O βομβαρδισμός της Δρέσδης/Η Δρέσ­δη, η Χι­ρο­σί­μα, το Να­γκα­σά­κι δεν ήταν «ατυ­χή­μα­τα», αλλά με­θο­δι­κά ορ­γα­νω­μέ­να εγκλή­μα­τα πο­λέ­μου.

από από Χάρη Π.

14/02/2023 6:52 μμ.

Αναδημοσιεύσεις

Στις 13 και 14 Φλε­βά­ρη του 1945 βομ­βαρ­δί­στη­κε η Δρέσ­δη, μια παλιά και πα­νέ­μορ­φη γερ­μα­νι­κή πόλη. Η Δρέσ­δη, η «Φλω­ρε­ντία του Έλβα», είχε τε­ρά­στια ση­μα­σία ως μνη­μείο πο­λι­τι­σμού, αλλά πε­ρί­που μη­δε­νι­κή αξία ως στρα­τιω­τι­κός στό­χος. Δεν υπήρ­χαν ση­μα­ντι­κά στρα­τό­πε­δα ή ερ­γο­στά­σια. Η Δρέσ­δη δεν είχε επί­σης καμία αντια­ε­ρο­πο­ρι­κή άμυνα. Ήταν όμως μια πόλη που είχε γε­μί­σει, τους τε­λευ­ταί­ους μήνες πριν από τον βομ­βαρ­δι­σμό, με τε­ρά­στια πλήθη προ­σφύ­γων από την προ­έ­λα­ση του ρώ­σι­κου στρα­τού στα ανα­το­λι­κά. Φτω­χοί, κυ­νη­γη­μέ­νοι άν­θρω­ποι, άμα­χοι όλοι τους, που κα­τα­σκή­νω­ναν πρό­χει­ρα, όπου έβρι­σκαν μια ελεύ­θε­ρη γωνιά. Αυτοί ήταν ο στό­χος.

Είναι διαδεδομένη η άποψη μέσα στους εργαζόμενους, ακόμη και στους οργανωμένους αριστερούς, ότι ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος ήταν «αντιφασιστικός» και πως εγκλήματα πολέμου έκανε μόνο η «κακή πλευρά», οι δυνάμεις του Άξονα.

Ιδιαί­τε­ρα στην Ελ­λά­δα, όπου ο απλός κό­σμος υπέ­φε­ρε την τρο­μα­κτι­κή πείνα του χει­μώ­να 1941-1942 στην Κα­το­χή και τα μα­ζι­κά εγκλή­μα­τα των φα­σι­στών, ξένων και ντό­πιων, από τα Κα­λά­βρυ­τα μέχρι τον Χορ­τιά­τη, η έκ­φρα­ση «εγκλή­μα­τα πο­λέ­μου» είναι ταυ­τι­σμέ­νη με τα να­ζι­στι­κά στρα­τό­πε­δα. Όμως τε­ρα­τώ­δη εγκλή­μα­τα πο­λέ­μου έκανε και το στρα­τό­πε­δο των «συμ­μά­χων», με κο­ρυ­φαίο, ίσως, πα­ρά­δειγ­μα τη Δρέσ­δη.

Τι έγινε στη Δρέσ­δη;

Στις 13 και 14 Φλε­βά­ρη του 1945 βομ­βαρ­δί­στη­κε η Δρέσ­δη, μια παλιά και πα­νέ­μορ­φη γερ­μα­νι­κή πόλη. Η Δρέσ­δη, η «Φλω­ρε­ντία του Έλβα», είχε τε­ρά­στια ση­μα­σία ως μνη­μείο πο­λι­τι­σμού, αλλά πε­ρί­που μη­δε­νι­κή αξία ως στρα­τιω­τι­κός στό­χος. Δεν υπήρ­χαν ση­μα­ντι­κά στρα­τό­πε­δα ή ερ­γο­στά­σια. Η Δρέσ­δη δεν είχε επί­σης καμία αντια­ε­ρο­πο­ρι­κή άμυνα. Ήταν όμως μια πόλη που είχε γε­μί­σει, τους τε­λευ­ταί­ους μήνες πριν από τον βομ­βαρ­δι­σμό, με τε­ρά­στια πλήθη προ­σφύ­γων από την προ­έ­λα­ση του ρώ­σι­κου στρα­τού στα ανα­το­λι­κά. Φτω­χοί, κυ­νη­γη­μέ­νοι άν­θρω­ποι, άμα­χοι όλοι τους, που κα­τα­σκή­νω­ναν πρό­χει­ρα, όπου έβρι­σκαν μια ελεύ­θε­ρη γωνιά. Αυτοί ήταν ο στό­χος.

