Η επίθεση που κάνει ο κ. Μητσοτάκης στους Δήμους, είναι επίθεση στους πολίτες – Αναλαμβάνουμε πρωτοβουλία να συζητήσουμε για τον ρόλο της Αυτοδιοίκησης ενόψει της Συνταγματικής Αναθεώρησης
Αγαπητέ Υπουργέ,
Συνάδελφοι,
Επιτρέψτε μου να μιλήσω από την καρδιά μου, γιατί η αυτοδιοικητική μου ταυτότητα δεν θα φύγει ποτέ. Και είμαι υπερήφανος γι’ αυτά που έζησα μαζί σας, γι’ αυτά που δημιουργήσαμε στην Αυτοδιοίκηση και για τις πολλές ωραίες στιγμές που είχα και στην ΚΕΔΕ, αλλά και στον τόπο μου.
Βλέπω τον Πρόεδρο της ΚΕΔΕ, τον Δήμαρχο που ήμασταν μαζί. Ήταν υποχρέωσή μου να έρθω στο συνέδριο της ΚΕΔΕ. Αλλά ήταν υποχρέωσή μου, όχι μόνο γιατί υπηρέτησα την Αυτοδιοίκηση και τη θεωρώ κύτταρο της Δημοκρατίας – άρα η κουβέντα που κάνουμε σήμερα είναι μία κουβέντα Δημοκρατίας – αλλά και γιατί ως πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ επιλέξαμε να έρθω σήμερα εδώ, παρότι χθες είχαμε μία κρίσιμη συνεδρίαση της Βουλής.
Δεν υποτιμώ, αντίθετα δίνω ιδιαίτερη σημασία στη σημερινή συζήτηση. Και είναι σημαντική και η συνεδρίαση στην οποία συμμετέχω, εφόσον συζητάτε για τα θεσμικά της Αυτοδιοίκησης και ζούμε και ζείτε μια φάση οξείας θεσμικής απαξίωσης και συρρίκνωσης των Δήμων από την κυβέρνηση.
Θέλετε να ξεκινήσουμε, όπως μιλάει η Αυτοδιοίκηση, καθαρά; Ο κ. Μητσοτάκης εξαπάτησε τους αυτοδιοικητικούς το 2019. Υποσχέθηκε πολλά για τους Δήμους και τώρα οι Δήμοι πληρώνουν, και οι πολίτες μαζί, πολύ ακριβό τίμημα για αυτή την απάτη εναντίον της Αυτοδιοίκησης και της λειτουργίας της ως κύτταρο της Δημοκρατίας. Είναι πάρα πολλά τα περιστατικά θεσμικής και οικονομικής απαξίωσης και συρρίκνωσης. Τα ξέρετε πάρα πολύ καλά. Δεν περιμένετε εγώ να σας τα πω.
Επειδή ο υπουργός έχει υπηρετήσει την Αυτοδιοίκηση – ξέρω ότι τα κατανοεί όλα, εξάλλου είχαμε και πολλές παράλληλες θητείες σε πολλά φόρα – εδώ, λοιπόν, υπάρχει ένα θέμα κατάλυσης της αυτοτέλειας και του δημοκρατικού ρόλου των ΟΤΑ. Και τα παραδείγματα, πλέον, είναι ακραία και εξοργιστικά. Αναφέρθηκε ο Δήμαρχος, και προεδρεύων τώρα, στις πολεοδομίες. Ενώ η Αυτοδιοίκηση ζήτησε με υπόμνημά της να ενισχυθούν οι πολεοδομίες, για να εξυπηρετείται και ο πολίτης και το αστικό, δομημένο και μη, περιβάλλον. Η απάντηση ήταν να αφαιρεθούν ως αρμοδιότητα από τους Δήμους και να πάνε στην κεντρική διοίκηση.
Θέλετε να σας πω ποια είναι η άποψη μας γι’ αυτή την επιλογή; Αυτό που γίνεται στους περισσότερους φορείς τα τελευταία χρόνια.
Σπατάλη, αδιαφάνεια, εξυπηρετήσεις και στο τέλος ιδιωτικοποίηση. Δες και ΕΛΤΑ. Είναι εύκολο το τελευταίο διάστημα να βγάλετε συμπεράσματα.
Ζητάει η Αυτοδιοίκηση, εδώ και χρόνια, να έχει ρόλο στον δημοκρατικό προγραμματισμό και στα θέματα τοπικής ανάπτυξης – κατοχυρωμένο – αλλά επιτρέψτε μου να πω παρόλα τα συνταγματικά όρια, Δήμαρχε, είναι απαράδεκτο τα τοπικά πολεοδομικά σχέδια να μην εκπονούνται από την Αυτοδιοίκηση και να μην αποφασίζουν τα δημοτικά συμβούλια και οι τοπικές κοινωνίες για το τι θα γίνει στον τόπο τους.
Γιατί τώρα κάποιοι μελετητές στο Τεχνικό Επιμελητήριο αποφασίζουν χωρίς εσάς και χωρίς τους Δήμους. Να έρθει η Πολιτεία με τα συνταγματικά όρια μετά…
Επιτρέψτε μου να μιλήσω με ένα περίεργο τριισμό. Έλεγα στον υπουργό ότι έχω υπηρετήσει στη διοίκηση του Επιμελητηρίου 14 χρόνια και 12 χρόνια στην Αυτοδιοίκηση και τώρα είμαι στην αντιπολίτευση επικεφαλής του κόμματος και ήμουνα και υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Δείτε πόσα μαζεύονται τώρα μαζί.
