Τοποθέτηση της εισηγήτριας του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ στο νομοσχέδιο της ΝΔ για τον Τύπο
Την αντίθεση του κόμματος της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης και τους λόγους για τους οποίους ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ καταψηφίζει το νομοσχέδιο για τον Τύπο, κατέθεσε σήμερα με την ομιλία της στην Ολομέλεια της Βουλής η Αν. Τομεάρχης Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Ενημέρωσης και Επικοινωνίας του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Αναστασία Γκαρά.
Η κα Γκαρά στάθηκε στις αδιαφανείς διαδικασίες χρηματοδότησης των ΜΜΕ που ακολούθησε η κυβέρνηση, αλλά και στις λογικές στοχοποίησης, αποκλεισμού, διώξεων αλλά και παρακολουθήσεις δημοσιογράφων που τολμούν να ελέγξουν την εξουσία.
«Φτάσαμε, στην Ελλάδα του 2022, δημοσιογράφοι να παρακολουθούνται, όχι μόνο από παράνομα λογισμικά ή την ΕΥΠ, αλλά και από κουκουλοφόρους που κλέβουν στοιχεία της έρευνας των δημοσιογράφων στα αεροδρόμια», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Σε ότι αφορά τη στήριξη προς τα Μέσα η κα Γκαρά κατηγόρησε την κυβέρνηση πως με το νομοσχέδιο δεν ενισχύει τα Μέσα και δεν λύνει κανένα από τα προβλήματα του Τύπου. Αντιθέτως νομοθετεί πλήθος «φωτογραφικών» διατάξεων.
Η εισηγήτρια του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ ζήτησε από τον υπουργό να αποσύρει τη νέα μείωση του ελάχιστου αριθμού εργαζομένων στους τηλεοπτικούς σταθμούς και κατηγόρησε τον κ. Οικονόμου πως ανοίγει ακόμα μεγαλύτερο δρόμο απολύσεων και εργασιακής ανασφάλειας. Ζήτησε επίσης να αποσυρθεί η πρωτοφανής διάταξη περί αγοράς μετοχών εταιρειών με αντάλλαγμα διαφημιστικό χώρο και χρόνο.
Η βουλευτής Έβρου τάχθηκε και κατά της επιτροπής Δεοντολογίας που προβλέπει το νομοσχέδιο. Υποστήριξε πως οι εξουσιοδοτικές διατάξεις που δίνουν το δικαίωμα στον υπουργό να παρεμβαίνει στη σύνθεσή της, μπορεί να μετατρέψουν την επιτροπή Δεοντολογίας σε επιτροπή Αποκλεισμών.
Η εισηγήτρια της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης αναφέρθηκε και στη νέα τροποποίηση από την κυβέρνηση του άρθρου του Ποινικού Κώδικα για τα fake news. Η αναθεώρηση του άρθρου 191 του Π.Κ. από την κυβέρνηση είχε ξεσηκώσει κύμα αντιδράσεων τόσο από τους νομικούς όσο και από τις δημοσιογραφικές ενώσεις σε Ελλάδα και εξωτερικό. Οι αντιδράσεις είχαν να κάνουν με την επιβολή προληπτικής λογοκρισίας στον δημοσιογραφικό λόγο , μέσω της αναθεώρησης τον συγκεκριμένου άρθρου.
Η κα Γκαρά κατηγόρησε την κυβέρνηση πως αφού για δύο χρόνια εξέθεσε τη χώρα διεθνώς -υιοθετώντας πρακτικές Ορμπανισμού- σήμερα αναγκάζεται να πάρει πίσω αυτή την αντιδημοκρατική διάταξη. «Πρόκειται για μια ήττα των πρακτικών φίμωσης και ελέγχου οι οποίες αποτελούν τον πυρήνα της σχέσης σας με τα Μέσα», δήλωσε.
Η βουλευτής Έβρου ανέλυσε ένα πλαίσιο στήριξης για τον Τύπο και για την κρατική χρηματοδότηση προς τα ΜΜΕ. Αναφέρθηκε στη δημιουργία Media Council, ενός θεσμικά ισχυρού ανεξάρτητου φορέα, κατά τα ευρωπαϊκά πρότυπα, το οποίο θα έχει την εποπτεία συνολικά για όλα τα ζητήματα των ΜΜΕ.