Επί δύο μέρες και νύ­χτες, αγ­γλι­κά και αμε­ρι­κα­νι­κά βομ­βαρ­δι­στι­κά χτυ­πώ­ντας με εμπρη­στι­κές βόμ­βες, με­τα­τρέ­ψα­νε μια ανα­γεν­νη­σια­κή και μπα­ρόκ πόλη σε σύγ­χρο­νη Πο­μπη­ία. Οι φλό­γες, που έκαι­γαν τα πάντα, δια­κρί­νο­νταν από 200 μίλια μα­κριά. Κα­νείς δεν μπό­ρε­σε να με­τρή­σει ποτέ έστω και κατά προ­σέγ­γι­ση τα θύ­μα­τα που εξα­ε­ρώ­θη­καν μέσα στη φωτιά. Οι εκτι­μή­σεις «παί­ζουν» ανά­με­σα στις 35.000 με 100.000 νε­κρούς. Η πόλη ισο­πε­δώ­θη­κε ολό­κλη­ρη. Δεν γλί­τω­σαν ούτε οι εκ­κλη­σί­ες, όπου έτρε­χε ο κό­σμος έντρο­μος να βρει κα­τα­φύ­γιο. Ο βομ­βαρ­δι­σμός της Δρέσ­δης θε­ω­ρεί­ται πε­ρισ­σό­τε­ρο αν­θρω­πο­κτό­νος και από τις πυ­ρη­νι­κές εκρή­ξεις στη Χι­ρο­σί­μα και το Να­γκα­σά­κι. Και είχαν και οι τρεις απο­κλει­στι­κό στόχο τον άμαχο πλη­θυ­σμό.

Ο βομ­βαρ­δι­σμός της Δρέσ­δης ήταν «απάν­θρω­πος και ανε­λέ­η­τος» ακρι­βώς όπως τον ορα­μα­τι­ζό­ταν ο Άρ­θουρ Χάρις, Βρε­τα­νός αξιω­μα­τού­χος και ει­ση­γη­τής αυτού του εί­δους πο­λέ­μου κατά του αντί­πα­λου πλη­θυ­σμού. Δεν ήταν όμως σε καμιά πε­ρί­πτω­ση τυ­φλός. Στην οδό Κο­μέ­νιους γλί­τω­σαν από τον βομ­βαρ­δι­σμό μια σειρά κτί­ρια αμε­ρι­κα­νι­κών συμ­φε­ρό­ντων, καθώς και η βίλα του ναζί γκα­ου­λάι­τερ Μού­τσμαν. Το συ­γκε­κρι­μέ­νο μά­λι­στα οι­κό­πε­δο το πρό­σε­ξαν με ακρί­βεια τρί­χας, ενώ όλα τα γύρω κτί­ρια κα­τα­στρά­φη­καν.

Οι πρώ­τες βόμ­βες ισο­πέ­δω­σαν όλους τους πυ­ρο­σβε­στι­κούς σταθ­μούς, ενώ η αυ­λαία έπεσε με τον αφα­νι­σμό του Κα­θε­δρι­κού ναού της Πα­να­γί­ας, σύμ­βο­λο της πόλης της Δρέσ­δης, όπου είχαν κα­τα­φύ­γει μα­ζι­κά απελ­πι­σμέ­νοι επι­ζώ­ντες, προσ­δο­κώ­ντας πως αυτό το μνη­μείο δεν θα χτυ­πη­θεί.

