Εισήγηση του Προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Σωκράτη Φάμελλου, στην εκδήλωση για την παρουσίαση των προτάσεων για τη στέγη, την αποκέντρωση και το δημογραφικό
Καλησπέρα σε όλους και όλες. Είμαι πολύ χαρούμενος που βρίσκομαι εδώ μαζί σας στην αγαπημένη μου Θεσσαλονίκη, με τον δήμαρχο της πόλης μας, που τον ευχαριστώ που είναι εδώ. Ευχαριστώ Στέλιο που είσαι εδώ μαζί μας. Αλλά και με τους φίλους μου, τους συντρόφους μου, την οικογένειά μου και με όλους εσάς. Και μάλιστα στο Επιμελητήριο από το οποίο ξεκίνησα τη διαδρομή συμμετοχής στα κοινά.
Και είμαι εδώ, συντρόφισσες και σύντροφοι, φίλες και φίλοι, γιατί τον Νοέμβριο ο ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία αποφάσισε να αλλάξει σελίδα. Είναι μια διαδικασία η οποία θα ολοκληρωθεί την άλλη εβδομάδα με το Συνέδριο του Κόμματός μας, όπου θα γίνει και η αλλαγή του καταστατικού και η έγκριση των θέσεων και θα προχωρήσουμε στην εκλογή των νέων οργάνων. Η επανεκκίνηση μας αυτή συνδυάζεται όμως και με μεγάλες αλλαγές στην πολιτική μας, στην πολιτική μας πρόταση. Κι αυτή η αλλαγή του ΣΥΡΙΖΑ είναι επείγουσα και είναι αναγκαία όσο ποτέ άλλοτε, θα έλεγα. Γιατί βλέπουμε δίπλα μας τις πολύ μεγάλες κρίσεις της ελληνικής κοινωνίας: Την κρίση ακρίβειας, που προκαλεί ένα πολύ μεγάλο νέο κύμα φτώχειας. Την κρίση της οικονομίας, που κάνουν πάρτι τα ολιγοπώλια. Αλλά και την κρίση της κοινωνίας, την ερήμωση της υπαίθρου, τη δυσκολία των νέων ζευγαριών να αρχίσουν οικογένειες. Της Αυτοδιοίκησης, δήμαρχε, που δεν είναι πλέον Αυτοδιοίκηση, γιατί δεν έχει πόρους και προσωπικό και ασχολείται μόνο με τη γραφειοκρατία του υπουργείου που την υποχρεώνει να εφαρμόζει. Αλλά και των πολύ μεγάλων ελλειμμάτων στην εξωτερική πολιτική και στα θέματα δημοκρατίας. Τα ξέρετε πολύ καλύτερα από εμένα.
Όλα αυτά που ζούμε, όμως, από τον χαμηλότερο μισθό στην Ευρώπη, σε επίπεδο ευρωζώνης, μέχρι το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ, και από το έγκλημα των Τεμπών και τη συγκάλυψή του μέχρι την ακραία, θα έλεγα, και επικίνδυνη δημογραφική κρίση, όλα αυτά που ζούμε είναι θέμα πολιτικής. Και συγκεκριμένα είναι θέματα πολιτικής του κ. Μητσοτάκη και της κυβέρνησής του, συνολικά. Γιατί βλέπω τώρα τελευταία κάποιοι να προσπαθούν να διαχωρίσουν τη θέση τους.
Δική μας ευθύνη, όμως, όπως είπε και ο Χρήστος και θα συζητήσουμε στη συνέχεια και με την Κατερίνα, είναι να αλλάξει και να δυναμώσει ο ΣΥΡΙΖΑ. Γιατί δεν έχουμε σκοπό μόνο να αναδεικνύουμε τα ελλείμματα της κυβέρνησης. Αυτά τα ξέρετε πολύ καλύτερα, πιθανά και από εμάς. Αυτό που έχουμε όμως σκοπό είναι να αλλάξουμε, γιατί εμείς έχουμε την ευθύνη της ανατροπής αυτής της πολιτικής. Είμαστε μια δύναμη της κυβερνώσας Αριστεράς και θέλουμε να εφαρμόσουμε πολιτικές που να κάνουν την κοινωνία καλύτερη. Να εφαρμόσουμε μια προοδευτική πολιτική στην Ελλάδα και να συμβάλουμε στην πολιτική ανατροπή της δεξιάς πολιτικής το συντομότερο δυνατόν.
Γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ- Προοδευτική Συμμαχία το τελευταίο εξάμηνο έχει αποδείξει ότι είναι το μόνο συνεπές κόμμα και στην πολιτική πρόταση των συνεργασιών, αλλά και στην κατάθεση μιας προοπτικής προοδευτικής διεξόδου. Γιατί αυτό είναι το πιο σημαντικό. Να αποδεικνύεις, σε δύσκολες συνθήκες, όπου υπάρχουν και θέματα αξιοπιστίας, ότι μπορεί να είσαι και σοβαρή δύναμη και ανατρεπτική δύναμη. Και γειωμένη δύναμη και με ευρωπαϊκή αναφορά. Και ο ΣΥΡΙΖΑ είναι απαραίτητο να ενισχυθεί για να μπορέσει με συνέπεια να σταθεί απέναντι στον κ. Μητσοτάκη ως πραγματικός αντίπαλος της δεξιάς πολιτικής.
Γιατί εδώ αποδείχθηκε η διαφορά μας και από τα υπόλοιπα προοδευτικά κόμματα. Η συνέπειά μας στις πολιτικές και συνεργασιών αλλά και αξιόπιστης πολιτικής πρότασης αποδείχτηκε στην πρωτοβουλία των τεσσάρων κομμάτων να υπογράψουμε την κοινή δήλωση για τη Γάζα. Στην πρότασή μας για κοινή πρόταση δυσπιστίας των προοδευτικών κομμάτων. Στην πρότασή μας για κοινό υποψήφιο Πρόεδρο της Δημοκρατίας.
Και το ίδιο κάνουμε και σήμερα με την πρότασή μας για την Προκαταρκτική Επιτροπή των Τεμπών. Ως Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία καταθέσαμε ήδη δημόσια μία πρόταση υπογεγραμμένη από όλα τα μέλη της Κοινοβουλευτικής μας Ομάδας, για να διερευνηθούν αδικήματα που συνδέονται και με το έγκλημα της σύγκρουσης, αλλά και με το έγκλημα της συγκάλυψης, όσο ψηλά κι αν βρίσκονται, όπως είχαμε δεσμευτεί. Και η πρόταση αυτή περιλαμβάνει και τον κ. Καραμανλή αλλά και τον κ. Μητσοτάκη και για το έγκλημα της σύγκρουσης και για το έγκλημα της συγκάλυψης.
Θέλω να ξεκαθαρίσω ότι αυτή δεν είναι μία πρόταση η οποία είναι μόνο δική μας. Είναι μία πρόταση πρώτα απ’ όλα που αντιστοιχεί στην αλήθεια, στη δικαιοσύνη και είναι μία πρόταση της κοινωνίας. Είναι μία πρόταση άρτια τεκμηριωμένη νομικά, είναι με βάση τη δικογραφία και πλέον βρίσκεται πάνω στο τραπέζι για υπογραφές. Οι υπόλοιπες κοινοβουλευτικές ομάδες και ανεξάρτητοι βουλευτές, που έχουμε συνεργαστεί για παρόμοιες κοινοβουλευτικές πρωτοβουλίες όπως η πρόταση δυσπιστίας, έχουν τη δυνατότητα τώρα να την υπογράψουν και να την υιοθετήσουν. Δεν υπάρχει χρόνος για καθυστέρηση.
Έχουμε ευθύνη όλοι απέναντι στην κοινωνία αλλά και μπροστά στα θέματα δικαιοσύνης και αλήθειας. Και εδώ οφείλω να πω ότι και το ΠΑΣΟΚ και η Νέα Αριστερά δεν ανταποκρίθηκαν, με επιλογή τους, στη δυνατότητα μιας κοινής πρότασης, για διαφορετικούς λόγους. Δεν ανταποκρίθηκαν λοιπόν σε κάτι που έχουμε υποχρέωση απέναντι στην κοινωνία αλλά και απέναντι στην αλήθεια. Γιατί είναι ευθύνη να αποτυπωθούν οι ευθύνες όλων των πολιτικών προσώπων, συμπεριλαμβανομένου και του κ. Μητσοτάκη, εφόσον είναι στη δικογραφία. Και η απόφασή μας να καταθέσουμε δημόσια την πρόταση αυτή ανοικτή για συνυπογραφές, είναι γιατί έχουμε πολιτική βούληση και απόφαση να μη μείνουμε μόνο σε επίπεδο δηλώσεων, αλλά η πρόταση αυτή με πάνω από τριάντα υπογραφές να μπει στην Ολομέλεια της Βουλής και να κριθούν και οι Έλληνες βουλευτές και οι Ελληνίδες βουλεύτριες απέναντι στην αλήθεια, απέναντι στην ιστορία, απέναντι στη δικαιοσύνη.