«Αυτό είναι το δικό μας πλαίσιο, ένα πλαίσιο ολοκληρωμένο, με ξεκάθαρους κανόνες, μακριά από λογικές χειραγώγησης και λίστες Πέτσα, ένα πλαίσιο που θα προστατεύει την ελευθεροτυπία και τη δημοσιογραφική δουλειά από παρεμβάσεις της εξουσίας, αλλά και εκδικητικές αγωγές φίμωσης που έχουμε δει στο παρελθόν, χωρίς στοχοποίηση, χωρίς διώξεις, χωρίς παρακολουθήσεις και απειλές, διότι η ορθή και ανεξάρτητη λειτουργία των μέσων, η ελευθερία στη δημοσίευση είναι ένας βασικός πυλώνας της δημοκρατίας τον οποίο πρέπει να προστατεύσουμε και να διαφυλάξουμε», κατέληξε η κα Γκαρά.
Κύριε Υπουργέ, Κυρίες και Κύριοι συνάδελφοι,
Το υπό συζήτηση νομοσχέδιο για τον Τύπο, για το οποίο διατείνεται η Κυβέρνηση πως ενισχύει τη διαφάνεια, δεν έρχεται σε ουδέτερο πολιτικό χρόνο. Έρχεται σε μια περίοδο ακρίβειας, έντασης, όπου η πολιτική ζωή ταλανίζεται από υποθέσεις ακραίας αδιαφάνειας, σκοτεινές υποθέσεις, τις οποίες έφεραν στο φως μέσα της ερευνητικής δημοσιογραφίας, αρκετά από τα οποία είχαν αποκλειστεί από τις γνωστές «λίστες Πέτσα», προφανώς, γιατί δεν αναλώνονταν σε άρθρα περί «Μωϋσήδων».
Σήμερα, λοιπόν, θα έπρεπε να συζητάμε ένα θεσμικό πλαίσιο με μέτρα για τη θωράκιση της ανεξαρτησίας και του πλουραλισμού του έντυπου και ηλεκτρονικού Τύπου, αλλά και μέτρα ενίσχυσης των μέσων και, κυρίως, των περιφερειακών μέσων και των εργαζομένων σε αυτά. Δυστυχώς, όμως, στο υπό συζήτηση νομοσχέδιο δεν μας απασχολεί τίποτα απ’ όλα αυτά τα ζητήματα.
Η ανάγκη θωράκισης της ανεξαρτησίας έχει καταγραφεί σε κάθε έκθεση που έχει να κάνει με την ελευθερία του Τύπου στη χώρα μας, αλλά και στις εκθέσεις της Κομισιόν για το κράτος δικαίου. Η ντροπιαστική εκατοστή όγδοη θέση σε όλες τις διεθνείς κατατάξεις θα στιγματίζει πάντα την πολιτική της Νέας Δημοκρατίας.
Η ενίσχυση του Τύπου, επίσης, μετά από μία περίοδο αλλεπάλληλων κρίσεων που απειλούν τη βιωσιμότητα των μέσων ενημέρωσης, είναι κάτι παραπάνω από αναγκαία. Η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, δυστυχώς, δεν έχει κάνει το παραμικρό εδώ και τρία χρόνια σε κανέναν απ’ αυτούς τους τομείς. Αντίθετα, ακολούθησε αδιαφανείς διαδικασίες χρηματοδότησης με απώτερο σκοπό τον έλεγχο και τη χειραγώγηση της πληροφόρησης, αλλά και του κοινού. Ακολούθησε λογικές στοχοποίησης, αποκλεισμών, διώξεων, αλλά και παρακολουθήσεις δημοσιογράφων που τολμούν να ελέγξουν την εξουσία, να υπηρετήσουν δηλαδή, τον συνταγματικό τους ρόλο.
Φτάσαμε στην Ελλάδα του 2022 με δημοσιογράφους να παρακολουθούνται, όχι μόνο από παράνομα λογισμικά ή τη ΕΥΠ, αλλά και από κουκουλοφόρους με φυσική παρουσία που κλέβουν στοιχεία της έρευνας και του ρεπορτάζ δημοσιογράφων στα αεροδρόμια, όπως πολύ πρόσφατα έχει καταγγείλει ο κ. Τέλλογλου. Καταλαβαίνετε ότι αυτά τα νέα ταξιδεύουν σε όλη την Ευρώπη. Καταλαβαίνετε ότι με αυτές τις αντιδημοκρατικές πρακτικές ευτελίζετε τη χώρα, τους δημοκρατικούς θεσμούς και το κράτος δικαίου. Και μετά, τα στελέχη της Νέας Δημοκρατίας παριστάνουν τους τιμητές και τους υπερασπιστές του ευρωπαϊκού κεκτημένου.
Σε ό,τι αφορά τη στήριξη προς τα μέσα, βλέπουμε ότι και με αυτό το νομοσχέδιο συνεχίζετε την πολιτική της απραξίας. Δεν ενισχύετε ουσιαστικά τα μέσα ενημέρωσης, δεν λύνετε κανένα από τα ουσιαστικά προβλήματα στον έντυπο και ηλεκτρονικό Τύπο και σίγουρα, με αυτό το νομοσχέδιο δεν ενισχύετε τη διαφάνεια.