«Σφα­γείο νού­με­ρο πέντε»

Η κα­τα­στρο­φή της Δρέσ­δης ενέ­πνευ­σε τον Αμε­ρι­κα­νό Κερτ Βό­νε­γκατ για να γρά­ψει το «Σφα­γείο νού­με­ρο πέντε», όπου πε­ρι­γρά­φει τις στιγ­μές που έζησε ο συγ­γρα­φέ­ας ως αιχ­μά­λω­τος πο­λέ­μου κοντά στη Δρέσ­δη. Το κελί του ήταν ένα υπό­γειο ψυ­γείο κρε­ά­των, σε ένα σφα­γείο ζώων που είχε με­τα­τρα­πεί σε φυ­λα­κή. Το «Σφα­γείο νού­με­ρο πέντε» κυ­κλο­φό­ρη­σε εί­κο­σι χρό­νια μετά τον βομ­βαρ­δι­σμό της Δρέσ­δης, απο­κα­λύ­πτο­ντας στο αμε­ρι­κα­νι­κό και διε­θνές κοινό το απί­στευ­το έγκλη­μα πο­λέ­μου των συμ­μά­χων, που ήταν θαμ­μέ­νο στη σιωπή όλων των μέσων ενη­μέ­ρω­σης. Μά­λι­στα το βι­βλίο βγήκε ακρι­βώς τον καιρό που βομ­βαρ­δι­ζό­ταν συ­στη­μα­τι­κά από την αμε­ρι­κα­νι­κή αε­ρο­πο­ρία ολό­κλη­ρο το Βιετ­νάμ.

Ο Βό­νε­γκατ μαζί με τους συ­γκρα­του­μέ­νους του ερ­γά­στη­καν στην πε­ρι­συλ­λο­γή των πτω­μά­των. «Αλλά τα πτώ­μα­τα ήταν πάρα πολλά για να τα­φούν. Έτσι οι Ναζί έστει­λαν στρα­τιώ­τες με φλο­γο­βό­λα. Οι σοροί όλων αυτών των αμά­χων κά­η­καν μέχρι να γί­νουν στά­χτη». Ο Βό­νε­γκατ, αν και ικα­νός συγ­γρα­φέ­ας με αί­σθη­ση του πικρού χιού­μορ, δεν κα­τά­φε­ρε να βρει αρ­κε­τά δυ­να­τές λέ­ξεις για να πε­ρι­γρά­ψει το έγκλη­μα της Δρέσ­δης. Το απο­δί­δει με εκ­φρά­σεις όπως «ύστα­τη κα­τα­στρο­φή» και προ­σπα­θεί να δώσει ζω­ντα­νές ει­κό­νες από μια πό­λη-κρε­μα­τό­ριο. Όμως το ζή­τη­μα δεν είναι να πε­ρι­γρά­ψου­με καλά το έγκλη­μα, αλλά να δούμε πώς μπο­ρού­με να απο­τρέ­ψου­με την επα­νά­λη­ψή του.

Ιμπε­ρια­λι­στι­κός πό­λε­μος

Η Δρέσ­δη, η Χι­ρο­σί­μα, το Να­γκα­σά­κι δεν ήταν «ατυ­χή­μα­τα», αλλά με­θο­δι­κά ορ­γα­νω­μέ­να εγκλή­μα­τα πο­λέ­μου. Και ο Β’ Πα­γκό­σμιος Πό­λε­μος ήταν, όπως και ο Α’, ένας πό­λε­μος ανά­με­σα σε χορ­τά­τους και «πει­να­σμέ­νους» ιμπε­ρια­λι­στές, ένας πό­λε­μος για το ξα­να­μοί­ρα­σμα των σφαι­ρών επιρ­ρο­ής και όχι για την απε­λευ­θέ­ρω­ση της Ευ­ρώ­πης από τον φα­σι­σμό. Ο φα­σι­σμός δεν ήταν ένα λάθος, αλλά ένα γνή­σιο τέκνο του κα­πι­τα­λι­στι­κού συ­στή­μα­τος, που επι­χεί­ρη­σε να απαλ­λά­ξει τα αφε­ντι­κά από κάθε κα­τά­κτη­ση της ερ­γα­τι­κής τάξης. Εκα­το­ντά­δες χι­λιά­δες άν­θρω­ποι στην Ευ­ρώ­πη, ιδιαί­τε­ρα σε Ελ­λά­δα και Γιου­γκο­σλα­βία –και όχι μόνο- κι­νή­θη­καν επα­να­στα­τι­κά, πα­λεύ­ο­ντας πρώτα τον φα­σι­σμό και μετά επι­χει­ρώ­ντας να φτιά­ξουν μια κοι­νω­νία απε­λευ­θε­ρω­μέ­νη από την εκ­με­τάλ­λευ­ση. Το επα­να­στα­τι­κό κί­νη­μα στην Ελ­λά­δα δέ­χτη­κε τρο­μα­κτι­κή κα­τα­στο­λή από την ενω­μέ­νη αστι­κή τάξη, ελ­λη­νι­κή και πα­γκό­σμια. Όταν απει­λή­θη­κε η εξου­σία των αστών, ξε­χά­στη­κε η όποια κοινή «αντι­φα­σι­στι­κή» πάλη.