Λοιπόν, εγώ λέω ότι είναι απαράδεκτο το Τεχνικό Επιμελητήριο, που είναι τεχνικός σύμβουλος της Πολιτείας, να λειτουργεί ως παραμάγαζο της κεντρικής διοίκησης και οι αποφάσεις να παίρνονται με τους μελετητές σε κλειστά γραφεία και όχι στα δημοτικά συμβούλια. Αυτό γίνεται στα τοπικά σχέδια.
Την ίδια θεσμική απαξίωση ζήσατε με τον ΝΟΚ. Την ίδια θεσμική απαξίωση. Τότε, αν θυμάστε, σας είχαμε καλέσει στη Βουλή για να το συζητήσουμε. Ήταν τον Απρίλιο πέρυσι. Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ επέλεξε να καλέσει την ΚΕΔΕ στη Βουλή για να συζητήσει αυτό το θέμα.
Δώσατε μια σκληρή μάχη στο Συμβούλιο Επικρατείας, γιατί η κυβέρνηση έβαλε πλάτη σε εργολαβικά συμφέροντα, που παραβιάζουν το πολεοδομικό κεκτημένο, και τώρα το πρόβλημα είναι ότι ψάχνουν να βρουν λύση, ψάχνουν να βρουν την κερκόπορτα, για να νομιμοποιήσουν δύο ορόφους παραπάνω στις άδειες που βγάλανε – ποιος ξέρει με ποιες πλάτες.
Και θα πάρουν τελικά τις πολεοδομίες, αν τους αφήσετε και αν τους αφήσουμε, για να συνεχίσουν αυτό το «θεάρεστο έργο». Και μετά φταίνε οι Δήμοι και τους αφαιρούν τις πολεοδομίες.
Ζητήσατε θεσμική ενίσχυση της Αυτοδιοίκησης. Το συζητήσατε. Πώς θα λειτουργήσει η Αυτοδιοίκηση με κατηργημένες σχολικές επιτροπές. Άρα με σχολεία που δεν μπορούν να καλύψουν τα αναλώσιμα τους και με ένα δαιδαλώδες σύστημα από την εισαγωγή των δημοτικών επιχειρήσεων, του πολιτισμού, του αθλητισμού, της πρόνοιας μέσα στη δημοτική λειτουργία. Τα ξέρετε, τα ζείτε καθημερινά.
Ζητήσατε οικονομική ενίσχυση των Δήμων, αλλά σας παίρνουν τα πρόστιμα του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας και το τέλος ανθεκτικότητας, μην το είδατε. Αλλά τα θέματα της ανθεκτικότητας εσείς πρέπει να τα υπηρετήσετε και εμείς μαζί σας.
Ζητήσατε αποκέντρωση λειτουργιών και ζητά η Αυτοδιοίκηση πάντα. Ποια είναι η απάντηση; Κάποια είπε ο Γρηγόρης Κωνσταντέλλος. Κάποια ξέχασε, αλλά όχι προφανώς επίτηδες, γιατί είναι πάρα πολλά, γι’ αυτό τα ξέχασε.
Θέλετε να τα βάλουμε στη σειρά; Κλείσανε οι τράπεζες, κλείσανε σχολεία, κλείσανε υποθηκοφυλακεία, κλείσανε εφορίες, ακόμα και σε πρωτεύουσες νομών και τώρα φτάσαμε στο ακραίο, το αιφνιδιαστικό, 204 καταστήματα των ΕΛΤΑ να κλείσουν ως απόδειξη της πλήρους απαξίωσης της περιφερειακής λειτουργίας της χώρας, αλλά και των κοινωνιών και των εκπροσώπων τους. Γιατί αυτή η απόφαση πάρθηκε μέσα στην κυβέρνηση, ήταν εν γνώσει των κυβερνητικών στελεχών από τις 10 Οκτωβρίου με υπογραφή, αλλά η Αυτοδιοίκηση δεν έμαθε ποτέ τίποτα και οι τοπικές κοινωνίες.
Και καλά έκανε η Αυτοδιοίκηση και διαμαρτυρήθηκε έντονα. Και εμείς το κάναμε, βάζοντας το θέμα σε επιτροπή της Βουλής. Αλλά ο σεβασμός της κυβέρνησης στη Δημοκρατία έφτασε μέχρι και να αναβάλλει επιτροπή της Βουλής, μία ώρα πριν συνεδριάσει, γιατί δεν τολμάνε τα κυβερνητικά στελέχη να απολογηθούν για το σχέδιο κλεισίματος των ΕΛΤΑ, για να εξυπηρετηθούν ιδιωτικά συμφέροντα.
Στη βιομηχανική περιοχή της Σίνδου κλείσανε το υποκατάστημα των ΕΛΤΑ και άνοιξαν δύο ιδιωτικές εταιρίες ταχυμεταφορών, που είναι βιώσιμες. Τα ΕΛΤΑ δεν μπορούν να είναι βιώσιμα; Που είχαν ως leader του τομέα και την τεχνογνωσία και χρηματοδότηση 250 εκατομμύρια με νομοθέτηση που έκανε ο κ. Πιερρακάκης το 2020;
Μην ψάχνετε για δικαιολογίες, Υπερταμείο, και τι έκανε ο ΣΥΡΙΖΑ. Νομοθέτησε ο κ. Πιερρακάκης το 2020 και υποσχέθηκε με 250 εκατομμύρια ευρώ τη βιωσιμότητα των ΕΛΤΑ.
Και τελικά; Πλιάτσικο και στα ΕΛΤΑ, χρυσά ενοίκια, χρυσές αμοιβές και φτάσατε τελικά, φτάσαμε να βλέπουμε εξιλαστήριο θύμα τον διευθύνων σύμβουλο των ΕΛΤΑ.