Όπως ακριβώς στην οικονομία, στα καύσιμα, στο ρεύμα, στα τρόφιμα αφήνετε ανέγγιχτο τον μηχανισμό αισχροκέρδειας που φτωχοποιεί τα νοικοκυριά για να κερδοσκοπούν τα μεγάλα και ημέτερα συμφέροντα, με φωτογραφικές διατάξεις πολλές φορές, έρχεστε μετά να δίνετε επιδόματα φτώχειας για να χρυσώσετε το χάπι και έτσι, και σε αυτό το νομοσχέδιο, με την ίδια λογική βασικές του διατάξεις είναι φωτογραφικές, χαριστικές και αποτελούν δώρα σε φίλους και ημέτερους.
Χαρακτηριστική περίπτωση μιας τέτοιας ρύθμισης είναι το άρθρο 32 με το οποίο φέρνετε νέα μείωση στον ελάχιστο αριθμό εργαζομένων σε τηλεοπτικούς σταθμούς. Τόσο οι φορείς που τοποθετήθηκαν στη συνεδρίαση της σχετικής Επιτροπής, αλλά και σύσσωμη η Αντιπολίτευση σας έχουμε ζητήσει να αποσύρετε το άρθρο 32, ωστόσο εσείς αρνείστε και επιμένετε να νομοθετείτε αυτήν την αντεργατική ρύθμιση.
Με την πρώτη μείωση την οποία έφερε ο νόμος Λιβάνιου δεκάδες εργαζόμενοι σε τηλεοπτικούς σταθμούς είτε απολύθηκαν είτε έχασαν εργασιακά και ασφαλιστικά τους δικαιώματα. Διάταξη η οποία άνοιξε τον δρόμο για βίαιη ελαστικοποίηση και εντατικοποίηση της εργασίας των εργαζομένων στους τηλεοπτικούς σταθμούς. Και εσείς σήμερα με αυτήν τη διάταξη ανοίγετε μεγαλύτερο δρόμο απολύσεων και εργασιακής ανασφάλειας αλλά και εντατικοποίησης. Και όπως ξέρουμε πάρα πολύ καλά, το έχουμε δει και στην πράξη, η επισφάλεια των εργαζομένων στα μέσα ενημέρωσης πλήττει καίρια την ανεξαρτησία τους, αλλά και το έργο τους.
Φωτογραφική είναι και η ρύθμιση η οποία εξασφαλίζει στους καναλάρχες νέα αναβολή της υποχρέωσης να εκπέμψουν οι τηλεοπτικοί σταθμοί σε σήμα υψηλής ευκρίνειας. Με τον νόμο Παππά ήταν υποχρεωμένοι οι τηλεοπτικοί σταθμοί να εκπέμπουν από την 1η Γενάρη του 2021. Δώσατε μία παράταση. Τώρα δίνετε νέα παράταση για το 2023. Ολόκληρη η Ευρώπη εκπέμπει σε high definition και εμείς παραμένουμε κολλημένοι σε ξεπερασμένες τεχνολογίες, τη στιγμή μάλιστα που οι περισσότεροι, σχεδόν όλοι οι τηλεοπτικοί σταθμοί έχουν δείξει πως έχουν τη δυνατότητα να εκπέμπουν σε σήμα υψηλής ευκρίνειας.
Σε τι εξυπηρετεί άραγε η νέα αυτή αναβολή; Σε τι εξυπηρετεί και η νέα αναβολή για την προκήρυξη διαγωνισμού για τις άδειες στα θεματικά μη ενημερωτικά, αλλά και στα περιφερειακά κανάλια; Γιατί αφήνετε αρρύθμιστο αυτό το πεδίο και συνεχίζετε με αναβολές να παραμένει αρρύθμιστο το πεδίο; Γιατί δεν προχωράτε σε διαγωνιστική διαδικασία, ώστε να δοθούν νόμιμες άδειες για τη χρήση δημόσιων συχνοτήτων και δίνετε συνεχώς παρατάσεις;
Επιπλέον, κύριε Υπουργέ, με το άρθρο 34 παρέχεται το δικαίωμα να αγοράζονται ακόμη και ολόκληρες εταιρείες με «αέρα». Στις συνεδριάσεις των Επιτροπών σάς προειδοποιήσαμε ότι η ρύθμιση αυτή μπορεί να γίνει μοχλός νομιμοποίησης εσόδων από αμφιλεγόμενες πηγές. Με αυτήν τη διάταξη δημιουργείται μια φούσκα ουσιαστικά στον επιχειρηματικό κόσμο και μέχρι σήμερα δεν μας έχετε απαντήσει ποιοι ωφελούνται από αυτήν τη διάταξη, όπως δεν μας έχετε απαντήσει πειστικά γιατί μία επιχείρηση Τύπου η οποία τυγχάνει να είναι εισηγμένη στο ελληνικό ή σε ξένο χρηματιστήριο δεν πρέπει να δηλώνει το μετοχολόγιο της. Τη στιγμή βέβαια που ανοίγετε παράθυρα αδιαφάνειας σε λίγους και ισχυρούς, επιχειρείτε να κλείσετε την πόρτα της χρηματοδότησης σε μέσα ενημέρωσης που θα έχουν τηρήσει κάθε προϋπόθεση για να είναι στα μητρώα που επανασυστήνετε.
