Κυριάκος Μητσοτάκης: Είχαμε, όπως γνωρίζετε, την ευκαιρία να παρουσιάσουμε στη Θεσσαλονίκη, το προηγούμενο Σαββατοκύριακο, το πλήρες πρόγραμμα της Kυβέρνησης για το πώς θα αντιμετωπίσουμε τις εξαιρετικά δύσκολες επιπτώσεις ενός σκληρού χειμώνα, ο οποίος έρχεται μπροστά μας.
Βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια πρωτοφανή ενεργειακή κρίση. Αποκλειστικός υπεύθυνος γι’ αυτή την κρίση είναι η Ρωσία και η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η οποία έχει οδηγήσει τις τιμές του φυσικού αερίου σε πρωτόγνωρα ύψη. Είναι υποχρέωσή μας να αντιμετωπίσουμε αυτή την πρόκληση σε εθνικό αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Σε εθνικό επίπεδο, όπως γνωρίζετε, έχουμε ήδη ξεδιπλώσει ένα σχέδιο στήριξης των λογαριασμών του ηλεκτρικού ρεύματος, το οποίο στην πράξη εξουδετερώνει τη ρήτρα αναπροσαρμογής, και θέσαμε, πρώτοι στην Ευρώπη, σε λειτουργία έναν μηχανισμό ανακύκλωσης των υπερκερδών των παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας, τα οποία τα διοχετεύουμε στο ταμείο ενεργειακής μετάβασης και με τη στήριξη του προϋπολογισμού μας δίνει τη δυνατότητα να μπορούμε να στηρίξουμε τιμές ηλεκτρικής ενέργειας σε επίπεδα τα οποία θα είναι λογικά. Υψηλότερες από ό,τι ήταν στο παρελθόν, πολύ χαμηλότερες όμως από αυτές που είδαν αρκετοί καταναλωτές πέρυσι τον χειμώνα. Όμως δεν μπορούμε να σταματήσουμε εκεί. Πρέπει να κάνουμε παρεμβάσεις και στα υπόλοιπα καύσιμα και στο φυσικό αέριο. Θα γίνουν συγκεκριμένες εξαγγελίες την ερχόμενη εβδομάδα για την επιδότηση, την οποία δρομολογούμε για εκείνους τους καταναλωτές οι οποίοι είναι εξαρτημένοι από το φυσικό αέριο και δεν μπορούν – και θα είναι και οι περισσότεροι – να χρησιμοποιήσουν πετρέλαιο θέρμανσης, αλλά και για παρεμβάσεις οι οποίες θα γίνουν στο πετρέλαιο θέρμανσης με μια επιδότηση στην αντλία, η οποία θα χρηματοδοτηθεί από τα υπερκέρδη των διυλιστηρίων, όπως πια μας επιβάλλει και η Ευρωπαϊκή Ένωση να κάνουμε με βάση τις πρόσφατες αποφάσεις της. Και σε αυτό πρέπει να προσθέσουμε βέβαια το εξαιρετικά διευρυμένο επίδομα θέρμανσης, το οποίο λαμβάνουν όλοι με κριτήρια, όπως ξέρετε, γεωγραφικά και εισοδηματικά.
Αυτό μας δίνει ένα πλαίσιο προστασίας για να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε τις δύσκολες συνέπειες του χειμώνα, τον οποίο έχουμε μπροστά μας. Ταυτόχρονα εξακολουθούμε να εργαζόμαστε και σε ευρωπαϊκό επίπεδο για να υπάρχει μια πιο δραστική παρέμβαση. Λυπάμαι, διότι δεν έχουμε καταφέρει ακόμα να συμφωνήσουμε, κράτη μέλη αλλά και Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στην πιο δραστική λύση, που δεν θα ήταν άλλη από την επιβολή ενός πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου, συνολικά το τονίζω, όχι μόνο στο ρωσικό φυσικό αέριο, αλλά στο φυσικό αέριο συνολικά μέσω του δείκτη TTF στην Ευρώπη. Θα εξακολουθούμε να επιχειρηματολογούμε υπέρ αυτής της λύσης, η οποία πιστεύω ότι θα έστελνε και ένα ξεκάθαρο μήνυμα στους κερδοσκόπους της αγοράς του φυσικού αερίου ότι θα πρέπει επιτέλους να συνετιστούν και να αλλάξουν τις πρακτικές τους.