Φίλες και φίλοι, για όλους αυτούς τους λόγους -αλλά και για αρκετούς ακόμη- λόγους οι οποίοι ξεπερνάνε τα εθνικά όρια, είναι και ευρωπαϊκοί αλλά είναι και διεθνείς, ο ΣΥΡΙΖΑ έχει επεξεργασθεί και καταθέτει μία πρόταση, μία πολιτική πρόταση προοδευτικής διεξόδου στην ελληνική κοινωνία. Και καλεί όλους τους δημοκράτες, προοδευτικούς και, θα έλεγα, όλους τους δημιουργικούς πολίτες που θέλουν να δημιουργήσουν στη ζωή τους, για να διεκδικήσουμε μία Ελλάδα η οποία θα έχει αξιοπρέπεια, θα έχει δικαιοσύνη, θα έχει ανθρωπιά. Αλλά ταυτόχρονα θα είναι και σύγχρονη, θα είναι ψηφιακή, θα είναι οικολογική και θα είναι μία Ελλάδα με σεβασμό στον άνθρωπο.
Σε αυτή την κατεύθυνση στοχεύει και η σημερινή μας εκδήλωση. Ο προσυνεδριακός μας διάλογος δεν γίνεται μέσα στα γραφεία. Ο προσυνεδριακός διάλογος γίνεται με την κοινωνία, είναι ανοιχτός, και θέλουμε να συμμετέχει η κοινωνία, να συμμετέχουν οι φορείς, να συμμετέχει η επιστήμη. Αυτό θα κάνουμε στη συνέχεια. Και επιλέξαμε εδώ στην Θεσσαλονίκη, τη Θεσσαλονίκη μας, που την αποκαλούν πολύ συχνά «συμπρωτεύουσα» όλοι αυτοί που κόβουν τα έργα και καθυστερούν τις αποφάσεις για τη Θεσσαλονίκη. Γιατί έχουμε έργα που καθυστερούν από την περίοδο της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, για να μην ξεχνάμε τι έχει γίνει εδώ.
Θέλουμε λοιπόν εδώ στη Θεσσαλονίκη να συζητήσουμε για τρία πολύ μεγάλα ζητήματα. Το πρώτο, για το οποίο θα καταθέσουμε και συγκεκριμένη πρόταση, είναι η πολιτική για τη στέγη. Όμως, θέλουμε να συζητήσουμε και για δύο άλλα εθνικά προβλήματα: την αποκέντρωση και το δημογραφικό. Και επιλέγω να τα αναφέρω ως εθνικά θέματα, γιατί η ερήμωση της υπαίθρου αλλά και η άναρχη συγκέντρωση χρήσεων στο κέντρο -χρήσεων γης και δραστηριοτήτων χωρίς σχεδιασμό- είναι εις βάρος και του ανθρωπογενούς και του φυσικού περιβάλλοντος. Το οξύ δημογραφικό πρόβλημα της χώρας δημιουργεί σοβαρά προβλήματα στην κοινωνική συνοχή. Αμφισβητεί και οικονομικά, δημοσιονομικά, αλλά και κοινωνικά το μέλλον της χώρας. Και μάλιστα είναι προβλήματα τα οποία είναι αλληλοεξαρτώμενα, το ένα επηρεάζει το άλλο, και συνδέονται και με την ακριτική πολιτική, δηλαδή με την πολιτική μας στα σύνορα.