Θεσπίζεται μία Επιτροπή Ηθικής και Δεοντολογίας, όπως την ονομάζετε, στην οποία τοποθετείτε στη θέση του επικεφαλής έναν εκπρόσωπο ιδιωτικού φορέα -όχι ανεξάρτητου ή θεσμικού- του Ιδρύματος Μπότση. Δεν μας έχετε απαντήσει ακόμη, δεν έχετε αιτιολογήσει γιατί αυτή η επιλογή.
Ταυτόχρονα, με το άρθρο 27 παρέχετε στον εαυτό σας, στον Υπουργό δηλαδή, το δικαίωμα να παρεμβαίνετε στη σύνθεση αυτής της Επιτροπής. Με απόφαση Υπουργού εν τέλει θα επιλέγονται τα μέλη της Επιτροπής που θα γνωμοδοτούν για το ποιο μέσο θα αποκλείεται από την κρατική διαφήμιση και την κρατική ενίσχυση.
Τέλος, και πάλι με υπογραφή Υπουργού θα κυρώνεται και η απόφαση αποκλεισμού. Έτσι, η Επιτροπή Δεοντολογίας θα μπορεί να μετατραπεί κάλλιστα σε επιτροπή αποκλεισμού. Επίσης, στην Επιτροπή Δεοντολογίας συμμετέχει και μέλος του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης, το οποίο -μάλλον όχι τυχαία- πριν μία εβδομάδα έθεσε σε διαβούλευση νέο κώδικα δεοντολογίας με αναχρονιστικές διατάξεις που περιορίζουν το έργο της ερευνητικής δημοσιογραφίας. Από τη μία αποκτά ρόλο στην εποπτεία του Τύπου μέσω της Επιτροπής και από την άλλη παρέχει τα εργαλεία για λογοκρισία του δημοσιογραφικού έργου μέσω του δικού του κώδικα δεοντολογίας.
Αντιλαμβανόμαστε, κύριε Υπουργέ, πως έχετε πάρα πολλούς λόγους να δυσχεραίνετε τη δημοσιογραφική έρευνα, να πνίξετε αποκαλύψεις για σκάνδαλα και υποκλοπές, αλλά να είστε βέβαιοι -και το λέμε από το Βήμα της Ολομέλειας της Βουλής- πως δεν θα επιτρέψουμε να επιβάλετε σιωπητήριο σε μέσα ενημέρωσης που αναζητούν την αλήθεια, υπερασπίζονται τη δημοκρατική λειτουργία και αντιστέκονται στη φίμωση και στη συσκότιση.
Εμείς ξεκαθαρίζουμε πως δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε ούτε με επιτροπές ηθικής ούτε με κώδικες λογοκρισίας. Αυτές ακριβώς είναι οι πρακτικές που έχουν βυθίσει τη χώρα μας στη θέση 108 για την ελευθερία του Τύπου και μας έχουν καταστήσει υπόλογο στους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Πρακτικές σαν το άρθρο 191 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, με την αναθεώρηση του οποίου πριν δύο χρόνια προσπαθήσατε να επιβάλετε προληπτική λογοκρισία σε μέσα ενημέρωσης και σήμερα και μετά από σφοδρές επικρίσεις και από την Κομισιόν αναγκάζεστε να το πάρετε πίσω, επαναφέροντας τη ρύθμιση που παλαιότερα ίσχυε.