Επειδή είναι και ο υπουργός εδώ, είμαι υποχρεωμένος, πέρα από την αυτοδιοικητική μας ταυτότητα, να πω, κ. υπουργέ, το εξής: Όσο η κυβέρνηση δεν απαντά, πότε θα συζητηθεί το θέμα στη Βουλή, υποτιμά τη Δημοκρατία. Και αυτό είναι προσβολή για τη Δημοκρατία και για τον κοινοβουλευτισμό της χώρας.
Πρέπει να δώσετε έστω σήμερα μια απάντηση. Πότε θα έρθετε στη Βουλή να ενημερώσουμε και εμείς τους Δήμους και την ελληνική κοινωνία για το σχέδιο κλεισίματος των ΕΛΤΑ.
Είμαστε στον Έβρο. Ο κ. Μητσοτάκης έχει κάνει πολλές φιέστες εδώ με φωτογραφίες στον φράχτη.
Σας διαβάζω: Σουφλί, Μεταξάδες, Τυχερό. Τα τρία υποκαταστήματα που θα κλείσουν, γιατί η κυβέρνηση είπε ότι θα εφαρμοστεί το σχέδιο μετά από τρεις μήνες.
Ένας κάτοικος απ’ τα ορεινά μειονοτικά χωριά του Σουφλίου πρέπει να κάνει 100 χιλιόμετρα για να πάει στα ΕΛΤΑ στην Αλεξανδρούπολη. Αυτό είναι η αποκέντρωση του κ. Μητσοτάκη. Αυτή είναι η έγνοια για τους ακρίτες.
Ξέρετε ότι προκήρυξε εδώ ένα έργο ο κ. Μητσοτάκης. Το λέγανε «Έβρος Μετά». Από εδώ και μπρος το πρόγραμμα λέγεται «Έβρος Κλειστά». Αυτός είναι ο κ. Μητσοτάκης και αυτή είναι η έννοια του για τους ακρίτες.
Ζητήσατε περιφερειακή ανάπτυξη και καλά κάνετε. Και τι βλέπουμε; Διψήφια δημογραφικά ποσοστά μείωσης του πληθυσμού σε όλους τους ακριτικούς νομούς της Θράκης. Αγρότες στα μπλόκα – δεν ήρθε ο κ. Μητσοτάκης για να μη μιλήσει με τους αγρότες. Βρέθηκα πριν από λίγο μαζί τους – επιδοτήσεις σταματημένες, αγρότες σε απόγνωση από την ευλογιά, που ευθύνεται το υπουργείο για τη διασπορά της, και κατάφεραν οι «άριστοι» να μπλοκάρουν ακόμα και τη διακρατική συμφωνία για το νερό, που έρχεται από τη Βουλγαρία, για να έχει ο Έβρος αρδευτική επάρκεια. Κατάφεραν φέτος τον Ιούλιο να ξεραθούν καλλιέργειες, γιατί δεν κλείσανε τη διακρατική συμφωνία, η οποία λειτουργούσε μέχρι πέρυσι.
Και το αποτέλεσμα είναι η νέο – μετανάστευση.
Δήμος Σουφλίου μείον 21,6%. Δήμος Διδυμοτείχου μείον 17%. Μαρωνείας – Σαπών μείον 18%.
Η Θράκη γερνάει. Και μαζί της μαραζώνουν και οι τοπικές κοινωνίες.
Θα μπορούσα να αναφερθώ σε πάρα πολλά, αλλά σταματάω εδώ, γιατί τα ξέρετε. Γιατί μιλάμε για τα θεσμικά.
Το μεγάλο και σημαντικό ζήτημα, το οποίο έχει όμως το συνέδριο σας, είναι τα οικονομικά της Αυτοδιοίκησης. Έχετε απόλυτο δίκιο στα αιτήματά σας.
Οι Δήμοι έπρεπε να χρηματοδοτηθούν με 8,2 δισ. ευρώ. Αντί γι’ αυτό θα πήραν 2,5 δισ. ευρώ.
Λοιπόν, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, στην Αυτοδιοίκηση, έχετε απόλυτα δίκιο, γιατί δεν μπορεί να μαζεύονται 6,5 δισ. υπερπλεόνασμα πάνω από το πλεόνασμα του προϋπολογισμού και να μην υπάρχουν λεφτά για έξοδα, που ήδη η Αυτοδιοίκηση έχει αναλάβει.
Όσο κι αν επικαλείται την αύξηση κατά 1 δισ. ευρώ τη χρηματοδότηση τα τελευταία έξι χρόνια, το κόστος που έχει αναλάβει η Αυτοδιοίκηση είναι πολλά περισσότερα. Και ξέρετε γιατί; Γιατί είναι η κυβέρνηση που επέβαλε τη ρήτρα αναπροσαρμογής για να χρεωκοπήσει τις ΔΕΥΑ και τους Δήμους. Και πρέπει και για αυτό να απολογηθεί.
Εδώ θέλω να καταθέσω την άποψη του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ για τα οικονομικά, πριν μπω στην υπόλοιπη πρόταση μας.
Η άποψη μας είναι υπέρ μιας γενναίας φορολογικής μεταρρύθμισης που θα έχει φορολογική αποκέντρωση. Είναι απαράδεκτο οι Δήμαρχοι να μαζεύονται στους προθαλάμους των υπουργικών γραφείων για να πάρουν χρηματοδότηση.