Ποιες είναι όμως οι προτάσεις του νέου ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία; Θέλω να ξεκινήσω πρώτα απ’ όλα από το πιο σημαντικό. Η πρότασή μας και η διεκδίκησή μας και το σχέδιό μας είναι για μια ισχυρή πολιτεία. Ισχυρή πολιτεία σημαίνει ταυτόχρονα ισχυρή οικονομία, ισχυρή κοινωνία, αλλά και δυνατοί πολίτες. Και η ισχυρή ευρωπαϊκή πολιτική τι πολιτεία έχει; Έχει σχεδιασμό, έχει δηλαδή έναν προγραμματισμό. Έχει αξιοκρατία και διαφάνεια. Έχει συμμετοχή των πολιτών και λογοδοσία. Έχει δημοκρατικούς θεσμούς και ανεξάρτητες Αρχές, έχει ουσιαστική αυτοδιοίκηση, δηλαδή ό,τι δεν έχει σήμερα ο κ. Μητσοτάκης, για να συνεννοούμαστε. Γιατί αυτό που υλοποιεί δεν έχει σχέση με την ευρωπαϊκή πολιτεία.
Και ταυτόχρονα η ισχυρή πολιτεία έχει ρύθμιση και έλεγχο της αγοράς, κάτι το οποίο σημαίνει ρύθμιση της ακρίβειας και έλεγχο των υπερκερδών, αλλά έχει και βιώσιμη ανάπτυξη. Και όταν μιλάμε για βιώσιμη ανάπτυξη, δεν εννοούμε την ανάπτυξη του κ. Μητσοτάκη εκεί όπου έχουμε τα funds, τέσσερις τράπεζες, πέντε εταιρείες ενέργειας και εργολάβους των μεγάλων καρτέλ. Μια ανάπτυξη δηλαδή που οι οικογένειες δεν μπορούν να βγάλουν τον μήνα και να πληρώσουν το νοίκι, αλλά κάποιοι ζουν πολύ πιο πλούσια απ’ ό,τι τους αντιστοιχεί.
Γι’ αυτό και η δεύτερη δέσμευσή μας είναι η πλουραλιστική οικονομία. Πλουραλιστική οικονομία σημαίνει να έχουν όλοι δικαίωμα στην προκοπή. Να έχουν όλοι δικαίωμα και στην επιχειρηματικότητα και στο εισόδημα. Και αυτό πρακτικά σημαίνει να έχουμε πράσινη ανάπτυξη αλλά όχι πράσινες αρπαχτές. Να έχουμε μικρομεσαία επιχειρηματικότητα, αλλά όχι μόνο τα κέρδη των καρτέλ. Να έχουμε δουλειές στην ύπαιθρο και στην περιφέρεια και όχι μόνο στο κέντρο και στα «γαλάζια παιδιά».
Η τρίτη μας δέσμευση είναι οι δημόσιες πολιτικές. Δηλαδή, ποιες πολιτικές είναι ευθύνη της πολιτείας; Και εδώ θέλω να ξεκαθαρίσω ότι πολλά πράγματα μείνανε πίσω τα τελευταία χρόνια. Η ισχυρή πολιτεία πρέπει να εξασφαλίζει την πρόσβαση σε βασικά αγαθά της ζωής: δημόσια δωρεάν Υγεία, δημόσια δωρεάν Παιδεία για όλους και για όλες. Ταυτόχρονα: Νερό, ενέργεια, υγιές και ασφαλές περιβάλλον είναι δημόσια αγαθά και πρέπει να τα εξασφαλίζουμε. Δημόσιες μεταφορές και στέγη – και θα επιστρέψω στο θέμα αυτό, γιατί η σημερινή εκδήλωση στοχεύει στο να κατοχυρώσει ως κεντρική πρωτοβουλία του ΣΥΡΙΖΑ ότι είναι δημόσια ευθύνη και ευθύνη της πολιτείας να είναι πρώτα η στέγη στις πολιτικές για την κοινωνία και για την ανάπτυξη. Γιατί υγεία, παιδεία, μεταφορές, νερό, δεν είναι εμπόρευμα. Η στέγη δεν είναι εμπόρευμα: είναι δικαίωμα.
Η τέταρτη δέσμευσή μας είναι η αποκέντρωση, αλλά αποκέντρωση στην πράξη, όχι στα λόγια. Γιατί η ερήμωση της υπαίθρου, όπως σας είπα, είναι επικίνδυνη. Συνδέεται και απεικονίζεται στο δημογραφικό πρόβλημα με πολύ κρίσιμη κατάσταση στις ακριτικές περιοχές. Ακούστε κάποια νούμερα της τελευταίας δεκαετίας. Δήμος Σουφλίου: μείον 21,6% στον πληθυσμό. Δήμος Διδυμότειχου: μείον 17%, τα σύνορα, οι ακρίτες μας. Δήμος Μαρωνείας-Σαπών, στην Περιφερειακή Ενότητα Ροδόπης: μείον 18,6%. Η Θράκη γερνάει και μαζί της μαραζώνουν οι τοπικές κοινωνίες. Σε λίγο δεν θα υπάρχουν πολίτες να προφυλάσσει ο φράχτης, που τόσο έντεχνα και δημοσιοσχετίστικα προβάλλει ο κ. Μητσοτάκης, χωρίς να ρωτάει πώς ζουν οι πολίτες στη Θράκη. Πάμε όμως και λίγο παραπέρα. Νέα Ζίχνη: μείον 33%. Κάτω Νευροκόπι: μείον 32%. Παρανέστι: μείον 27%.