Στον αντίποδα όλων αυτών, εμείς πιστεύουμε πως πρέπει να υπάρχει ισχυρή θεσμική διασφάλιση της ελευθερίας του Τύπου. Πιστεύουμε πως η ερευνητική δημοσιογραφία πρέπει να ενισχύεται, να προστατεύεται και όχι να διώκεται ή να περιορίζεται. Πιστεύουμε πως οι δημοσιογράφοι πρέπει να μπορούν να ασκούν ελεύθερα το καθήκον τους και όχι να παρακολουθούνται ή να εκβιάζονται όταν ενοχλούν την εκάστοτε εξουσία. Θεωρούμε πως απαιτείται μια ολοκληρωμένη πρόταση σχετικά με τα προγράμματα κρατικών ενισχύσεων και διαφήμισης προς τα μέσα ενημέρωσης αλλά και ένα παρατηρητήριο fake news και προστασίας από αναπαραγωγή χωρίς αναφορά της πηγής και άλλα προβλήματα που απασχολούν τον Τύπο μέσω ενός θεσμικά ισχυρού ανεξάρτητου φορέα, ενός media counsil κατά τα ευρωπαϊκά πρότυπα, το οποίο θα έχει ελεγκτικές κυρωτικές αρμοδιότητες συνολικά επί του πεδίου αυτού.
Κύριε Υπουργέ, υποστηρίζετε πως με το νομοσχέδιο αυτό κάνετε μια μεγάλη παρέμβαση στον έντυπο και ηλεκτρονικό Τύπο σε κατεύθυνση ενίσχυσης της διαφάνειας. Στην πραγματικότητα όμως αυτό που κάνετε είναι να ντύνετε με ένα νέο περιτύλιγμα τα θεσμοθετημένα Μητρώα Περιφερειακού Τύπου και Επιχειρήσεων Ηλεκτρονικών Μέσων Ενημέρωσης, τα online media που είχε νομοθετήσει ο ΣΥΡΙΖΑ κατά την προηγούμενη κυβερνητική θητεία.
Με το νομοσχέδιο αυτό δεν ενισχύεται η πολυφωνία, η τοπική ειδησεογραφία, η βιωσιμότητα των μέσων και η διαφάνεια. Προσπαθείτε ουσιαστικά να παρουσιάσετε στους ευρωπαϊκούς θεσμούς μία νομοθετική πρωτοβουλία, μετά και τις πιέσεις τους, συστήνοντας νέα μητρώα, ενώ είναι ήδη θεσμοθετημένα από την προηγούμενη κυβέρνηση. Μητρώα τα οποία δεν αξιοποιήσατε, δεν επικαιροποιήσατε, αλλά τα αγνοήσατε για να καλύψετε την επιλογή της λίστας Πέτσα και τη διανομή εκατομμυρίων κρατικού χρήματος χωρίς διαφάνεια, χωρίς κριτήρια.
Ούτε και τα προγράμματα ενίσχυσης Τύπου, τα οποία είχε θεσμοθετήσει ο ΣΥΡΙΖΑ, υλοποιήσετε ποτέ και εκεί υπήρχαν και πάλι σαφή κριτήρια για τη διανομή κρατικού χρήματος, προκειμένου να ενισχυθούν τα αθηναϊκά, τα κεντρικά, αλλά και τα περιφερειακά μέσα. Για ποιον λόγο, λοιπόν, συστήνετε εκ νέου μητρώα, ενώ είναι ήδη θεσμοθετημένα; Δική μας πάγια θέση είναι ότι οι πολιτικές ενίσχυσης σε επιχειρήσεις και κυρίως στα μέσα ενημέρωσης πρέπει να είναι, πρώτα απ’ όλα, διαφανείς και φυσικά θα πρέπει να συνδέονται άμεσα με την ποιότητα, με τη βιωσιμότητα αλλά και τη διασφάλιση των θέσεων εργασίας σε αυτά.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, είναι πρόδηλο πως το παρόν σχέδιο νόμου αποτυγχάνει να επιλύσει ή να παρέμβει στα σοβαρά προβλήματα του έντυπου και ηλεκτρονικού Τύπου. Αποτυγχάνει να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις και στα αιτήματα του κλάδου και αυτό αναδείχθηκε και από τις τοποθετήσεις των εκπροσώπων των φορέων στις σχετικές επιτροπές. Τελικά το μόνο σας μέλημα φαίνεται πως είναι απλά να προλάβετε να ικανοποιήσετε όσες περισσότερες επιθυμίες ημετέρων μπορείτε και να διασκεδάσετε από την άλλη τις εντυπώσεις προς τους ευρωπαϊκούς θεσμούς της Ευρωπαϊκής Επιτροπής μετά και τις πολλαπλές συστάσεις τις οποίες σας έχουν κάνει.
