιπτώσεις. Δεν μπαίνουμε σε μια συζήτηση που αφορά εσωτερικά θέματα και πιθανές διαφορετικές αναγνώσεις, γιατί και επί του επί του αιτήματος προκαταρκτικής υπάρχουν.
Στηρίζουμε τον αγώνα των γονιών και των συγγενών, γιατί το τραύμα, το αποτύπωμα αυτού του τραγικού γεγονότος, του εγκλήματος των Τεμπών, είναι τόσο πολύ μεγάλο που εμείς δεν μπορούμε να το συναισθανθούμε και να το μετρήσουμε με πολιτικούς όρους, και δεν το βάζουμε στην πολιτική.
Από κει και μετά, για το τι βρήκαμε εμείς στην Προκαταρκτική επιτροπή, ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ με απόλυτη συνέπεια έχει βγει και έχει πει δημόσια τι έχει βρει, ποια πρόσωπα και ποια αδικήματα πρέπει να ερευνηθούν. Αν είχαμε βρει κάτι άλλο κύριε Παπαδάκη, θα το είχαμε πει. Αν είχαμε εκτιμήσει ότι υπάρχει και κάτι επιπλέον που πρέπει να διερευνηθεί, δεν θα το είχαμε κρύψει για πολιτικούς λόγους. Και θέλω να το υποστηρίξω αυτό, γιατί είμαι περήφανος γι’ αυτή την επιλογή του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ. Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ ούτε έβαλε για πολιτικούς λόγους αδικήματα και πρόσωπα στην πρότασή του, ούτε έβγαλε για να μην δημιουργηθεί μια δευτερεύουσα παραπολιτική συζήτηση. Αυτά που βρήκαμε – και με νομική επάρκεια, γιατί το έλεγξαν και πολύ υψηλού επιπέδου ποινικολόγοι το κείμενο μας – είναι εκεί. Μπορεί να έχουμε διαφορετική προσέγγιση. Ας αφήσουμε την συζήτηση για τους γονείς γιατί σας είπα πώς αντιμετωπίζουμε τους συγγενείς.
Θέλω να κρατήσω μια επιφύλαξη για τα κόμματα, διότι υπάρχει, και το βλέπω, μια ιδιόμορφη ομαδοποίηση κομμάτων. Εμείς δεν θα επιλέγαμε να είμαστε μαζί με ακροδεξιές φωνές και προσπάθειες μηδενισμού της πολιτικής σε αυτή την κρίσιμη στιγμή. Γιατί; Επειδή είναι ευθύνη της πολιτικής να δώσει απαντήσεις, επειδή όπως είναι το Σύνταγμα μέχρι τώρα οι ευθύνες πολιτικών προσώπων μόνο στη Βουλή μπορεί να ελεγχθούν, πρέπει η Βουλή και η πολιτική να κρατήσει την αξιοπιστία της. Σας λέω λοιπόν ότι εμείς θα είμαστε απόλυτα αξιόπιστοι σε αυτό και διαχωρίζουμε τη θέση μας από πιθανή εκμετάλλευση ή μηδενιστικές και σκοταδιστικές φωνές. Είναι κρίσιμο. Θεωρώ ότι είναι λάθος μία προσπάθεια αντιπολιτικής καμπάνιας που γίνεται στην Ελλάδα. Γιατί, να το πω λίγο απλά: αν έχεις γιατρό και δάσκαλο είναι θέμα πολιτικής. Αν η πολιτική γίνει αντίπαλος της κοινωνίας και περάσει μια λογική “όλοι ίδιοι είναι”, τότε αυτός που στο τέλος θα πληρώσει θα είναι ο πολίτης που δεν θα έχει γιατρό, δάσκαλο και καλό μισθό. Εμείς λοιπόν με αξιοπιστία θα είμαστε εκεί.
Γ. ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΗΣ: Έχετε αποφασίσει τι στάση θα κρατήσετε ως κοινοβουλευτική ομάδα;
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Εμείς έχουμε ήδη τοποθετηθεί, έχουμε πει ποια πρόσωπα και ποια αδικήματα. Δεν θα πάρουμε πίσω τις υπογραφές μας. Γιατί αυτό είναι και στοιχείο της αξιοπιστίας που είπα πριν. Όποιος βάζει και βγάζει, δεν είναι αξιόπιστος. Εμείς θα είμαστε αξιόπιστοι.
Γ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Δεν θα είναι πρόταση όμως η οποία θα είναι στις κάλπες.