Και πρέπει αυτή η αποκέντρωση να γίνει με βάση τις αποφάσεις και τον αλγόριθμο της ΚΕΔΕ, όχι με μία μεταφορά του ΕΝΦΙΑ, που μπορεί να χρηματοδοτεί περισσότερο πλούσιους Δήμους – γιατί θέλει προσοχή – αλλά με τον αλγόριθμο που δίνει και στους Δήμους της περιφέρειας και τις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες αυτά που αντιστοιχούν. Και όχι με προσωρινά επιδόματα, γιατί έμαθα για κάποιες δόσεις που θα δοθούν τους τελευταίους μήνες. Αυτά είναι «χάντρες» και «καθρεφτάκια» και η Αυτοδιοίκηση της Ελλάδας δεν είναι ιθαγενείς, ούτε ζητιάνοι, απαιτούν δίκαιη αναδιανομή.
Άκουσα χθες και μια συζήτηση, επιφυλάσσομαι γιατί δεν ήμουν παρών, που ωθεί τους Δήμους να αυξήσουν τα δημοτικά τέλη. Εγώ αυτό που λέω είναι ότι οι Δήμοι δικαιούνται από τη νομοθεσία χρηματοδότηση, και η κυβέρνηση, μια ισχυρή Πολιτεία, πρέπει πρώτα απ’ όλα, να δώσει τα λεφτά που οφείλει στους Δήμους, γιατί πολύ εύκολα ξέρει ο κ. Μητσοτάκης να βάζει πλάτη στα καρτέλ της ενέργειας, των τραπεζών, των διυλιστηρίων, αλλά για την Αυτοδιοίκηση δεν έχει να πει κάτι.
Πρέπει να υπάρξει και ένα αναπτυξιακό πρόγραμμα για την Αυτοδιοίκηση, το οποίο συζητιέται, γιατί η Αυτοδιοίκηση θυμάται και λέει ότι τα «Φιλόδημος 1 & 2» ήταν μεταρρυθμίσεις, αλλά το Ταμείο Ανάκαμψης ήταν μια χαμένη ευκαιρία που πέρασε κι έφυγε και για την Αυτοδιοίκηση, που έμεινε στην «απέξω», όπως έμεινε και η περισσότερη περιφέρεια.
Ξέρετε ποιοι ήταν από τους καλύτερους πελάτες του Ταμείου Ανάκαμψης; Η ΔΕΗ που χαρατσώνει και τους Δήμους και τους αγρότες και τη βιομηχανία αλλά για τους Δήμους δεν είχε προγράμματα ανάπτυξης.
Άρα χρειαζόμαστε ένα νέο κανόνα χρηματοδότησης. Η άποψη του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ είναι ότι πρώτα πρέπει να χρηματοδοτούνται οι ενεργειακές κοινότητες, η κοινωνική οικονομία, η αυτοπαραγωγή – αυτοκατανάλωση, η περιφέρεια, η μικρομεσαία επιχειρηματικότητα και η πράσινη και ψηφιακή οικονομία και όχι τα καρτέλ.
Και αυτό πρέπει να ισχύει παντού. Στο ΕΣΠΑ, στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, στο Ταμείο ανάκαμψης.
Έτσι θα ανασάνει και η περιφέρεια και η Αυτοδιοίκηση. Αυτό επιβάλλουν και οι Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης.
Δεύτερο μεγάλο θέμα, το οποίο υποστηρίζουμε απόλυτα, είναι το προσωπικό και είχαμε αναλάβει μια μεγάλη πρωτοβουλία ως κυβέρνηση για την ενίσχυση με προσωπικό, είναι η μεγαλύτερη που είχε αναληφθεί από τότε, για την ενίσχυση του προσωπικού στα θέματα καθαριότητας. Ακόμα περιμένουμε.
Βγήκαμε από τα μνημόνια, ο κ. Μητσοτάκης δεν θέλει να δώσει ενίσχυση στους Δήμους με σταθερό προσωπικό και να καλύψει τα κενά της μνημονιακής περιόδου. Αλλά θέλω να προσθέσω και κάτι, πέρα από το προσωπικό, υπάρχει και η απαράδεκτη ρύθμιση Βορίδη, που ζητάμε την κατάργησή της, γιατί δεν επιτρέπεται οι Δήμοι να προσφεύγουν κατά αποφάσεων, για προσωπικό που έχουν ανάγκη, και αν προσφύγουν, ουσιαστικά βάζουν στη λαιμητόμο τη λειτουργία των Δήμων και των υπηρεσιών προς το δημότη, και τώρα τους υποχρεώνει ο υπουργός να κάνουν κάτι τέτοιο.
Εδώ χρειάζεται συνεργασία με τους εργαζόμενους για να διεκδικήσουν οι Δήμοι άμεσες προσλήψεις, πάνω και από τους ετήσιους προγραμματισμούς.
Θα αναφερθώ περιληπτικά σε τρία ζητήματα που θα συζητήσετε μετά, τα οποία είναι πάρα πολύ κρίσιμα, αλλά και η υπηρεσία μου στα θέματα του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας με υποχρεώνει.
Πρώτο ζήτημα ενέργεια, είχαμε κάνει μαζί και το είχαμε συζητήσει με την Αυτοδιοίκηση, τη μεγάλη καινοτομία των ενεργειακών κοινοτήτων. Αυτό έγινε νόμος επί μνημονιακού καθεστώτος, επί χρεοκοπίας της χώρας. Δεν εφαρμόστηκε όμως. Και στις ενεργειακές κοινότητες ήταν μπροστά οι Δήμοι, και πολλοί προετοιμάστηκαν, και όχι μόνο από τον προοδευτικό χώρο, και εμείναν στο περίμενε, στο τηλέφωνο περιμένουν.
Ενώ υπήρξε ρουσφετολογική υπουργική απόφαση του κ. Σκρέκα τον Αύγουστο του 2022, Δεκαπενταύγουστο, που άλλαζε τις προτεραιότητες και έδινε στους εργολάβους και στα ολιγοπώλια τον ηλεκτρικό χώρο.