Όλα αυτά είναι Δήμοι.
Θέλετε να πάμε και λίγο από την άλλη μεριά; Δήμος Πρεσπών: μείον 22%, Δήμος Δωδώνης: μείον 26%, Δυτική Μακεδονία, ως Περιφέρεια: μείον 10%, Γρεβενά ως Περιφερειακή Ενότητα: μείον 16%. Θέλετε να έρθουμε και λίγο πιο κοντά; Δήμος Βόλβης: στη Β Περιφέρεια Θεσσαλονίκης: μείον 15,8% και ταυτόχρονα στην Πυλαία ή στο Ωραιόκαστρο έχουμε έκρηξη ενοικίων και οι πολίτες δεν μπορούν να βρουν στέγη.
Αυτή η πραγματικότητα πρέπει να αλλάξει με βασικό εργαλείο τον χωροταξικό σχεδιασμό και τις δημόσιες πολιτικές. Γιατί ναι, είναι προφανές ότι χρειάζονται παραγωγικές επενδύσεις που να γίνονται με σχέδιο στην περιφέρεια, για να έχουμε πραγματικά προϊόντα -και όχι μόνο υπηρεσίες- και να έχουμε επενδύσεις με δημόσια πρωτοβουλία στις υποδομές και στην κοινωνική πολιτική.
Η κατάσταση στο δημογραφικό και στην ερήμωση της υπαίθρου είναι αποτέλεσμα πολιτικής γιατί οι νεοφιλελεύθεροι δεν θέλουν σχεδιασμό και κανόνες, για να μπορούν να κάνουν παιχνίδια. Πώς αλλιώς θα κάνουν ρουσφέτια μικρά ή μεγάλα; Το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι το γρήγορο κέρδος. Είναι αυτό που λέμε «πάρε τα λεφτά και τρέχα». Αυτό όμως δεν είναι ανάπτυξη, αυτό δεν είναι βιώσιμη κοινωνία.
Ταυτόχρονα προσέξτε τι κάνουν: Αποδομούν το δημόσιο, όπως ξέρει ο Κώστας Γενηδούνιας, ότι έκαναν στον σιδηρόδρομο για να μπορέσουν να τον πουλήσουν μετά. Έτσι ξεκίνησε η απαξίωση και η κατεδάφιση ασφάλειας στον ελληνικό σιδηρόδρομο. Τον κατεδάφισε η κυβέρνηση του κ. Μητσοτάκη για να τον ξεπουλήσει. Και τον ΟΣΕ. Για ποιο λόγο το κάνουν αυτό; Για να κάνουν πάρτι κάποια καρτέλ με τα ιδιωτικά φιλέτα. Και τελικά ταΐζουν τον κοινωνικό αυτοματισμό με ψευτοδιλήμματα.
Τώρα το πρόβλημα είναι η μονιμότητα των δημοσίων υπαλλήλων. Γιατί άραγε; Έτσι ώστε ο πρωθυπουργός, που ήταν ο υπουργός της διαθεσιμότητας, να βάλει από την πίσω πόρτα τα ρουσφέτια του. Αυτό δεν κάνει πάντα η Δεξιά; Τα ρουσφέτια που θέλει να βάλει ο κ. Μητσοτάκης και αν μπορεί να πουλήσει και ορισμένα κομμάτια σε ιδιώτες.
Για εμάς στον ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία το θέμα της αποκέντρωσης είναι ταυτόσημο με τη βιώσιμη περιφερειακή ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή και αυτό με συμμετοχή των πολιτών, με δημοκρατικούς θεσμούς, όπως είναι η Αυτοδιοίκηση. Αυτό σημαίνει δημοκρατική ευρωπαϊκή πολιτεία. Και εδώ χρειαζόμαστε αποκέντρωση αποφάσεων, αυτό θέλουμε για την ελληνική αυτοδιοίκηση: Να έχει φορολογική αποκέντρωση, αλλά να έχει και αποφάσεις. Να έχει τη δυνατότητα δηλαδή να κάνει τοπικό σχεδιασμό και τοπική ανάπτυξη.