Δικό μας μέλημα όμως είναι η ενίσχυση της ανεξαρτησίας, του πλουραλισμού και της ελευθερίας του λόγου. Η εφαρμογή προγραμμάτων ενίσχυσης με ρήτρα απασχόλησης τοπικότητας και ιστορικότητας ειδικά σχεδιασμένα για τις ανάγκες και τον εκσυγχρονισμό του Τύπου, με επαναφορά της υποχρεωτικής δημοσίευσης των διακηρύξεων ως μόνιμο μέτρο, με σταθερό τιμολόγιο για τις αποστολές εφημερίδων σε συνδρομητές, με επιδότηση ταχυδρομικής αποστολής ενός αριθμού αντιτύπων, αλλά και την επαναφορά της ταχυδρομικής ατέλεια για τον επαρχιακό Τύπο. Παρεμπιπτόντως, αυτό απαιτεί και τον εκσυγχρονισμό της διανομής και των υπηρεσιών και των ΕΛΤΑ, διότι κυρίως στην επαρχία τους τελευταίους μήνες υπάρχει τεράστιο πρόβλημα στη διανομή του Τύπου.
Μέτρα άμεσα και εφαρμόσιμα που θα δώσουν ουσιαστική στήριξη ιδίως στον περιφερειακό τύπο με εποπτεία, χωρίς αποκλεισμούς, συμβάλλοντας στη διασφάλιση της βιωσιμότητας των επιχειρήσεων, αλλά και των θέσεων εργασίας σε αυτά.
Αυτό είναι περιληπτικά το δικό μας πλαίσιο, ένα πλαίσιο ολοκληρωμένο, με ξεκάθαρους κανόνες, μακριά από λογικές χειραγώγησης και λίστες Πέτσα, ένα πλαίσιο που θα προστατεύει την ελευθεροτυπία και τη δημοσιογραφική δουλειά από παρεμβάσεις της εξουσίας, αλλά και εκδικητικές αγωγές φίμωσης που έχουμε δει στο παρελθόν, χωρίς στοχοποίηση, χωρίς διώξεις, χωρίς παρακολουθήσεις και απειλές, διότι η ορθή και ανεξάρτητη λειτουργία των μέσων, η ελευθερία στη δημοσίευση είναι ένας βασικός πυλώνας της δημοκρατίας τον οποίο πρέπει να προστατεύσουμε και να διαφυλάξουμε.
Ευχαριστώ.
Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε,
Θα προσπαθήσω να είμαι περιεκτική και σύντομη στο κλείσιμο αυτής της ευρείας συζήτησης. Στην πρωτολογία μου άλλωστε ανέφερα αναλυτικά τους λόγους για τους οποίους στεκόμαστε αρνητικοί και καταψηφίζουμε το παρόν σχέδιο νόμου. Πρόκειται ουσιαστικά για ένα νομοσχέδιο, δεν θα έλεγα αχρείαστο, θα έλεγα κενό περιεχομένου, που δεν απαντά στα ουσιαστικά προβλήματα του Τύπου και δεν φέρνει καμία καινοτομία ή καμία τομή, όπως είπαν πάρα πολλοί συνάδελφοι από την Πλειοψηφία.
Φέρατε ένα νομοσχέδιο το οποίο έχει τον ρόλο της βιτρίνας ουσιαστικά μέσα στο οποίο κρύβονται ρυθμίσεις φωτογραφικές, ρυθμίσεις δωράκια σε συγκεκριμένους ωφελούμενους, ενώ παράλληλα προσπαθείτε να διασκεδάσετε τις αντιδράσεις και τις συστάσεις που σας έχουν κάνει πάρα πολλές φορές απ’ ό,τι έχουμε ενημερωθεί και με επίσημο τρόπο οι ευρωπαϊκοί θεσμοί, παρουσιάζοντας από την πλευρά σας ως μία πρωτοβουλία νομοθέτησης για κανόνες διαφάνειας στην κρατική χρηματοδότηση προς τα μέσα ενημέρωσης.
Οι ισχυρισμοί σας βέβαια απέχουν πολύ από την πραγματικότητα διότι, επαναλαμβάνω, το νομοσχέδιο δεν κομίζει κάτι νέο ούτε αποτελεί μια μεγάλη τομή στον χώρο των μίντια. Δεν δημιουργεί ένα πλαίσιο στήριξης και ενίσχυσης των μέσων, ούτε εκσυγχρονισμού και μετάβασης σε μία νέα τεχνολογική εποχή. Το κυριότερο δεν προωθεί τη διαφάνεια, δεν βάζει τάξη, όπως διατείνεστε. Αντίθετα επαναλαμβάνει τη γνωστή πολιτική σας. Επανασυστήνει κάτι το οποίο ήδη υπάρχει σε μία πρακτική την οποία και λίγο πριν συζητούσαμε σε ό,τι αφορά το Μετρό της Θεσσαλονίκης. Πάρα πολλές φορές αυτή η Κυβέρνηση έχει παρουσιάσει έργα τα οποία ήταν σε εξέλιξη, είχαν δρομολογηθεί από τις προηγούμενες Κυβερνήσεις και τις παρουσιάζει ως δικές της.
Έρχεται λοιπόν και σήμερα να συστήσει τρία νέα μητρώα, όπως λέει, ενώ ήδη υπάρχουν μητρώα τα οποία ψήφισε ο ΣΥΡΙΖΑ το 2015. Μητρώο ηλεκτρονικού Τύπου και μητρώο έντυπου Τύπου. Ακούω τους Βουλευτές της πλειοψηφίας συνεχώς να επαναλαμβάνουν ότι συστήνετε νέο μητρώο ηλεκτρονικού Τύπου.
Και αναρωτιέμαι: Αφού για πρώτη φορά, τώρα, με αυτό το νομοσχέδιο συστήνετε νέο μητρώο ηλεκτρονικού τύπου, γιατί στο άρθρο 29 «καταργούμενες διατάξεις» καταργούνται τα δύο άρθρα του νόμου του 2015 περί σύστασης μητρώου ηλεκτρονικού και έντυπου Τύπου; Και μάλιστα συστήνετε εκ νέου μητρώα, τα οποία υφίσταντο -είναι ψηφισμένα και τα καταργείτε σήμερα- με μια πρακτική κακής νομοθέτησης την οποία επισημαίνει και η επιστημονική επιτροπή της Βουλής, με παραλείψεις, με επικαλύψεις, με προχειρότητα.
Συστήνετε δύο μητρώα και ένα υπομητρώο το οποίο καλύπτεται ουσιαστικά από το μεγαλύτερο μητρώο, αυξάνοντας τελικά τη γραφειοκρατία και δυσκολεύοντας, βάζοντας επιπλέον διαδικασίες και κυρίως αυξάνοντας τη γραφειοκρατία για τα μέσα. Αντί να απλοποιείτε το σύστημα και να αξιοποιήσετε τα μητρώα στα οποία είναι ήδη κατοχυρωμένα τα στοιχεία και του έντυπου και ηλεκτρονικού Τύπου.
Προχωράτε, λοιπόν, στο κυριότερο σκέλος του νομοσχεδίου σε αυτήν την πρακτική αντί να ανοίξουμε μία διακομματική -όπως είπε και ο κ. Καστανίδης στην πρωτολογία του- συζήτηση για ένα πλαίσιο ολοκληρωμένο, σύγχρονο, που να αφορά στη στήριξη και την ενίσχυση των μέσων, διότι έχουν περάσει και πολλαπλές κρίσεις πάνω από μία δεκαετία και είναι αναγκαία η λειτουργία τους και η βιωσιμότητά τους για τη δημοκρατία μας. Εσείς επιλέγετε, όμως, να προχωράτε σε ρυθμίσεις αποκλεισμών, λογοκρισίας ή να τείνουν τα όργανα -όπως η επιτροπή ηθικής και δεοντολογίας- να καταλήξουν σε μία επιτροπή λογοκρισίας, στη σύσταση της οποίας έχετε άμεση παρέμβαση λόγω της τελικής υπογραφής που βάζει ο Υπουργός.
Σας ζητήσαμε να αποσύρετε διατάξεις αντεργατικές, όπως το άρθρο 32, που θα οδηγήσουν σε απολύσεις, διατάξεις αδιαφάνειας όπως η μη υποχρέωση υποβολής του μετοχολόγιου στα μητρώα των εισηγμένων εταιρειών στο χρηματιστήριο, διατάξεις, επίσης, επικίνδυνες και αντίθετες με το ενωσιακό δίκαιο όπως το άρθρο 34 -το αναλύσαμε κατά τη συζήτηση- ωστόσο δεν συμφωνήσατε, δεν τα τροποποιήσατε καν με τις νομοτεχνικές βελτιώσεις τις οποίες καταθέσατε.
Άρα, εμείς δεν μπορούμε παρά να καταψηφίσουμε το παρόν σχέδιο νόμου. Καταψηφίζουμε και έχουμε δεσμευτεί ότι όταν έρθουμε στη διακυβέρνηση της χώρας θα δημιουργήσουμε, θα συζητήσουμε, θα σχεδιάσουμε, θα νομοθετήσουμε ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο για τα μέσα, το οποίο ανέφερα και πριν. Με άμεσα απτά μέτρα στήριξης, με ρήτρα απασχόλησης, με μέτρα που θα ενισχύουν τη βιωσιμότητα και τη μετάβαση στην ψηφιακή εποχή των μέσων, αλλά και με την εποπτεία σε όλο το φάσμα της κρατικής χρηματοδότησης και όχι με αποσπασματικά μέτρα, γιατί αυτό έχουν ανάγκη οι επιχειρήσεις του Τύπου και οι εργαζόμενοι, αλλά και οι πολίτες.