Η Αυτοδιοίκηση δεν πήρε αυτό που της αντιστοιχεί και κάποιοι Δήμοι ήταν προετοιμασμένοι, κάποιοι πρόλαβαν βέβαια, μπήκαν σε κάποια έργα, αλλά πάρα πολύ λίγοι.
Το αποτέλεσμα είναι να φορτωθούν οι Δήμοι και οι πολίτες το τεράστιο κόστος της ρήτρας αναπροσαρμογής και την απουσία στρατηγικής.
Το τελευταίο απαράδεκτο πρόγραμμα ήταν το «Απόλλων», το οποίο την ανάγκη και το σχεδιασμό των Δήμων τα έκανε δώρο σε κάποιους εργολάβους και όλη την υπεραξία που προέκυπτε, ενώ θα μπορούσαν οι Δήμοι να παράγουν ενέργεια με πολύ πιο φτηνή τιμή και μια κοινωνική συμφωνία.
Έχουμε και κοινωνικές συγκρούσεις και προβλήματα στις χρήσεις γης, καλλιεργούνται Δήμαρχε του Κιλελέρ φωτοβολταϊκά στον κάμπο. Μεγάλη καινοτομία του κ. Μητσοτάκη. Μπράβο! Έχουμε φωτοβολταϊκά στον κάμπο της Λάρισας και δεν έχουμε γη για να μπορέσουμε να καλύψουμε και μια πιθανή επισιτιστική κρίση.
Χώρια ότι ήρθαν οι Ολλανδοί εκεί, βρήκαν ευκαιρία την πλημμύρα, και κάνουν κουμάντο με ιδιωτική διαχείριση νερού στην άρδευση της πλημμυροπαθούς Θεσσαλίας. Φοβερές καινοτομίες των «αρίστων».
Εμείς λοιπόν λέμε ξεκάθαρα, απέναντι σε αυτό το αδιέξοδο χρειαζόμαστε δημόσια ΔΕΗ για να στηρίζει τους Δήμους και τις ΔΕΥΑ. Γιατί χρειάζεται στους χώρους που είναι ολιγοπωλιακή, το κράτος να παρεμβαίνει και να έχει ρύθμιση.
Όσο ήταν κυβέρνηση ο ΣΥΡΙΖΑ δεν αυξήθηκε ούτε ένα ευρώ η τιμή του ρεύματος. Ήταν πολιτική επιλογή, δύσκολη πολιτική επιλογή, και χρειάζεται επίσης να αναληφθούν από το δημόσιο, εν προκειμένω από τη ΔΕΗ, επενδύσεις αποθήκευσης ενέργειας.
Ξέρετε ότι πετάμε πράσινη ενέργεια, φτηνή, στη θάλασσα γιατί δεν υπάρχει δίκτυο και καταναλωτής και δεν υπάρχουν υποδομές αποθήκευσης;
Όλα αυτά τα κρύβουν τα συστημικά μέσα και έρχονται και χρεοκοπούν τα μικρά φωτοβολταϊκά δεν τα λένε αυτά τα κανάλια. Αυτή είναι η «αριστεία» της υπερθέρμανσης των ΑΠΕ που ξεκίνησε ο κ. Χατζηδάκης.
Δεύτερο ζήτημα, νερό.
Εδώ η κυβέρνηση πίσω από το μανδύα της μεταρρύθμισης – Δήμαρχε μου, επέτρεψε μου να φοβάμαι ακόμα – επιδιώκει τη συγχώνευση και την ιδιωτικοποίηση των ΔΕΥΑ. Δεν έχει πάρει πίσω αυτό το σχέδιο. Το σχέδιο που ανακοίνωσε τώρα για τη λειψυδρία έχει αστερίσκο. Έχει αστερίσκο και για την Αττική και για τις υπόλοιπες ΔΕΥΑ.
Τι ήθελε να κάνει η κυβέρνηση;
Το είχε ανακοινώσει ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Περιβάλλοντος το 2020. Να χρεοκοπήσει τις ΔΕΥΑ για να τις συγχωνεύσει, όπως ήθελε να βγάλει στα γκάλοπ τις πολεοδομίες εστία διαφθοράς, για να τις πάρει, ήθελε να χρεοκοπήσει τις ΔΕΥΑ, να έρθετε απέναντι από τους πολίτες – καταναλωτές, χωρίς να φταίτε για το κόστος ενέργειας, και μετά να πει, «ωραία να τις συγχωνεύσουμε για να τις σώσει ένας εργολάβος», ένα ΣΔΙΤ δηλαδή και να βάλει δημοτικά τέλη κατά πώς το συμφέρει.
Η Νέα Δημοκρατία δεν στήριξε τις ΔΕΥΑ, τις οδήγησε σε οικονομική ασφυξία. Και τώρα ένα νέο πρόσχημα που χρησιμοποιεί, πραγματικό όμως, είναι η έλλειψη νερού στην Αττική.
Κυρίες και κύριοι της Αυτοδιοίκησης, η κυβέρνηση έξι χρόνια δεν έκανε τίποτα για τις απώλειες νερού από τα δίκτυα και για τη λειψυδρία που ερχόταν στην Αττική και τώρα επικαλείται τη λειψυδρία για να προχωρήσει ένα πρόγραμμα 2,5 δισ, ευρώ, με αναθέσεις, πιθανά και με ΣΔΙΤ, μεταφέροντας όλο το κόστος στους Δήμους της Αττικής, άρα στους πολίτες.