Στη δική μας πρόταση, όπως θα δείτε, η πολιτική στέγης ο σχεδιασμός της τοπικής λειτουργίας -είτε της κοινωνίας είτε οικονομίας- και η στήριξη της οικογένειας για να αντιστρέψουμε την πολύ αρνητική δημογραφική εξέλιξη, θέλουν ισχυρό ρόλο στον Δήμο και στην Περιφέρεια.
Επιλέξαμε να κάνουμε την παρουσίαση εδώ στη Θεσσαλονίκη, όχι μόνο ως μια ξεκάθαρη ένδειξη αποκέντρωσης λειτουργιών και πολιτικών πρωτοβουλιών, αλλά γιατί εδώ στη Θεσσαλονίκη διαπιστώνουμε ταυτόχρονα να έχουμε ένα μεγάλο πρόβλημα στις τιμές της στέγης, η πόλη να μην έχει ρυθμιστικό σχέδιο και μάκρο-σχεδιασμό, να έχουμε ερήμωση της υπαίθρου τόσο κοντά στην πόλη και δημογραφικό πρόβλημα, Η αυτοδιοίκηση να θέλει ρόλους, να θέλει πόρους, να θέλει προσωπικό, αλλά να μη βρίσκει συνομιλητή.
Φίλες και φίλοι,
Η στεγαστική κρίση είναι ένα μείζον κοινωνικό ζήτημα πλέον στην Ελλάδα. Και αυτό γιατί η κυβέρνηση κάνει την κρίση ευκαιρία για λίγους. Χρησιμοποιεί ένα σοβαρό κοινωνικό πρόβλημα για να βγάλουν πάλι λεφτά τα συμφέροντα του real estate και δεν έχει στεγαστική πολιτική.
Εδώ και 6 χρόνια η κυβέρνηση έχει επιλέξει να μην υπάρχει δημόσια πολιτική στέγης. Ξέρετε γιατί; Γιατί οι ενοικιαστές για τον κ. Μητσοτάκη είναι ότι οι μαθητές, οι φοιτητές και οι ασθενείς: πελάτες. Ως πελάτες τους αντιμετωπίζει. Προσέξτε κάποια στοιχεία: Η Ελλάδα είναι πρώτη στην Ευρωπαϊκή Ένωση στα έξοδα στο διαθέσιμο εισόδημα που πηγαίνει σε κόστος στέγασης. Είμαστε στο 35%, ενώ μέσος όρος της Ευρώπης είναι στο 20%. Το ποσοστό αυτό όμως είναι υπερδιπλάσιο σε όσους βρίσκονται σε συνθήκες φτώχειας και επίσης είναι πολύ μεγάλο στους νέους. Δεν είναι κρυφό ότι τα 2/3 των νέων μέχρι 34 ετών ζουν με τις οικογένειές τους γιατί δεν μπορούν να τα βγάλουν πέρα με το νοίκι, ενώ η Ελλάδα είναι πρώτη σε ληξιπρόθεσμες οφειλές των νοικοκυριών για στέγη και για λογαριασμούς κοινής ωφέλειας.
Αυτή η κατάσταση δημιουργεί στις νέες οικογένειες έναν αόρατο αποκλεισμό. Είναι στην απ’ έξω, όπως ξέρουν να λένε, και δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι τελικά η κατοικία έχει μετατραπεί σε προνόμιο.
Όμως δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η πρόσβαση σε αξιοπρεπή και οικονομικά προσιτή στέγη είναι ένας από τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ. Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών ζητάει να έχουμε δημόσιες πολιτικές για τη στέγη. Δεν είναι κάτι που το αφήνει στην αγορά να αυτορυθμιστεί. Ούτε είναι ένα ατομικό ζήτημα η στεγαστική κρίση, σαν να λέμε ατομική ευθύνη, όπως κάναμε στην πανδημία. Δεν είναι φυσικό φαινόμενο. Είναι αποτέλεσμα πολιτικών και η κυβέρνηση Νέας Δημοκρατίας την επιτείνει και την εργαλειοποιεί.
