από μαύρες πέτρες
Ένα σημερινό ενδιαφέρον καυστικό άρθρο, για την “αποκοπή των Παλαιστινίων της Γάζας από τον υπόλοιπο κόσμο” που είναι μια σύγχρονη εκδοχή του εγκλήματος των βίαιων “εξαφανίσεων” από δικτατορικά καθεστώτα. Ενώ, ο Νετανιάχου, επαναφέρει από το 2002 τη ρητορική του πρώην προέδρου των ΗΠΑ Τζορτζ Μπους για τον “άξονα του κακού”, αναρωτιέται αν “ο πολιτισμένος κόσμος είναι έτοιμος να πολεμήσει τους βαρβάρους”, που θέλουν να “επιβάλουν έναν κόσμο φόβου και σκότους” και διαβεβαιώνει ότι δεν πρόκειται να συμφωνήσει σε μια κατάπαυση του πυρός γιατί αυτό θα σήμαινε ότι παραδίδεται στους τρομοκράτες.
Ένα σημερινό ενδιαφέρον καυστικό άρθρο, ενώ ο Νετανιάχου, σε σημερινή συνέντευξη τύπου, μεταξύ άλλων, επαναφέρει από το 2002 τη ρητορική του πρώην προέδρου των ΗΠΑ Τζορτζ Μπους για τον “άξονα του κακού“, διαβεβαιώνει ότι δεν πρόκειται να συμφωνήσει σε κατάπαυση του πυρός γιατί αυτό θα σήμαινε ότι παραδίδεται στους τρομοκράτες, υποστηρίζει ότι οι πάνω από 8.000 δολοφονίες αμάχων δεν ήταν στην πρόθεση του ισραηλινού στρατού (σ.τ.σ.: δηλαδή, πόσους ανθρώπους θα είχε δολοφονήσει αν είχε πρόθεση;), αναρωτιέται αν “ο πολιτισμένος κόσμος είναι έτοιμος να πολεμήσει τους βαρβάρους“, που θέλουν να “επιβάλουν έναν κόσμο φόβου και σκότους“, επικαλείται τη βίβλο, περί “καιρού για ειρήνη” και “καιρού για πόλεμο“ και εύχεται ο θεός να ευλογεί το Ισραήλ και όσους το υποστηρίζουν το Ισραήλ.
Η αποκοπή των Παλαιστινίων της Γάζας από τον υπόλοιπο κόσμο είναι μια σύγχρονη εκδοχή του εγκλήματος των βίαιων “εξαφανίσεων” από δικτατορικά καθεστώτα
Στις 28 Οκτωβρίου, ο Ισραηλινός στρατιωτικός εκπρόσωπος Ντανιέλ Χαγκάρι (Daniel Hagari) “ανέβασε” στο X – την πλατφόρμα που ήταν γνωστή ως Twitter – ένα “επείγον μήνυμα” προς τους κατοίκους της Λωρίδας της Γάζας. Για την “άμεση ασφάλειά τους“, ανέφερε ο Hagari στο μήνυμα που ήταν γραμμένο εξ ολοκλήρου στα αγγλικά, οι κάτοικοι της βόρειας Γάζας και της πόλης της Γάζας καλούνταν να “μετακινηθούν προσωρινά προς τα νότια”.
Η παράσταση ήταν τραγελαφικά εξωφρενική για διάφορους λόγους, μεταξύ των οποίων δεν είναι ασήμαντο το γεγονός ότι τα αγγλικά δεν είναι η επίσημη γλώσσα ούτε του Ισραήλ ούτε της Παλαιστίνης – γεγονός που υποδηλώνει ότι το προοριζόμενο ακροατήριο δεν ήταν, στην πραγματικότητα, ο πληθυσμός του οποίου η “άμεση ασφάλεια” υποτίθεται ότι απασχολούσε τόσο πολύ τους Χαγκάρι και σία.
Αν η ασφάλεια ήταν πραγματικά μέλημα του ισραηλινού κράτους, δεν θα είχε σφάξει περισσότερους από 8.000 Παλαιστίνιους μέσα σε τρεις εβδομάδες, μεταξύ των οποίων περισσότερα από 3.000 παιδιά. Ούτε θα συνέχιζε να βομβαρδίζει συστηματικά μέχρι αφανισμού (carpet-bombing) τόσο τη βόρεια όσο και τη νότια Γάζα, ενώ είχε προειδοποιήσει τους Παλαιστίνιους στο βόρειο τμήμα του θύλακα να εκκενώσουν την περιοχή και να κατευθυνθούν προς το νότιο τμήμα.