Αυτό ετοιμάζει τώρα, πέρα από τα περιβαλλοντικά στοιχεία που πρέπει να συζητηθούν, για την Αιτωλοακαρνανία. Είναι η ίδια κυβέρνηση, που έβαλε στον πάγο το Εθνικό Σχέδιο Λυμάτων που κάναμε εμείς, τότε που η ΕΔΕΥΑ μπήκε πρώτη φορά σε θεσμικό επίπεδο συνομιλητής και συνυπέγραψαν με την ΚΕΔΕ και την ΕΝΠΕ το σχέδιο αυτό, που έλυνε τα θέματα διαχείρισης λυμάτων με δημόσιες υποδομές σε όλη την Ελλάδα και με προϋπολογισμό Digi Regio. Το είχαμε διεκδικήσει μαζί. Και αυτό κατάφεραν οι «άριστοι» να το πάνε πίσω, για να ιδιωτικοποιήσουν μερικούς βιολογικούς μαζί με τη ΔΕΥΑ.
Αυτό δεν είναι μεταρρύθμιση, είναι ληστεία.
Και το τελευταίο στο οποίο θα αναφερθώ είναι τα απορρίμματα. Εδώ κυριολεκτικά έχει κάνει ντοκτορά η κυβέρνηση του κ. Μητσοτάκη. Μοναδικό επίτευγμα, για 6 χρόνια πηγαίνουμε προς τα πίσω στην ανακύκλωση σαν χώρα.
Οι στόχοι του 2030 έχουν χαθεί, η χώρα είναι ήδη στον μαυροπίνακα της Ευρώπης, γιατί έχουμε και ένα μεγάλο σκάνδαλο, δεκάδων εκατομμυρίων, το σκάνδαλο με τα σπιτάκια. Το ξέρετε καλά οι αυτοδιοικητικοί, σας έχει απασχολήσει.
Αντί να κάνουμε αυτά που μαζί συμφωνήσαμε, με νόμους που κάναμε μαζί, όταν είχα την ευθύνη του υπουργείου Περιβάλλοντος, για την ανακύκλωση, τη χωριστή συλλογή οργανικών, την αλλαγή της νομοθεσίας για το φόρο ταφής.
Μαζί τα κάναμε και το συνέδριο, το φόρουμ Κυκλικής Οικονομίας που κάναμε στο Ζάππειο το 2019, η κυβέρνηση έχει επιλέξει, προσέξτε, να κάνει δύο εθνικούς σχεδιασμούς, αλλά να μην κάνει περιφερειακούς. Να μην προχωρήσει κανένα έργο στην Αττική.
Κανένα έργο στην Αττική δεν έχει προχωρήσει, έξι χρόνια, «πέτρα πάνω στην πέτρα» δεν έχουνε βάλει στην Αττική.
Και μετά μιλάνε, γιατί θυμάστε τι έλεγαν τα κανάλια; «Θα καταστραφεί η Αττική από τα απορρίμματα».
«Πέτρα πάνω στην πέτρα». Ο περιφερειακός σχεδιασμός που υπάρχει ακόμα είναι ο περιφερειακός σχεδιασμός της Ρένας Δούρου, της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ.
Και έρχονται τώρα και μιλάνε, για να πάρουν και την αρμοδιότητα της τελικής διαχείρισης με καύση σύμμεικτων, να επιβάλλει τα δημοτικά τέλη το υπουργείο Περιβάλλοντος με ΣΔΙΤ, να τα δώσει στους εργολάβους και να βαρύνουν τους προϋπολογισμούς της Αυτοδιοίκησης για 20 – 25 χρόνια.
Καύση σύμμεικτων. Μεσαίωνας στην διαχείριση των απορριμμάτων.
Η Ευρώπη πριν 30 χρόνια άλλαξε διαδρομή απ’ την καύση σύμμεικτων.
Αυτό ακριβώς κάνει τώρα. Και το λέω αυτό γιατί με πολλούς από εσάς δουλέψαμε μαζί. Είναι εδώ και ο Δήμαρχος της Αλεξανδρούπολης και ξέρει ότι η πρώτη ΜΕΑ, Μονάδα Επεξεργασίας Απορριμμάτων, με στρατηγική κυκλικής οικονομίας, που κάναμε μέσα σε τέσσερα χρόνια, αλλαγή και του εθνικού σχεδιασμού και των περιφερειακών σχεδιασμών και αδειοδότηση και χρηματοδότηση, ήταν της Αλεξανδρούπολης, και είχα τη χαρά μετά τη θητεία μου να είμαι εδώ και να το δω το έργο.
Πολλοί Δήμοι και ο υπουργός ο σημερινός, ακολούθησε ως Δήμαρχος, τη στρατηγική κυκλικής οικονομίας, που τότε εμείς τελειώσαμε.
Και τώρα προσπαθεί η κυβέρνηση, και σας το λέω και από την τεχνική ανάγνωση που ξέρετε ότι έχω, να αλλάξει τη λειτουργία των μονάδων επεξεργασίας, κι από μονάδες κυκλικής οικονομίας, να τις κάνει μονάδες προετοιμασίας καυσίμου, για να ταΐζει τις μονάδες καύσης, και να είστε δεσμευμένοι για χρόνια και στα εργοστάσια επεξεργασίας και στην τελική διαχείριση.
Ενώ στην ανακύκλωση σκάνδαλα. Ρωτώ λοιπόν το σκάνδαλο με τα σπιτάκια ανακύκλωσης, που ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ το έχει φέρει 15 φορές στη Βουλή, εγώ προσωπικά, και το έχουμε στείλει και στην Ευρωπαία Εισαγγελέα, ποιος θα το πληρώσει;
Τα 18 εκατομμύρια ευρώ στην Αττική που χρεώνονται στον ΕΔΣΝΑ και μετά θα έρθουν στους Δήμους και σε εσάς, ποιος θα τα πληρώσει; Τα 10 εκατομμύρια ευρώ στην Πελοπόννησο, τα 11 εκατομμύρια ευρώ στην Κρήτη, οι πολίτες;
Δεν θα πάει κανείς στον εισαγγελέα για αυτό το σκάνδαλο; Είναι ένα σκάνδαλο που επί της αρχής η ΕΔΕΛ, η Επιτροπή Δημοσιονομικού Ελέγχου, χρέωσε στη χώρα 40 εκατομμύρια ευρώ.