Αντί να αντιμετωπίσει τη στεγαστική κρίση ως ένα κοινωνικό πρόβλημα, έχει κάνει δύο επιλογές: Η μία είναι να χαρίσει πολλά προγράμματα για τη στέγη στις τράπεζες, δηλαδή να βγάλουν νέες προμήθειες, νέα υπερκέρδη και η άλλη, που διαβάζω τώρα τελευταία, είναι να κάνει την κοινωνική στέγη εργαλείο ΣΔΙΤ. Προσέξτε το παράλογο: Βρίσκουμε τα δημόσια κτίρια που μπορεί να είναι δημοτικά, μπορεί να είναι της Εκκλησίας, μπορεί να είναι ασφαλιστικών ταμείων, τα βάζουμε σε προγράμματα ΣΔΙΤ, τα χαρίζουμε δηλαδή σε εργολάβους οι οποίοι παίρνουν και την επιδότηση και τα νοίκια και την ιδιοκτησία στο τέλος. Καθαρό δώρο στα μεγάλα συμφέροντα. Και τελικά τι γίνεται; Ο εργολάβος κερδίζει τα πάντα.
Όμως αυτό δεν είναι κοινωνική κατοικία, είναι ένα leasing ζωής και δυστυχώς αφορά τα νέα ζευγάρια γιατί είναι εγγυημένη κερδοφορία με δημόσια χρήματα.
Εμείς λοιπόν χρειαζόμαστε μια νέα συνεκτική πολιτική για τη στέγη. Μια πολιτική η οποία θα έχει στο επίκεντρο τον πολίτη και το δικαίωμα του. Την καταθέτουμε σήμερα, διαχωρίζοντας πλήρως τη θέση μας από την άποψη ότι η κατοικία είναι ένας χώρος στον οποίο πρέπει να αποδίδουν τα κέρδη. Έχουμε ένα βασικό σύνθημα: Πρώτα η κατοικία και είναι δέσμευση της πολιτείας, είναι ευθύνη του κράτους να μπορέσει να εξασφαλίσει ότι η στέγη είναι δικαίωμα.
Ποιοι είναι οι βασικοί άξονες της πρότασής μας;
Πρώτο ζήτημα: Μια ισχυρή πολιτεία πρέπει να έχει και ισχυρές δομές για τη στέγη, άρα πρέπει να υπάρχει συγκεκριμένη κυβερνητική δομή και χρέωση για τη στεγαστική πολιτική. Ταυτόχρονα, πρέπει να υπάρχει Οργανισμός Κοινωνικής Στέγης, παρατηρητήριο διαθέσιμης στέγης και να αλλάξει ρόλο το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων. Στα Παρατηρητήρια Στέγης δε, είναι πολύ σημαντικός ο ρόλος των Δήμων ως τοπικοί συντονιστές στην αντιμετώπιση του προβλήματος.
Δεύτερον: Προστασία της πρώτης κατοικίας. Σταμάτημα των πλειστηριασμών. Ρύθμιση των υποχρεώσεων και αν και όπου χρειάζεται διαγραφή χρέους. Γιατί πρέπει να διασφαλίσουμε την πρώτη κατοικία που αμφισβητείται με τον πτωχευτικό κώδικα του κ. Μητσοτάκη.
Τρίτον: Δημιουργία αποθέματος κατοικίας. Θα το παρουσιάσουμε αναλυτικά, τι σημαίνει όμως αυτό; Είτε με κατασκευή, είτε με διαθεσιμότητα από ήδη υπάρχοντα κτίρια, πρέπει να έχουμε έναν προγραμματισμό. Η δέσμευσή μας είναι ότι έχουμε έναν προγραμματισμό που θα αποδίδει 15.000 νέες κατοικίες το χρόνο, οι οποίες θα μπορούν να λειτουργούν και ως κοινωνική στέγη, με κοινωνικό ενοίκιο και με τις διαδικασίες της φοιτητικής στέγης και της εργατικής κατοικίας. Ταυτόχρονα θα υπάρξουν προγράμματα στέγης για τους δημόσιους λειτουργούς στα αποκεντρωμένα, στα μειονεκτικά μέρη, δηλαδή στα μικρά νησιά, στις ακριτικές περιοχές. Βέβαια, πρέπει να βρούμε αντίστοιχα προγράμματα και για τους εργαζόμενους του τουρισμού.