Εξίσου σημαντικό: δεν είναι σαφές πώς υποτίθεται ότι κάποιος στη Γάζα θα έβλεπε αυτό το “επείγον μήνυμα” του Χαγκάρι, δεδομένου του πλήρους μπλακ-άουτ στις επικοινωνίες που είχε ενορχηστρώσει το Ισραήλ την προηγούμενη ημέρα, αφήνοντας την περιοχή χωρίς τηλεφωνικές ή διαδικτυακές υπηρεσίες. Σε κάθε περίπτωση, η προειδοποίηση εκκένωσης εκτιμήθηκε πιθανώς από το τμήμα του αγγλόφωνου διαδικτυακού κόσμου που επιμένει να πιστεύει ότι το Ισραήλ προσπαθεί πραγματικά σκληρά να μην σκοτώνει αμάχους.
Οι επικοινωνίες στη Λωρίδα της Γάζας έχουν έκτοτε εν μέρει αποκατασταθεί, μια εξέλιξη που η βορειαμερικανική εφημερίδα Wall Street Journal αποδίδει στην πίεση των Ηνωμένων Πολιτειών προς το Ισραήλ. Σίγουρα, είναι πολύ πιο σημαντικό από ηθικής άποψης να παραμείνει ανοιχτό το διαδίκτυο στη Γάζα παρά, ας πούμε, να σταματήσει η χρηματοδότηση της γενοκτονίας των Παλαιστινίων από το Ισραήλ.
Το προσωρινό μπλακ άουτ ήταν, ωστόσο, αρκετά μεγάλο για να προκαλέσει ένα σαρωτικό αίσθημα αδυναμίας σε πολλούς ανθρώπους παγκοσμίως, ιδίως σε όσους έχουν οικογένεια στη Γάζα. Η βασανιστική αβεβαιότητα αποτυπώθηκε σε πολλές αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως αυτή του φίλου μου στο φέισμπουκ Ματζίντ Αμπουσαλάμα (Majed Abusalama): “Οι Mama, Baba, Mohammed, Naya, Eliya, Asmaa και οι υπόλοιπες/οι μπορεί να έχουν σκοτωθεί ή να είναι ζωντανοί“.
Ο Ματζίντ, συνεργάτης του Al Jazeera, ο οποίος κατάγεται από τον προσφυγικό καταυλισμό Τζαμπάλια (Jabalia) της Γάζας, αλλά σήμερα διαμένει στο Βερολίνο, είναι ο ίδιος επιζών των επανειλημμένων ισραηλινών επιθέσεων κατά της Γάζας, όταν το σχολείο του χτυπήθηκε με παράνομα πυρομαχικά λευκού φωσφόρου. Η Έλια (Elya) είναι η εξάχρονη ανιψιά του- η άλλη ανιψιά του, η Νάγια (Naya), είναι μόλις δύο μηνών, πράγμα που σημαίνει ότι έχει περάσει σχεδόν τη μισή ζωή της κάτω από ισραηλινές βόμβες.
Όταν ο πατέρας μου πέθανε από καρκίνο τον Αύγουστο του τρέχοντος έτους, ο Ματζίντ μου έστειλε ένα συγκινητικό σημείωμα στο οποίο εξέφραζε τα ειλικρινή του συλλυπητήρια και τον δικό του φόβο μήπως χάσει τους γονείς του – μια σαφώς σταθερή πιθανότητα δεδομένου του τόπου διαμονής τους. Μια φορά κατά τη διάρκεια ενός ισραηλινού βομβαρδισμού, είπε, η μητέρα του του είχε τηλεφωνήσει από τη Γάζα για να τον αποχαιρετήσει.
Τώρα, βέβαια, οι τηλεφωνικές συνδέσεις έχουν διακοπεί. Έπιασα τον εαυτό μου να ελέγχει μανιωδώς τη σελίδα του Ματζίντ στο φέισμπουκ για να δω αν κάποια είδηση είχε καταφέρει να διαπεράσει το κενό.
Είχε ήδη χάσει πολλούς συγγενείς και φίλους από την ισραηλινή επίθεση, αλλά η άμεση οικογένειά του είχε μέχρι στιγμής επιβιώσει. Όταν οι επικοινωνίες αποκαταστάθηκαν εν μέρει την Κυριακή, η οικογένειά του ήταν ακόμα μεταξύ των ζωντανών – αν και πολλοί Παλαιστίνιοι δεν ήταν.
Η 36ωρη διακοπή ρεύματος αποδείχθηκε ιδιαίτερα θανατηφόρα, καθώς εμπόδισε το έργο των ομάδων διάσωσης, οι οποίες δεν μπορούσαν να έρθουν σε επαφή για να απεγκλωβίσουν ανθρώπους από τα ερείπια και να ανταποκριθούν σε όσους είχαν ανάγκη. Στο μεταξύ, η διακοπή των επικοινωνιών εμπόδισε φυσικά ακόμη περισσότερο τις προσπάθειες των δημοσιογράφων και των κατοίκων της Γάζας – οι οποίοι ήδη αντιμετωπίζουν καθημερινά τις επισφαλείς τηλεφωνικές και διαδικτυακές υπηρεσίες – να μεταδώσουν την αλήθεια μιας γενοκτονίας που συμβαίνει σε πραγματικό χρόνο.