Κανείς δεν θα απολογηθεί; Όλα έγιναν ωραία; Γιατί κάποια στιγμή ο κ. Γεωργιάδης μου έλεγε από το βήμα της Βουλής ότι, «η Ευρωπαία Επίτροπος είπε ότι όλα πάνε καλά». Πως πάνε καλά λοιπόν τώρα στο θέμα αυτό;
Μην ξεχνάτε ότι αυτό συμπαρασύρει και τον Τρίτση, γιατί και εκεί εντάχθηκαν, με πάρα πολύ μεγάλο κόστος, και στους κεντρικούς, Δήμους σπιτάκι ανακύκλωσης, και την αδειοδότηση, η οποία έγινε για την ανταποδοτική ανακύκλωση εις βάρος της εισήγησης της υπηρεσίας.
Εμείς σαν κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, όλα αυτά τα είχαμε σταματήσει και μαζί σας αλλάξαμε με νομοθεσία, με τον Ν. 46/09 του 2019, τον απαράδεκτο φόρο ταφής, το τέλος ταφής.
Και είχαμε εισάγει ρύθμιση για την κυκλική οικονομία, που τη διαχειριζόταν η Αυτοδιοίκηση και όχι ο ΕΟΑΝ, έτσι ώστε οι Δήμοι να κινητροδοτούνται και να διαχειρίζονται πόρους ανακύκλωσης οι ίδιοι.
Τα λεφτά των Δήμων έμεναν στους Δήμους, αλλά μετριόταν η επίδοση στην ανακύκλωση.
Ήταν μια περιβαλλοντικά σωστή και δίκαιη επιλογή, που ακύρωσε ο κ. Μητσοτάκης, με νόμο, το 2021. Είναι το ΦΕΚ 129/Α, για να ξεκαθαρίσουμε ποιος έχει ευθύνη για το φόρο ταφής. Να το ξεκαθαρίσουμε αυτό. Και ξέρετε ποιο είναι το πιο απαράδεκτο; Ότι αυτός ο φόρος ταφής δεν έχει καμία ανταποδοτικότητα για την Αυτοδιοίκηση. Θα μπορούσα να πω πάρα πολλά, αλλά πρέπει να σταματήσω εδώ.
Ένα χαρακτηριστικό έχει σήμερα η πολιτική της κυβέρνησης, αρνείται τον δημοκρατικό χαρακτήρα των Δήμων και το δημόσιο χαρακτήρα των λειτουργιών τους. Αμφισβητεί δηλαδή τους Δήμους ως κύτταρα της Δημοκρατίας, αλλά και τις λειτουργίες τους ως δημόσιες.
Αυτό πράγματι επιβεβαιώνεται και απ’ τη σύσταση του Κογκρέσου του Συμβουλίου της Ευρώπης.
Ατροφία της Αυτοδιοίκησης, ανεπάρκεια πόρων, έλλειψη προσωπικού και προβληματική καταστατική θέση των αιρετών. Και ο νέος ενιαίος κώδικας των Δήμων, που ξεκίνησε και αναγγέλθηκε φιλόδοξα, δείχνει μια απόπειρα διευθέτησης, «θεμάτων δεύτερης αξίας», ας το πω έτσι, για να μην πω κάτι πιο υποτιμητικό.
Δεν ασχολείται με τα οικονομικά, δεν ασχολείται με τις αρμοδιότητες, δεν ασχολείται με την επιχειρησιακή ενίσχυση των ΟΤΑ. Και παράλληλα επωάζεται ένας εκλογικός νόμος πρωτοφανής στη σύλληψή του και απαράδεκτος.
Έρχεται η κυβέρνηση, επειδή ανησυχεί ακόμα και από αυτές τις φωνές των Δήμων, για να τους κλείσει το στόμα. Η χώρα μας λοιπόν έχει ανάγκη μια μεγάλη ευρωπαϊκή προοδευτική πολιτική. Μια μεγάλη μεταρρύθμιση που θα ξεκινάει από την ισχυρή Πολιτεία. Και εδώ ο ρόλος των Δήμων για τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ είναι πάρα πολύ σημαντικός.
Ξεκίνησα λέγοντας ήδη για την αποκέντρωση των πόρων και ταυτόχρονα των αρμοδιοτήτων. Χρειαζόμαστε δύο βαθμούς Αυτοδιοίκησης, και τα τοπικά ζητήματα να είναι στους Δήμους.
Υποστηρίζουμε την άσκηση των δημόσιων πολιτικών, με διαδικασίες όμως κοινωνικής συμμετοχής και ελέγχου. Γιατί η κυβέρνηση, επειδή σιχαίνεται τη Δημοκρατία, αφαίρεσε και πολλά στοιχεία διαφάνειας και λογοδοσίας και από τους ΟΤΑ.