Από εκεί και πέρα, είχαμε την ευκαιρία να παρουσιάσουμε και το συνολικό μας σχέδιο εν όψει του προϋπολογισμού του 2023. Δεν θα τα πω αναλυτικά, θα πω μόνο ότι αυτά τα οποία έχουμε σχεδιάσει, κυρία Πρόεδρε, στοχεύουν αφενός στη στήριξη της κοινωνίας, αφετέρου στην προσήλωσή μας στον αδιαπραγμάτευτο στόχο της δημοσιονομικής προσαρμογής. Δεν υπάρχει περίπτωση η χώρα να κυλήσει και πάλι στις κακές συνήθειες του παρελθόντος. Ό,τι κάνουμε είναι μετρημένο και αυτά τα οποία δίνουμε μπορούμε να τα δώσουμε ακριβώς επειδή η οικονομία υπεραπέδωσε και λόγω της ανάπτυξης μας έφερε πρόσθετα έσοδα, τα οποία αξιοποιούμε και θα αξιοποιήσουμε και φέτος και του χρόνου.
Κατερίνα Σακελλαροπούλου: Κύριε Πρόεδρε, πράγματι η Ευρώπη, που είναι το σπίτι μας, αντιμετωπίζει την μεγαλύτερη ενεργειακή κρίση των τελευταίων δεκαετιών, που επιβαρύνει όπως είναι εύλογο και τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις. Αλλά ο δύσκολος χειμώνας που έρχεται είναι αναμενόμενο ότι θα πλήξει κυρίως τους ευάλωτους, τους ασθενέστερους.
Και χαίρομαι πραγματικά γιατί η Ευρώπη, όπως είδα και από την ομιλία της Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στην ομιλία της για την κατάσταση της Ένωσης, φαίνεται ότι συνειδητοποιεί τα προβλήματα και προσπαθεί σε συνεργασία να βρει τις λύσεις.
Ο μακροπρόθεσμος στόχος είναι η απεξάρτηση από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα. Αλλά υπάρχουν και ενδιάμεσοι στόχοι και κυρίως για το άμεσο πρόβλημα, στο οποίο και εσείς αναφερθήκατε. Αφενός μεν, είναι η μείωση στη συνολική ενεργειακή κατανάλωση σε κάθε κράτος μέλος, κυρίως όμως, και αυτό θα βοηθήσει πολύ, είναι αυτά τα υπερκέρδη που όπως φαίνεται προκύπτουν για τις εταιρίες που παράγουν ηλεκτρική ενέργεια από πηγές διάφορες και όχι μόνο το φυσικό αέριο, αυτά τα κέρδη μπορούν να διανεμηθούν στους ασθενέστερους, να ωφεληθούν έτσι αυτοί που πλήττονται από αυτή την ιστορία, οι ευάλωτοι.
Θεωρώ ότι αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό να γίνει και ελπίζω ότι οι δυσκολίες στις οποίες αναφερθήκατε θα αντιμετωπισθούν και θα υπάρξει τελικά η κοινή συναίνεση, γιατί στις δύσκολες εποχές μέσα από τη συνεργασία μόνο μπορούν να βγουν λύσεις και να βοηθήσουν το σύνολο.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Μια παρατήρηση μόνο, γιατί έχετε απόλυτο δίκιο που στέκεστε στην ανάγκη για εξοικονόμηση ενέργειας. Αυτή πια είναι μια εθνική προσπάθεια, η οποία πρέπει να γίνει σε όλα τα επίπεδα, ξεκινώντας από το δημόσιο. Αλλά κάθε νοικοκυριό έχει το ίδιο συμφέρον να εξορθολογήσει τη χρήση ενέργειας ώστε να μειώσει την επιβάρυνση και το κόστος, που αυτό σημαίνει για το κάθε ελληνικό σπίτι.