Και ενώ η Γάζα είναι σήμερα επισφαλώς και πάλι συνδεδεμένη στο διαδίκτυο, το αιματηρό offline διάλειμμα αναμφίβολα συμπυκνώνει μεταφορικά τον απερίγραπτα σκοτεινό στόχο του Ισραήλ: να εξαφανίσει τους Παλαιστίνιους τόσο σωματικά όσο και νοητικά.
Στην πραγματικότητα, είναι δύσκολο να μην υποστηρίξει κανείς ότι η αποκοπή των Παλαιστινίων της Γάζας από το διαδίκτυο αποτελεί μια σύγχρονη εκδοχή του πανάρχαιου φαινομένου των εξαναγκαστικών “εξαφανίσεων”, τουλάχιστον όσον αφορά την έλλειψη λογοδοσίας για τα θύματα, καθώς και τις ψυχολογικές επιπτώσεις στις οικογένειές τους. Ακριβώς όπως οι “εξαφανισμένοι” άνθρωποι δεν μπορούν να προσδοκούν δικαιοσύνη ενώ είναι “εξαφανισμένοι”, οι αγαπημένοι τους δεν μπορούν να προσβλέπουν σε μια συναισθηματική ισορροπία αφού δε γνωρίζουν ούτε πού βρίσκονται ούτε την τύχη τους.
Όπως έχει διαπιστωθεί επανειλημμένα κατά τη διάρκεια δεκαετιών σε περιπτώσεις μαζικών “εξαφανίσεων” από την Αργεντινή έως το Ελ Σαλβαδόρ και από την Ισπανία έως τη Σρι Λάνκα, τα μέλη των οικογενειών των “εξαφανισθέντων” είναι συχνά καταδικασμένα σε αέναη ψυχολογική εκκρεμότητα, αδυνατώντας να ξεκινήσουν την απαραίτητη ανθρώπινη διαδικασία θρήνου, ενώ παραμένουν στο σκοτάδι ως προς το τι ακριβώς συνέβη στην/ον αγνοούμενη/ο.
Πριν από μερικά χρόνια, στο χωριό Μααρούμπ (Maaroub) του νότιου Λιβάνου, μίλησα με έναν άνδρα ονόματι Άμπεντ (Abed), του οποίου ο μικρότερος αδελφός Άχμεντ (Ahmed) συμμετείχε στην Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (PLO) στο Λίβανο και είχε “εξαφανιστεί” το 1983, τη χρονιά μετά την εφιαλτική ισραηλινή εισβολή στη χώρα, η οποία σκότωσε δεκάδες χιλιάδες Λιβανέζους και Παλαιστίνιους. Σύμφωνα με τον Άμπεντ, μια θεωρία ήταν ότι ο Άχμεντ είχε καταλήξει σε ισραηλινή φυλακή, αλλά η έλλειψη συγκεκριμένων πληροφοριών σήμαινε ότι τα μέλη της οικογένειάς του έπρεπε να περάσουν το υπόλοιπο της ύπαρξής τους σε υπό συνθήκες συναισθηματικών βασανιστηρίων.
Προφανώς, το πρόσφατο πείραμα συσκότισης του Ισραήλ στη Γάζα ήταν μια πιο βραχύβια πράξη “εξαφάνισης”. Όμως, στο πλαίσιο των τελευταίων 75 χρόνων ισραηλινής εθνοκάθαρσης και σφαγών των Παλαιστινίων, θα πρέπει να στείλει ένα αρκετά “επείγον μήνυμα” – για να δανειστούμε αυτά τα καλά διατυπωμένα λόγια του ισραηλινού εκπροσώπου Χαγκάρι.
Υπενθυμίζεται ο περιβόητος ισχυρισμός της ιστορικής Ισραηλινής πρωθυπουργού Γκόλντα Μέιρ (Golda Meir) ότι “δεν υπάρχει Παλαιστινιακός λαός”, ο οποίος σίγουρα βοήθησε την ιστορία των σφαγών του Ισραήλ – άλλωστε, είναι ευκολότερο να βομβαρδίζεις ανθρώπους αν δεν υπάρχουν, σωστά; Και, ίσως, είναι ακόμη πιο εύκολο αν είναι όλοι εκτός σύνδεσης.
Αλλά δυστυχώς για το κράτος του Ισραήλ, ούτε ο παλαιστινιακός λαός ούτε τα ισραηλινά εγκλήματα πολέμου εξαφανίζονται εύκολα – και αυτό, από μόνο του, θα έπρεπε να αποτελεί ένα “επείγον μήνυμα” για το Ισραήλ.
Μπελέν Φερνάντες (Belén Fernández),
αρθρογράφος του Al Jazeera,
30 Οκτωβρίου 2023
Εικόνες:
