Εργατική Πρωτομαγιά

Την πρώτη Μαΐου γιορτάζεται η μέρα των εργατών. Είναι στην πραγματικότητα η καθιερωμένη γιορτή της εξέγερσης των εργατών του Σικάγου, η οποία αποτέλεσε μια από τις κορυφαίες στιγμές της πάλης των τάξεων στη νεότερη εποχή. Τον Μάιο του 1886 τα εργατικά συνδικάτα στο Σικάγο ξεσηκώθηκαν διεκδικώντας ωράριο εργασίας στις 8 ώρες και καλύτερες συνθήκες εργασίας. Εορτάζεται επίσης και ως μέρα των λουλουδιών και της Άνοιξης. Η μέρα έχει θεσπιστεί ως εργατική απεργία και όλες οι υπηρεσίες και οι επιχειρήσεις παραμένουν κλειστές.

Εργατική Πρωτομαγιά

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η πρώτη Μαΐου είναι μέρα ορόσημο για τους αγώνες του εργάτη.

Οι αιματοβαμμένες εξεγέρσεις των εργατών του Σικάγο στις αρχές Μάη του 1886 έγιναν ύστερα από επιτυχημένες διεκδικήσεις των εργατών στον Καναδά το 1872.

Δύο χρόνια νωρίτερα, το 1884, πάρθηκε στο συνέδριο της Αμερικανικής Ομοσπονδίας Εργασίας η απόφαση να γίνουν την πρώτη Μαΐου του 1886 απεργιακές κινητοποιήσεις και διαδηλώσεις στο Σικάγο, το μεγαλύτερο τότε βιομηχανικό κέντρο των ΗΠΑ. Αίτημα η μείωση των ωρών εργασίας και σύνθημα «Οχτώ ώρες δουλειά, οχτώ ώρες ανάπαυση, οχτώ ώρες ύπνο».

Την 1η Μαΐου του 1886, 600.000 άνθρωποι συμμετείχαν στις απεργίες που γίνονταν σε όλη τη χώρα, και πάνω από 80.000 στο Σικάγο. Αυτό το Σάββατο του 1886, μια εργάσιμη μέρα, οι εργάτες ξεκίνησαν με τις γυναίκες και τα παιδιά τους για να διαδηλώσουν ειρηνικά στον χώρο της συγκέντρωσης, στην πλατεία Haymarket. Στη γύρω περιοχή είχαν παραταχθεί αστυνομικές δυνάμεις αποτελούμενες από 1350 άτομα, οπλισμένα με οπλοπολυβόλα και περίστροφα. Κι ενώ το πλήθος παρακολουθούσε τις ομιλίες, ο επικεφαλής της αστυνομικής δύναμης διατάσσει να διαλυθεί η συγκέντρωση. Μια χειροβομβίδα εκτοξεύτηκε από την πλευρά των διαδηλωτών εναντίον των ένστολων και επί τόπου σκοτώθηκαν 7 αστυνομικοί. Στη συνέχεια,οι αστυνομικοί άρχισαν να πυροβολούν αδιακρίτως. Είναι ακόμα άγνωστος ο αριθμός των θυμάτων αφού πολλοί τραυματισμένοι κατέληξαν τις επόμενες ημέρες. Επίσημα 16 νεκροί αστυνομικοί και τέσσερις διαδηλωτές έχουν επαληθευτεί.

Το γνωστό σκίτσο ενός αναρχικού που πετάει μία βόμβα εμφανίστηκε κατόπιν αυτού του συμβάντος. Οκτώ συλληφθέντες διαδηλωτές δικάστηκαν, τέσσερις εξ αυτών καταδικάστηκαν σε θάνατο και άλλος ένας αφαίρεσε μόνος του τη ζωή του στη φυλακή. Η διεθνής προβολή αυτής της δίκης δημιούργησε τα θεμέλια της Εργατικής Πρωτομαγιάς ως Εργατικής Γιορτής.

Εργατική Πρωτομαγιά ανά χώρα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γαλλία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στη Γαλλία, η 1η Μαΐου είναι αργία. Είναι, μάλιστα, η μοναδική ημέρα του χρόνου που οι εργαζόμενοι υποχρεούνται νομικά να λάβουν άδεια, εκτός από επαγγέλματα που δεν μπορούν να διακοπούν λόγω της φύσης τους (όπως οι εργαζόμενοι σε νοσοκομεία και μέσα μαζικής μεταφοράς).^[1] Οι διαδηλώσεις και οι πορείες αποτελούν παράδοση της Εργατικής Πρωτομαγιάς στη Γαλλία, όπου τα συνδικάτα οργανώνουν παρελάσεις στις μεγάλες πόλεις για να υπερασπιστούν τα δικαιώματα των εργαζομένων.

Ελλάδα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα πρώτα εργατικά κινήματα στον ελλαδικό χώρο δημιουργήθηκαν ταυτόχρονα με την ανάπτυξη της καπνοκαλλιέργειας τον 19ο αιώνα. Η πρώτη απεργία στον, τότε υπό οθωμανική διοίκηση, ελλαδικό χώρο ξέσπασε την Πρωτομαγιά του 1888 στην πόλη της Δράμας. Οι καπνεργάτες είχαν ως κύριο αίτημα τις δέκα ώρες εργασίας, καθώς εκείνη την εποχή οι εργάτες απασχολούνταν από δώδεκα έως και δεκατρείς ώρες ημερησίως.^[2]

Το 1892 έγινε η πρώτη πρωτομαγιάτικη συγκέντρωση στο νεοελληνικό κράτος, από το Σοσιαλιστικό Σύλλογο του Καλλέργη. Το 1893, 2.000 εργάτες διαδήλωσαν ζητώντας οκτάωρο, Κυριακή αργία και κρατική περίθαλψη στα θύματα εργατικών ατυχημάτων. Το 1894 γίνεται μια μεγάλη συγκέντρωση, με τα ίδια αιτήματα, που λήγει με 10 συλλήψεις. Τον Αύγουστο ακολουθεί η σύλληψη του σοσιαλιστή Σταύρου Καλλέργη.^{[εκκρεμεί παραπομπή]}

Το 1936 κορυφώνονται οι διαδηλώσεις από τους καπνεργάτες της Θεσσαλονίκης. Τα γεγονότα ξεκίνησαν γύρω στον Φεβρουάριο, με κατάληψη ενός εργοστασίου ύστερα από την απόρριψη των αιτημάτων των εργατών. Αυτή γνώρισε τη συμπαράσταση καπνεργατών από άλλα εργοστάσια. Εναντίον τους χρησιμοποιήθηκε τόσο η αστυνομία όσο και ο στρατός. Δεν υπήρχε κεντρική συγκέντρωση, αλλά μικρές με ομιλητές σε διάφορα μέρη της πόλης.

Οι εργατικές κινητοποιήσεις στην πόλη κορυφώθηκαν τον Μάιο του 1936, με τη μεγάλη απεργία και διαδήλωση των καπνεργατών που πνίγηκε στο αίμα. Υπήρξαν συνολικά δώδεκα νεκροί, ανάμεσα στους οποίους και ο 25χρονος αυτοκινητιστής, Τάσος Τούσης, στη διασταύρωση Εγνατίας και Βενιζέλου. Η φωτογραφία που απαθανάτισε τη μητέρα του να τον θρηνεί μόνη στο μέσον του δρόμου δημοσιεύθηκε στον Τύπο και αποτέλεσε την έμπνευση του Γιάννη Ρίτσου για τη συγγραφή της συλλογής.

Την Πρωτομαγιά του 2010, υπήρξαν μεγάλες διαδηλώσεις σε όλη την Ελλάδα, κυρίως στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη και υπήρξαν ορισμένες βίαιες συγκρούσεις με τα ΜΑΤ, τα οποία στάλθηκαν για να περιορίσουν τους διαδηλωτές. Οι διαδηλωτές αντιτάχθηκαν στις οικονομικές μεταρρυθμίσεις, στο τέλος των απωλειών θέσεων εργασίας και στις περικοπές μισθών ενόψει των προτάσεων της κυβέρνησης για μαζικές περικοπές των δημοσίων δαπανών. Αυτές οι μεταρρυθμίσεις επρόκειτο να ευθυγραμμιστούν με τις προτάσεις των ΔΝΤ-ΕΕ-ΕΚΤ, οι οποίες απαιτούσαν από την Ελλάδα να απελευθερώσει την οικονομία της και να μειώσει τις δημόσιες δαπάνες και τους μισθούς του ιδιωτικού τομέα, κάτι που πολλοί πιστεύαν ότι θα μειώσει το βιοτικό επίπεδο.^[3]

Αφρική

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στην Αλγερία, η 1η Μαΐου είναι αργία και γιορτάζεται ως Ημέρα της Εργασίας.^[4] Η 1η Μαΐου αναγνωρίζεται ως δημόσια αργία στην Αγκόλα και ονομάζεται Ημέρα των Εργαζομένων.^[5] Στην Αίγυπτο, η 1η Μαΐου είναι γνωστή ως Ημέρα της Εργασίας και θεωρείται αμειβόμενη αργία.^[6] Ο Πρόεδρος της Αιγύπτου παραδοσιακά προεδρεύει των εορτασμών.

Στην Κένυα, η 1η Μαΐου είναι δημόσια αργία και γιορτάζεται ως Ημέρα της Εργασίας.^[7] Είναι μια μεγάλη μέρα που απευθύνεται από τους ηγέτες της ένωσης εργατικών συνδικάτων, της Κεντρικής Οργάνωσης Συνδικάτων (COTU). Ο αρμόδιος γραμματέας του υπουργικού συμβουλίου του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων (και μερικές φορές ο πρόεδρος) απευθύνει χαιρετισμό στους εργαζόμενους. Κάθε χρόνο, η κυβέρνηση εγκρίνει (και αυξάνει) τον κατώτατο μισθό την Ημέρα της Εργασίας.

Αμερική

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στα Μπαρμπάντος, η Πρωτομαγιά είναι δημόσια αργία που γιορτάζεται την 1η Μαΐου.^[8] Στη Βραζιλία, η “Ημέρα των Εργαζομένων” είναι επίσημη αργία που γιορτάζεται την 1η Μαΐου και τα εργατικά συνδικάτα την τιμούν με δημόσιες εκδηλώσεις που διαρκούν ολόκληρη την ημέρα.

Ασία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

η 1η Μαΐου είναι επίσημη αργία στη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας. Πριν από το 2008 ήταν τρεις ημέρες, αλλά μετά το 2008 ήταν μόνο μία ημέρα. Κατά τη διάρκεια της Χρυσής Εβδομάδας, το επόμενο Σαββατοκύριακο μετατίθεται έτσι ώστε οι εργαζόμενοι να έχουν επτά συνεχείς ημέρες ρεπό πριν από το 2009 και τέσσερις έως πέντε συνεχείς ημέρες ρεπό μετά το 2018. Στο Χονγκ Κονγκ, η 1η Μαΐου είναι γνωστή ως Ημέρα της Εργασίας και θεωρείται δημόσια αργία από το 1999. Η 1η Μαΐου είναι γνωστή ως Ημέρα της Εργασίας στην Ταϊβάν, επίσημη αργία, αν και δεν έχουν όλοι ρεπό. Οι φοιτητές και το διδακτικό προσωπικό δεν έχουν ρεπό.

Ευρώπη

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

η 1η Μαΐου ή Ημέρα της Εργασίας σημειώνεται στο ημερολόγιο^[9] ως επίσημη αργία σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες.

Η Ημέρα της Εργασίας ( αλβανικά : Dita e punëtorëve ) είναι επίσημη αργία που γιορτάζεται την 1η Μαΐου, ημέρα κατά την οποία τα σχολεία και οι περισσότερες επιχειρήσεις είναι κλειστά. Η Ημέρα της Εργασίας ( αρμενικά : Աշխատանքի օր, Ashkhatanki ή ) είναι επίσημη αργία που γιορτάζεται την 1η Μαΐου.

Στο Βέλγιο, η Ημέρα της Εργασίας (ολλανδικά : Dag van de Arbeid, Feest van de Arbeid, γαλλικά : Journée des travailleurs, Fête du travail) γιορτάζεται την 1η Μαΐου και αποτελεί επίσημη αργία από το 1948.^[10] Η Ημέρα της Εργασίας είναι δημόσια αργία στη Βουλγαρία, όπου είναι γνωστή ως Ημέρα της Εργασίας και Διεθνής Ημέρα Αλληλεγγύης των Εργαζομένων. Ημέρα της Εργασίας και Διεθνής Ημέρα Αλληλεγγύης των Εργαζομένων) και γιορτάζεται κάθε χρόνο την 1η Μαΐου.^[11]

Η 1η Μαΐου δεν είναι επίσημη αργία στη Δανία, αλλά πολλοί άνθρωποι, κυρίως στον δημόσιο τομέα, στις κατασκευές και στη μεταποιητική βιομηχανία, παίρνουν μισή ή ολόκληρη ημέρα ρεπό. Γιορτάστηκε για πρώτη φορά στην Κοπεγχάγη το 1890. Ο τόπος του πρώτου εορτασμού, το Fælledparken, εξακολουθεί να παίζει σημαντικό ρόλο ακόμη και σήμερα με πολιτικούς και συνδικαλιστές να εκφωνούν ομιλίες με αφορμή τον εορτασμό. Υπάρχουν επίσης πολλές άλλες εκδηλώσεις που λαμβάνουν χώρα σε όλη τη χώρα για τον εορτασμό της ημέρας.^[12]

Καθιέρωση Εργατικής Πρωτομαγιάς στην Ελλάδα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Εργατική Πρωτομαγιά ως Εθνική Εργατική Εορτή καθιερώθηκε στην Ελλάδα από τον Ιωάννη Μεταξά, στις 7 Απριλίου 1937, με το ΦΕΚ A 135 – 09.04.1937 τεύχος Α΄^[13][14]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

1. ↑ «Fêtes légales et jours fériés» (στα Γαλλικά). Government of France. 24 Απριλίου 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Μαΐου 2012. Ανακτήθηκε στις 1 Μαΐου 2012.
2. ↑ «Πτυχές του Καπνεργατικού Κινήματος από τη Βόρειο Ελλάδα: 1879-1936» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 7 Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 1 Μαΐου 2018.
3. ↑ «Protesters confront Greek police». BBC News. 1 May 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 May 2010. Ανακτήθηκε στις 2 May 2010.
4. ↑ «Algeria Public Holidays in 2025 – Calendarific». calendarific.com. Ανακτήθηκε στις 29 Απριλίου 2025.
5. ↑ «Angola: World Marks International Workers’ Day». allafrica.com. Ανακτήθηκε στις 29 Απριλίου 2025.
6. ↑ «May Day paid holiday in Egypt on Thursday 4 May for long weekend – Society – Egypt – Ahram Online». english.ahram.org.eg. Ανακτήθηκε στις 29 Απριλίου 2025.
7. ↑ «Explainer: The significance of Labour day celebrations». eastleighvoice.co.ke. Ανακτήθηκε στις 29 Απριλίου 2025.
8. ↑ «May Day – Public Holiday». Ανακτήθηκε στις 29 Απριλίου 2025.
9. ↑ «Ημερολόγιο του 2025 – Αργίες». onlinealarmkur.com. Ανακτήθηκε στις 29 Απριλίου 2025.
10. ↑ «Labour day: Why do we celebrate? – Brussels Express». brussels-express.eu. Ανακτήθηκε στις 29 Απριλίου 2025.
11. ↑ «Български официални празници». www.parliament.bg. Ανακτήθηκε στις 29 Απριλίου 2025.
12. ↑ «Labour Day: How does Denmark celebrate May 1st?». www.thelocal.dk. Ανακτήθηκε στις 29 Απριλίου 2025.
13. ↑ «Φ.Ε.Κ. 135, 9 Απριλίου 1937». http://www.et.gr. Εξωτερικός σύνδεσμος στο |website= (βοήθεια)
14. ↑ «Αναζήτηση ΦΕΚ». www.et.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Μαρτίου 2018. Ανακτήθηκε στις 18 Οκτωβρίου 2021.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα    Εργατική Πρωτομαγιά

•  Μάης 1936, τα γεγονότα της Θεσσαλονίκης (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)
•  Ο Μάης του ’36 στη Θεσσαλονίκη (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)

Το άρθρο αυτό βασίζεται στο άρθρο για την Πρωτομαγιά του δικτυακού τόπου www.matia.gr και δημοσιεύεται κατόπιν άδειας.

Κατηγορίες: 

• Σοσιαλισμός
• Κομμουνισμός

• Τελευταία τροποποίηση 10:04, 30 Απριλίου 2025.
• Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την Creative Commons Attribution-ShareAlike License· μπορεί να ισχύουν και πρόσθετοι όροι. Χρησιμοποιώντας αυτό τον ιστότοπο, συμφωνείτε στους Όρους Χρήσης και την Πολιτική Ιδιωτικότητας. Το Wikipedia® είναι καταχωρημένο σήμα του Wikimedia Foundation, Inc., ενός μη κερδοσκοπικού οργανισμού.