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Ναι, αλλά ούτε για τη μείωση της κοινοβουλευτικής δύναμης του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ είμαστε υπεύθυνοι – αντίθετα, προσπαθώ να κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν για να ισχυροποιηθεί η φωνή μας και κοινοβουλευτικά – , ούτε επειδή κάποιοι μπαινοβγαίνουν ή δεν ήρθαν σε έναν κοινοβουλευτικό διάλογο είμαστε εμείς υπεύθυνοι. Προσέξτε λοιπόν. Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ απέδειξε ότι είναι σοβαρός και αξιόπιστος. Ναι, δεν είναι καλό, για την πολιτική ιστορία, δεν θα μείνει στην πολιτική συζήτηση μία πρόταση αν δεν έχει 30 υπογραφές. Πολιτικά όμως είναι κατατεθειμένη, δεν είναι; Και είχε τις υπογραφές εδώ και δέκα μέρες και των 26 βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ.
Γ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Να σας ευχηθούμε καλή επιτυχία.
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Θα μου επιτρέψετε κάτι προσωπικό: Εμείς επί δέκα χρόνια έχουμε έναν πολύ όμορφο διάλογο εδώ. Επειδή ενημερώθηκα και από δικές σας δηλώσεις και από εσάς ότι ετοιμάζεστε να κλείσετε αυτό τον ωραίο κύκλο της παρουσίας σας, είναι γεγονός ότι εγώ σας παρακολουθούσα κύριε Παπαδάκη και πριν από τα δέκα χρόνια που μιλάμε σε αυτά τα πάνελ. Θέλω να σας πω ένα μπράβο πρώτα απ’ όλα για την παρουσία σας εδώ και να πω ότι χρειάζεται πλουραλισμός στην επικοινωνία. Εσείς καταθέσατε τέτοιες προσεγγίσεις. Δεν συμφωνούσαμε ποτέ σε όλα, εξάλλου δεν πρέπει να συμφωνούν τα πολιτικά κόμματα και τα πολιτικά πρόσωπα με τους δημοσιογράφους. Θέλω να πω ότι σήμερα και τα τελευταία χρόνια είναι πιο λίγες, ή πιο μοναχικές, οι φωνές που στέκονται όρθιες. Γιατί η δημοσιογραφία έχει χρέος να αποκαλύπτει και, όπως λέει και το Ευρωκοινοβούλιο, γιατί δεν το λέει μόνο ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, υπάρχουν πιέσεις – το είδαμε και σε πρόσφατες εκθέσεις για τις πιέσεις στη δημοσιογραφία και στα μέσα ενημέρωσης από κυβερνητικούς κύκλους ή άλλους κύκλους της οικονομικής εξουσίας. Εδώ λοιπόν θέλω να πω ότι πρέπει να συμβάλλουμε όλοι – και εσείς πλέον, πιθανά από ένα άλλο μετερίζι που θα δίνετε συμβουλές και προτάσεις, πιστεύω ότι θα είστε ενεργός πολίτης, έτσι δεν είναι; Πρέπει να δυναμώσουμε την ελεύθερη δημοσιογραφία, τον πλουραλισμό και την ισχύ της κριτικής των μέσων ενημέρωσης. Το βάζω θετικά. Εσείς έχετε μια παρουσία πάρα πολλών χρόνων, δείχνει και το πόσο σταθερή είναι η πορεία σας. Αλλά επειδή εγώ σας παρακολουθώ τις τελευταίες δύο δεκαετίες τουλάχιστον, θέλω να σας πω ότι είχαμε μια πολύ καλή συζήτηση πάντα, που διαφωνούσαμε, αλλά είχατε τη δυνατότητα να στηρίξετε τον πλουραλισμό. Αυτό για μένα είναι πολύ σημαντικό.
Γ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Είναι τιμή μου που το λέτε. Σας ευχαριστώ πάρα πολύ. Σας εύχομαι τα καλύτερα.
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Εύχομαι και εγώ ό,τι καλύτερο από δω και μπρος και σε σας και στους υπόλοιπους συνεργάτες, πιστεύω ότι ο διάλογος θα παραμείνει ανοιχτός. Έχει και έναν προσωπικό χαρακτήρα αυτό, αλλά επειδή γνωριζόμαστε πολλά χρόνια, υπάρχουν και οι άνθρωποι στη ζωή.
Γ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Σας ευχαριστούμε πολύ.