Θα ήθελα, κλείνοντας, να αναφερθώ στο άρθρο 4 της τροπολογίας την οποία έχετε καταθέσει, παρά το ότι έχετε προσθέσει στην ενιαία τροπολογία και άλλα άρθρα που αφορούν σε φορολογικές ελαφρύνσεις είναι οι παρατάσεις σε προηγούμενες διατάξεις που έχετε περάσει. Θα αναφερθώ όμως στο άρθρο 4 της τροπολογίας αυτής διότι το συγκεκριμένο άρθρο αποτελεί μια ολική υπαναχώρηση της Κυβέρνησης από μία ρύθμιση την οποία είχατε νομοθετήσει -και σας το λέγαμε τότε- κόντρα σε κάθε δημοκρατική ή νομική λογική.
Αναφέρομαι στην τροποποίηση του άρθρου 191 του Ποινικού Κώδικα, το οποίο είχατε αναθεωρήσει πριν δύο χρόνια, ξεσηκώνοντας τεράστιο κύμα αντιδράσεων, όχι μόνο από το νομικό κόσμο, αλλά και τον κόσμο των δημοσιογράφων και μέσα στη χώρα, αλλά και στο εξωτερικό. Σε αυτήν τη ρύθμιση, η οποία επέβαλε την προληπτική λογοκρισία στον δημοσιογραφικό λόγο, είχε αντιδράσει, μεταξύ άλλων, και η Κομισιόν. Απ’ όσο γνωρίζουμε, μάλιστα, οι ευρωπαϊκοί θεσμοί στις συναντήσεις σας, σάς έκαναν συγκεκριμένες συστάσεις για το εν λόγω άρθρο.
Αφού για δύο χρόνια εκθέσατε διεθνώς τη χώρα υιοθετώντας λογικές «ορμπανισμού» -αν μου επιτρέπετε να τις χαρακτηρίσω ως τέτοιες- σήμερα αναγκάζεστε να πάρετε πίσω αυτήν την αντιδημοκρατική διάταξη, όπως επιμέναμε κι εμείς από την πρώτη στιγμή.
Ξέρετε, κύριε Υπουργέ, πρόκειται για μία ήττα των πρακτικών φίμωσης και ελέγχου οι οποίες αποτελούν τον πυρήνα της σχέσης της Νέας Δημοκρατίας με τα μέσα ενημέρωσης. Μία ήττα την οποία οι Βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας θα κληθούν να επικυρώσουν με την ψήφο τους.
Εμείς, προφανώς, είμαστε υπέρμαχοι της αλλαγής αυτής -και τη θεωρούμε πάρα πολύ σημαντική- της τροποποίησης που κάνατε και της επαναφοράς ουσιαστικά στο 191 άρθρο του ποινικού κώδικα, όπως ίσχυε πριν την τροποποίηση που είχατε φέρει.
Τέλος, κλείνω με ένα μόνο σχόλιο: Δεν θεωρούμε καθόλου ισχυρό το επιχείρημα, κύριε Υπουργέ, της απαξίωσης του φορέα των ρεπόρτερ χωρίς σύνορα. Θα περιμέναμε να σας απασχολεί το περιεχόμενο των διεθνών εκθέσεων, το περιεχόμενο των κατατάξεων στη θέση 108 σε μία από τις χαμηλότερες θέσεις στις ευρωπαϊκές χώρες και όχι επειδή δεν μπορείτε να απαντήσετε στο γιατί με την πολιτική σας έχουμε φτάσει στην κατάταξη 108, να απαξιώνετε τον φορέα. Διότι οι ρεπόρτερ χωρίς σύνορα σας πληροφορώ ότι είναι επίσημος συνεργάτης των ευρωπαϊκών θεσμών.
Ακόμη κι αν απαξιώνετε, όμως, αυτόν τον φορέα, μπορείτε να μας απαντήσετε ή να σχολιάσετε το περιεχόμενο που αναφέρεται στη χώρα μας και στην ελευθεροτυπία του Τύπου, στην έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής της Κομισιόν για το κράτος δικαίου, αλλά και στην έκθεση του Media Freedom Act που με εισηγήτρια την κυρία Γιούροβα έχει κάνει πολύ συγκεκριμένες συστάσεις για τη χώρα μας, για την ελευθερία του Τύπου και του λόγου και για την ασφάλεια των δημοσιογράφων;
Άρα, ας δούμε την ουσία και αν δεν έχετε να απαντήσετε στην ουσία, για να βελτιώσουμε την κατάσταση της ελευθεροτυπίας και της λειτουργίας του Τύπου και των δημοσιογράφων στη χώρα, δεν χρειάζεται να απαξιώνετε τον φορέα που καταμετρά και καταγράφει τις αρνητικές συνέπειες της πολιτικής σας στην ελευθερία του λόγου.
Ευχαριστώ.