Θέλουμε οι περιφέρειες να είναι πυρήνες της τοπικής ανάπτυξης και της πράσινης και ψηφιακής σύγκλισης, αλλά χρειαζόμαστε δημοτικά σχέδια ανάπτυξης. Υπάρχει κανένα;
Όταν ξεκίνησα να δουλεύω στην Αυτοδιοίκηση, δεν ξέρω αν το γνωρίζετε, αλλά ξεκίνησα να δουλεύω στην Αυτοδιοίκηση τον Δεκέμβριο του 1995, ξεκίνησα να δουλεύω σε μια αναπτυξιακή εταιρεία για να συντάσσουμε και να υλοποιούμε τοπικά σχέδια ανάπτυξης. Πέστε μου ποιος Δήμος σήμερα συντάσσει και παρακολουθεί τοπικό σχέδιο ανάπτυξης, στο εργατικό δυναμικό, στις χρήσεις γης και στις παραγωγικές δραστηριότητες;
Αυτός είναι ο ρόλος της Αυτοδιοίκησης.
Εμείς λοιπόν πιστεύουμε ότι μόνο έτσι θα αντιμετωπίσουμε την ερήμωση της υπαίθρου. Δεν είναι μόνο στοιχείο Δημοκρατίας, είναι και θέμα περιφερειακής ανάπτυξης. Και εδώ χρειάζεται να πούμε ότι οι Δήμοι πρέπει να διοικήσουν την ανάπτυξη, άρα να πάρουν και άλλη αρμοδιότητα, αλλά να πάρουν και τους απαιτούμενους πόρους.
Και χρειάζεται να ενισχυθεί ο κοινωνικός ρόλος των ΟΤΑ για την κοινωνική πολιτική.
Θέλω να αναφερθώ σε ένα νέο πεδίο που προτείνει ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, στη στεγαστική πολιτική. Το λέω γιατί είδα σήμερα και μια έναρξη διαβούλευσης που κάνει ο Δήμος Αθηναίων για το ζήτημα αυτό, αλλά και γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ παρουσίασε τη στεγαστική του πολιτική στη Θεσσαλονίκη με πρωτοβουλίες αντίστοιχες και του Δημάρχου Θεσσαλονίκης.
Το Παρατηρητήριο Στέγης και η Τράπεζας Στέγης πρέπει να τα διοικεί η Αυτοδιοίκηση για να βοηθάει και τις τοπικές κοινωνίες.
Κλείνω λέγοντας ότι εκτός από τις ενεργειακές κοινότητες, την κοινωνική επιχειρηματικότητα και όλα αυτά τα οποία ανέφερα και την παρακολούθηση και των στοιχείων του χώρου της εργασίας και της επιχειρηματικότητας, η Αυτοδιοίκηση πρέπει να θυμηθεί, ότι εκτός από θεσμός Δημοκρατίας είναι και κίνημα.
Είπε προηγουμένως ο προεδρεύων ότι δεν ξέρει αν θα αποφασίσετε κλείσιμο των ΟΤΑ ή όχι στις κινητοποιήσεις σας. Αυτό για το οποίο πρέπει να είστε σίγουροι και σίγουρες είναι ότι αν δεν κινητοποιηθείτε, τα δημαρχεία θα τα κλείσει ο κ. Μητσοτάκης με σχέδιο.
Σε αυτό πρέπει να αντισταθεί η Αυτοδιοίκηση. Και επειδή έρχονται ενδιαφέροντα μηνύματα από τη Νέα Υόρκη, από τον Δήμαρχο Μαμντάνι, η άποψη μου και αυτοδιοικητικά είναι ότι η Αυτοδιοίκηση πρέπει να ενισχύσει τα κινηματικά και διεκδικητικά της χαρακτηριστικά.
Εμείς όμως τι θα κάνουμε; Και κλείνω με αυτή την πρόταση. Ανοίγει μία μεγάλη δημοκρατική συζήτηση στην Ελλάδα για τη Συνταγματική Αναθεώρηση που αφορά και το ρόλο της Αυτοδιοίκησης και τα θεσμικά.
Πρόεδρε της ΚΕΔΕ, επειδή ήσουν παρών όταν σας καλέσαμε στη Βουλή το 2024 που είχα αναλάβει την προεδρία της Κοινοβουλευτικής Ομάδας, σας καταθέτω από εδώ την πρόταση, που αφορά και την ΚΕΔΕ και την ΕΝΠΕ, να αναλάβει ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ την πρωτοβουλία στο πλαίσιο της Συνταγματικής Αναθεώρησης, να συζητήσουμε δημόσια για το ρόλο της Αυτοδιοίκησης και τη θέση της συνταγματικά, και τις αρμοδιότητες.
Σε αυτό οφείλω να πω ότι ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ θα αναλάβει την πρωτοβουλία, την ίδια πρόταση να καταθέσει σε όλα τα προοδευτικά κόμματα, γιατί έχουμε πάρει και μία άλλη πρωτοβουλία, παράλληλα:
Δυνατή Δημοκρατία, αλλά και προοδευτική κυβέρνηση στις επόμενες εκλογές.
Ξέρω πάρα πολύ καλά και ξέρουμε ότι η αδύναμη Αυτοδιοίκηση, σημαίνει χειροτέρευση της ποιότητας ζωής και περισσότερα δημοτικά τέλη για τον πολίτη.
Πρέπει να το καταλάβει ο πολίτης. Η επίθεση που κάνει ο κ. Μητσοτάκης τώρα στους Δήμους είναι επίθεση στους πολίτες. Θα πληρώσουν το κόστος και στην ποιότητα ζωής και στην οικονομία, στην τσέπη τους, και τελικά θα υπάρχει αδύναμη Δημοκρατία.
Για εμάς ισχυρή Αυτοδιοίκηση σημαίνει και βιώσιμη ανάπτυξη και κοινωνική δικαιοσύνη και εμπιστοσύνη του πολίτη στους θεσμούς, άρα αξιοπιστία της πολιτικής, και πάνω από όλα Δημοκρατία.
Σας ευχαριστώ πάρα πολύ για την ευκαιρία.