Δεν μπο­ρεί να γίνει σο­βα­ρή πάλη κατά του φα­σι­σμού και κατά της εκ­με­τάλ­λευ­σης, αν πο­λε­μά­με στο ίδιο χα­ρά­κω­μα μαζί με τα αφε­ντι­κά. Δεν έχου­με τα ίδια μέσα και δεν μοι­ρα­ζό­μα­στε τους ίδιους στό­χους. Τα δικά μας όπλα είναι η αλ­λη­λεγ­γύη, η ορ­γά­νω­ση από τα κάτω και ο διε­θνι­σμός. Και οι στό­χοι μας είναι μια κοι­νω­νία απαλ­λαγ­μέ­νη από την εκ­με­τάλ­λευ­ση αν­θρώ­που από άν­θρω­πο.

Στη Δρέσ­δη τα όπλα των αφε­ντι­κών δο­κι­μά­στη­καν και, εβδο­μη­νταοχτώ χρό­νια μετά, άφη­σαν πλη­γές που δεν έχουν κλεί­σει και που πρέ­πει, με τα δικά της μέσα, να τις δια­χει­ρι­στεί η Αρι­στε­ρά. Δεν είναι τυ­χαίο που αρ­κε­τά χρό­νια τώρα, η με­γα­λύ­τε­ρη ανά τη Γερ­μα­νία συ­γκέ­ντρω­ση των να­ζι­στών γί­νε­ται κάθε χρόνο στις 13 Φλε­βά­ρη, επέ­τειο του βομ­βαρ­δι­σμού της Δρέσ­δης, όπως και η με­γα­λύ­τε­ρη των αντι­να­ζι­στών επί­σης. Από τη Δρέσ­δη ξε­κί­νη­σε το PEGIDA, το αντι­ι­σλα­μι­κό ακρο­δε­ξιό κί­νη­μα που απει­λεί να βγει και έξω από τα γερ­μα­νι­κά σύ­νο­ρα. Και μόνο η Αρι­στε­ρά και τα κι­νή­μα­τα απα­ντούν, κάθε Δευ­τέ­ρα, με αντι­συ­γκε­ντρώ­σεις και κό­ντρα ιδεών στους ακροδεξιούς που συγκεντρώνονται κάθε χρόνο στη Δρέσδη.

Τώρα που ο κα­πι­τα­λι­σμός βυ­θί­ζε­ται σε κρίση χωρίς τέλος, η πάλη της Αρι­στε­ράς για μια σο­σια­λι­στι­κή κοι­νω­νία μπο­ρεί να γίνει η ελ­πί­δα των από τα κάτω. Αλ­λιώς ο πό­λε­μος και τα μα­ζι­κά εγκλή­μα­τά του μπο­ρεί να γί­νουν για άλλη μια φορά η συ­νέ­χεια της κρί­σης.

Πρωτοδη­μο­σιεύ­τη­κε στην «Ερ­γα­τι­κή Αρι­στε­ρά» (19/2/15), με αφορ­μή τα 70 χρό­νια από τον βομ­βαρ­δι­σμό.