Όλα αυτά συνδυάζονται με πολιτικές αποκέντρωσης, δηλαδή με χωροταξικό σχέδιο το οποίο θα δίνει κίνητρα για ιδιοκατοίκηση στην περιφέρεια και κυρίως στις ακριτικές περιοχές και θα υπάρχει ρύθμιση της αγοράς στέγης. Αυτό σημαίνει ισχυρή πολιτεία. Τι σημαίνει αυτό; Να το πω απλά: Πλαφόν στις αυξήσεις των ενοικίων και νομική στήριξη στους ενοικιαστές για τις άδικες εξώσεις και για τις πολύ μεγάλες αυξήσεις. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι θα υπάρχει και πολιτική για την κοινωνική κατοικία και το κοινωνικό ενοίκιο.
Όμως ταυτόχρονα έχουμε και μια ακόμα υποχρέωση: Να βάλουμε την πολιτική της στέγης στον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικής πολιτικής. Γιατί εμείς ξέρουμε ότι πολλές αλλαγές πρέπει να γίνουν και στη μεγάλη οικογένεια, στην ευρωπαϊκή Αριστερά. Εκεί θέλουμε να παλέψουμε και για άλλες μεγάλες αλλαγές, όπως αυτές που αφορούν στα καρτέλ, τις τράπεζες. Πρέπει να γίνουν μεγάλες αλλαγές και στην Ευρώπη.
Φίλες και φίλοι,
Απέναντι στην ανισότητα, τη διαφθορά και την αδικία, εμείς μιλάμε για ισχυρή πολιτεία, για δίκαιη πολιτεία που θα προστατεύει ταυτόχρονα και τον πολίτη και τον επιχειρηματία.
Προχωράμε λοιπόν με νέες, ενισχυμένες και πολύ επεξεργασμένες δημόσιες πολιτικές. Γιατί πρέπει ως ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ να φτιάξουμε μια νέα σχέση εμπιστοσύνης με τους πολίτες. Δεν ζητάμε χειροκροτήματα. Ζητάμε κάτι πιο σημαντικό από εσάς: Ζητάμε συμπόρευση και συμμετοχή για αυτή την αλλαγή.
Δεν αρκεί μόνο το να αλλάξει πρόεδρο ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ ή να κάνει ένα Συνέδριο με σωστές θέσεις και αλλαγή καταστατικού. Σε αυτή την αλλαγή πρέπει να αποκαταστήσουμε ξανά την εμπιστοσύνη στην πολιτική, την οποία έχει φθείρει ο κ. Μητσοτάκης, γιατί ξέρει ότι η πολιτική είναι ο αντίπαλός του.
Η νέα σχέση που θα δημιουργήσουμε είναι μια σχέση δημοκρατίας, γιατί είναι μια σχέση ενεργών πολιτών. Εδώ έχουν πάρα πολύ μεγάλη σημασία για εμάς όλοι οι δημοκρατικοί θεσμοί της ελληνικής κοινωνίας. Το δίλημμα είναι δύσκολο, αλλά είναι καθαρό: Θέλουμε μια κοινωνία ιδιωτικοποιήσεων, άνισων ανθρώπων και πολιτών,κυνική, η οποία θα έχει ευκαιρίες για λίγους ή θέλουμε μια κοινωνία, μια πατρίδα για την οποία θα χαιρόμαστε; Μια δυνατή, ισχυρή Ελλάδα, η οποία θα έχει ταυτόχρονα ισχυρό κράτος, δίκαιη οικονομία, και δημόσια αγαθά για όλους και όλες.
Φίλες και φίλοι,
Για όλους εμάς που τη δουλεύουμε το τελευταίο εξάμηνο, αυτό δεν είναι μια απλή πολιτική επιλογή. Είναι μια στάση ζωής που μας έδωσε κίνητρα για να κάνουμε τον κόσμο πιο φωτεινό και πιο χαμογελαστό. Είναι μια στάση ζωής που θέλει πολλούς και πολλές μαζί.
Σε αυτή τη στάση ζωής σας καλώ να περπατήσουμε μαζί.
Σας ευχαριστώ πολύ.
Δευτερολογία του Προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Σωκράτη Φάμελλου, στην εκδήλωση για την παρουσίαση των προτάσεων για τη στέγη, την αποκέντρωση και το δημογραφικό