Γι’ αυτό και το πλαίσιο, στο οποίο θα κινηθούμε από εδώ και στο εξής, θα δίνει κίνητρα στους πολίτες με πρόσθετη ουσιαστικά μειωμένη τιμή, σε περίπτωση που πετύχουν πολύ συγκεκριμένους στόχους εξοικονόμησης. Γι’ αυτό και επιμένουμε τόσο πολύ να στηρίζουμε προγράμματα, τα οποία έχουν να κάνουν με τον ενεργειακό εξορθολογισμό των σπιτιών ή το πρόγραμμα, το οποίο είναι εξαιρετικά επιτυχημένο, της αντικατάστασης συσκευών. Διότι, για παράδειγμα, ένα καινούργιο κλιματιστικό σε σχέση με ένα παλιό μπορεί να πετύχει εξοικονόμηση της τάξεως του 30% έως 40%. Τα προγράμματα αυτά έχουν αγκαλιαστεί από τους πολίτες και πήραμε την απόφαση από τον κρατικό προϋπολογισμό να προσφέρουμε περισσότερους πόρους. Βέβαια σε αυτήν την κατεύθυνση κινείται και μια άλλη μεγάλη πρωτοβουλία, ξέρω σας απασχολεί και εσάς πάρα πολύ, που είναι το πρόγραμμα το οποίο ανακοινώσαμε για τη στέγη.
Υπάρχει πραγματικό πρόβλημα πια. Η άλλη όψη μιας οικονομίας που αναπτύσσεται γρήγορα είναι το γεγονός ότι τα σπίτια γίνονται πιο ακριβά γι’ αυτούς που δεν τα έχουν. Το πρόγραμμα μας, όπως θα είδατε, είναι εξαιρετικά καλά επεξεργασμένο, είναι σύνθετο και είναι και σε πολλά επίπεδα. Από την επιδότηση του επιτοκίου, ώστε να μπορεί κάποιος να αγοράσει σπίτι και το επιτόκιο που θα πληρώνει να είναι χαμηλότερο από το ενοίκιο το οποίο θα έδινε για ένα ισοδύναμο σπίτι, μέχρι γενναία προγράμματα για να μπορούμε να επισκευάσουμε τα παλιά σπίτια, και έχουμε πολλά τέτοια, τα οποία αυτή την στιγμή είναι εκτός αγοράς.
Φοιτητικές στέγες που πρέπει να κατασκευασθούν με σύμπραξη δημοσίου και ιδιωτικού τομέα. Και αυτήν την έννοια της κοινωνικής αντιπαροχής, να αξιοποιήσει το κράτος εκτάσεις που θα εξακολουθούν πάντα να του ανήκουν – η δημόσια περιουσία δεν εκχωρείται -, αλλά να δώσουμε την δυνατότητα και στον ιδιωτικό τομέα να κατασκευάσει σπίτια και κατοικίες, τις οποίες και θα εκμεταλλεύεται, ένα μέρος των οποίων, μιας και δεν θα έχει το κόστος της γης, θα μπορεί να επιστρέφει με τη μορφή πολύ φθηνής κατοικίας για συμπολίτες μας που το έχουν μεγαλύτερη ανάγκη, κυρίως για τους νέους μας.
Είναι εντυπωσιακή η ανταπόκριση των νέων, τουλάχιστον μέσα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, και το ενδιαφέρον που δείχνουν γι’ αυτό το πρόγραμμα. Για μένα προσωπικά θα αποτελέσει πρώτη προτεραιότητα από εδώ και στο εξής να υλοποιηθεί το συντομότερο δυνατόν.
Κατερίνα Σακελλαροπούλου: Όπως έχουμε ξαναπεί, από την οικονομική κρίση, και σε αυτή την περίοδο από τη νεότερη πια κρίση, οι νέοι είναι αυτοί που πλήττονται περισσότερο και είναι πολύ σωστό να ενισχυθούν με κάθε τρόπο, να δοθούν κίνητρα. Το θέμα της στέγασης είναι πάρα πολύ σημαντικό.
